به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، دکتر معصوم ملک در دوازدهمین سخنرانی علمی دانشکدگان علوم با موضوع «فعالیت‌های انجام شده روی تکثیر و پرورش زالوی طبی در مزرعه پژوهشی دانشکدگان علوم در کشور» با بیان این‌که فعالیت در پردیس علوم از سال ۷۸ آغاز و در سال ۸۸ مزرعه پژوهشی پردیس علوم و کشور تأسیس شد، اظهار کرد: در این راستا با وجود مشکلات کار بی‌وقفه ادامه داشت.
وی با اشاره به وجود اطلاعات فراوانی در دنیا و کشور درباره زالوی طبی از سال‌های قبل، گفت: از زمان ابن‌سینا از زالوی طبی استفاده می‌شد و زمانی استفاده از این زالو در اروپا به اوج رسید و در قرن ۱۹ نسل زالو به علت جمع‌آوری بی‌رویه منقرض شد.
این استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران درباره کاربردهای تخصصی زالوی طبی، خاطرنشان کرد: زالو درمانی در بیماری‌های قلب و عروق، آرتریت روماتوئید، پیوند اعضاء و جراحی پلاستیک کاربرد دارد.
دکتر ملک با اشاره به این‌که در گذشته مشکل تأمین زالوی طبی و سالم را داشتیم، افزود: با توجه به منقرض شدن زالوی طبی در قرن ۱۹ در اروپا احتمال منقرض شدن گونه Hirudo Orientalis در ایران وجود دارد.
وی با بیان این‌که در گذشته از زالودرمانی برای سردردهای مزمن استفاده می‌شد، تصریح کرد: علت فوت جورج واشنگتن زالو درمانی بود، به این ترتیب که مبتلا به ذات‌الریه بود. پس از حجامت از زالو استفاده کردند که علت مرگش شد؛ از این‌رو باید در زالودرمانی با احتیاط رفتار شود، در عین حال که معجزه الهی است.
این استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران با بیان این‌که زالو باکتری هم‌زیست در بدن است که به حجم خون کمک می‌کند و در مواردی هم می‌تواند باعث عفونت شود، افزود: سال ۲۰۰۴ میلادی نقطه عطفی برای زالوی طبی است، چون در این سال FDA آمریکا زالو را به‌عنوان ابزار درمانی در پزشکی پذیرفت، به‌دنبال آن آلمان زالو را از طبیعت جمع‌آوری کرد و در سال ۲۰۰۵ میلادی گونه Hirudo Orientalis شناسایی شد.
دکتر ملک با بیان این‌که Hirudo Orientalis تنها گونه زالوی طبی در ایران در خطه شمالی کشور است، گفت: استان‌های گیلان، مازندران و گلستان زیستگاه زالو در ایران هستند، زالو جانوری هرمافرودیت و شبیه کرم خاکی است که پیله می‌گذارد و تعداد تخم‌هایی که در پیله هستند، از منفذ خارج می‌شوند گاهی تا ۳۲ بچه. اما هر چه تعداد بچه بیشتر باشد، بچه نارس و کوچک‌تر است.
وی با بیان این‌که بچه زالوها از ماده آلبومین تغذیه می‌کنند، افزود: بچه زالوها پس از طی مراحل تکمیلی رشد از پیله خارج می‌شوند، از معجزه زالو وجود ۱۱۰ تا ۲۰۰ آنزیم بزاقی است. زالوها ۳ آرواره با حدود ۱۰۰ دندان در هر آرواره دارند در کنار آن بین دندان‌ها کانال‌هایی است که به غدد بزاقی وصل می‌شوند، زالو با ایجاد خراش به رگ متصل می‌شود و از غدد بزاقی آنزیم را وارد خون می‌کند.
این استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران با اشاره به وجود آنزیم‌های متنوع در بزاق زالو در ادامه هیرودین راماده ضد انعقادی دانست و گفت: هم‌چنین ماده بی‌حسی و ضد التهاب در بزاق زالو وجود دارد.
دکتر ملک با بیان این‌که در دنیا در ارتباط با زالو درمانی به‌صورت حرفه‌ای کار می‌شود، افزود: در این راستا دانشکده‌های متعددی وجود دارد و به‌عنوان طب مکمل از آن یاد می‌شود. در آمریکا آکادمی زالودرمانی وجود دارد، در ایران هم دانشکده طب سنتی و هم‌اکنون دانشکده طب ایرانی به‌صورت حرفه‌ای و تخصص به کار و تدریس در این حوزه مشغول است.
اورنیتالیس گونه بومی زالو در خطه شمال کشور
وی با اشاره به وجود ۳ گونه مهم زالو برای درمان در دنیا خاطرنشان کرد: هیرود مروانایس، هیرود سیدائیس و هیرود اورنیتالیس اسامی این ۳ گونه است. یکی از مشکلات موجود زالوهای وارداتی است، این زالوها خون فرد را خورده دوباره به طبیعت بازگردانده می‌شوند. از این‌رو زالوهای وارداتی مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران نیستند.
این استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران با بیان این‌که در سال ۸۲ به‌علت افزایش میزان مصرف زالو به فکر پرورش زالو افتادیم، تصریح کرد: مصرف فراوان زالو، تخریب زیستگاه‌های طبیعی، سموم کشاورزی و حشره‌کش‌ها سبب از میان رفتن میلیون‌ها زالو شد.
دکتر ملک، زالوی آلوده را به مثابه سرنگ آلوده دانست و خاطرنشان کرد: درباره فعالیت‌های صیادی اقدامات زیادی در این‌باره شده است به‌عنوان مثال در سال ۲۰۱۳ ساعتی ۵۰ زالو، سال ۲۰۱۴ ساعتی ۱۸ زالو و در سال ۲۰۱۵ ساعتی ۴ زالو صید می‌شد، از این‌رو بفکر پرورش و تکثیر گونه شایع زالو در ایران افتادیم.
وی با بیان این‌که کار پرورش زالو در سوله‌های تعبیه شده همگی به‌صورت دستی انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: به فکر راه‌اندازی سوله مکانیزه افتادیم که با همکاری معاونت پژوهشی شیلات و دکتر خدادوست در وزارت بهداشت این سوله افتتاح شد و جزو ۵ دستاورد برتر وزارت علوم شد، بدین ترتیب همه موارد مکانیزه و کنترل شده است.
این استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران با بیان این‌که ما خون را از کشتارگاه می‌گرفتیم، اما سپس متوجه شدیم این خون‌ها آلوده به باکتری است، خاطرنشان کرد: برای آغاز پرورش و تکثیر زالو در ایران(دانشگاه تهران) از مراکز پرورش زالو در دنیا بازدید شد از جمله از مراکز Agrotea مالزی مرکز پرورش زالوی طبی H. Manillensis ، Biopharm انگلستان به‌عنوان قدیمی‌ترین مرکز زالوی طبی Hirudo Medicinalis ، آزمایشگاه پرورش زالوی دانشگاه San Diego آمریکا H. Verbana، bbez آلمان مرکز پرورش زالوی طبی Hirudo Verbana ، Bio Repro آلمان مرکز پرورش زالوی طبی Hirudo Verbana بازدید شد.
دکتر ملک با بیان این‌که به‌علت انقراض گونه زالو در آمریکا هم‌اکنون ایالات متحده آمریکا خریدار زالو از کشور فرانسه است، افزود: Ricarimpex فرانسه مرکز پرورش زالوی طبی Hirudo Verbana ، کلینیک زالو درمانی شهر Essea آلمان و مرکز پرورش زالو در روسیه از دیگر مراکزی بود که از آن‌ها بازدید شد.
وی با اشاره به ایده تکثیر و پرورش زالو در محیط تاریک، گفت: در مزرعه دانشگاه تهران فضای وسیعی برای کار پژوهشی با شرایط طبیعی داشتیم که به زیستگاه زالو، قورباغه، ماهی و مار تبدیل شد؛ یک سیستم طبیعی که برای تغییرات شرایط در فصول مختلف از این سیستم استفاده شده است.
این استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران با اشاره به وجود محیط «پیت ماس» که برای تکثیر و پرورش زالو به آب نیاز ندارد، افزود: در دانشگاه تهران علاوه‌بر وجود سوله برای پرورش زالو آزمایشگاه تحقیقاتی هم وجود دارد که این مراکز با تجهیز به سیستم مدار بسته کل مزرعه قابل پیگیری است.
دکتر ملک از تشکیل کمیته‌ای در سازمان غذا و دارو خبر داد و گفت: به‌دنبال آن زالو درمانی از نوع طبی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به‌عنوان طب سنتی تصویب شد و هم‌اکنون پرورش زالوی طبی سیب سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را دارد.
وی با اشاره به برگزاری ۱۵ کارگاه آموزشی در دانشگاه تهران ادامه داد: در اردیبهشت ۹۵ زالوی طبی Hirudo Orientalis به‌عنوان زالوی استاندارد در ایران تولید شد و سپس یک زیستگاه حفاظت شده از گونه ایرانی در دانشگاه تهران ایجاد کردیم.
کمیته ملی زالو درمانی در کشور تشکیل شود
این استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران تبدیل کمیته زالو درمانی در سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت به کمیته ملی را خواستار شد و گفت: صادرات غیرقانونی زالوی طبی ایرانی، تغذیه زالوهای پرورشی با خون آلوده، واردات گونه خارجی آلوده Hirudo Verbana و Hirudo Orientalis از ترکیه و آذربایجان، برداشت بی‌رویه از طبیعت، برگزاری کارگاه آموزشی و مشاوره تکثیر و پرورش توسط افراد غیر متخصص و رهاسازی زالوهای مصرفی به طبیعت از مشکلات کشور در تکثیر و پرورش زالوی طبی بود.
دکتر ملک یادآور شد: با توجه به توسعه طب سنتی و رویکردهای جدید به آن، زالوی طبی در اولویت پزشکان طب سنتی است. از این‌رو پیشنهاد تشکیل هسته پژوهشی زالوی طبی با هدف ایجاد انگیزه پیشرفت و نوآوری، کارآفرینی، تجاری‌سازی در زمینه تکثیر و پرورش، کنترل بیماری‌ها، محصولات جانبی در ارتباط با زالوی طبی ایرانی Hirudo Orientalis و با همکاری نمایندگان دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان شیلات ایران، سازمان دامپزشکی، سازمان حفاظت از محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران به معاونت پژوهشی دانشگاه تهران ارائه شد.
