تب روماتیسمی چیست؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، تب روماتیسمی اغلب کودکان ۵ تا ۱۵ ساله را مبتلا می‌کند، اما می‌تواند کودکان کوچک‌تر و بزرگسالان را هم گرفتار کند. گاهی اوقات، این بیماری به بروز عوارض طولانی‌مدت منجر می‌شود که شایع‌ترین آن «بیماری روماتیسم قلبی» است. روماتیسم قلبی در ۳۰ تا ۴۵ درصد مبتلایان به این بیماری رخ می‌دهد و سالانه در سراسر جهان به ۲۳۰ هزار تا ۵۰۰ هزار مرگ منجر می‌شود.

علائم تب روماتیسمی در کودکان و بزرگسالان

علائم تب روماتیسمی در بزرگسالان و کودکان از التهاب در قلب، مفاصل، پوست یا سیستم عصبی مرکزی ناشی می‌شوند و می‌توانند در طول دوره بیماری تغییر کنند. معمولاً علائم دو تا ۴ هفته پس از ابتلای فرد به عفونت استرپتوکوکی ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:

•  تب

• مفاصل دردناک و حساس (اغلب در زانو، مچ پا، آرنج و مچ دست)

• درد در یک مفصل که به مفصل دیگر منتقل می‌شود

• مفاصل قرمز، داغ یا متورم

• درد قفسه سینه

• تنگی نفس

• سوفل قلب (صدای غیرعادی قلب)

• تعریق

• استفراغ

• خستگی و بی‌حالی

• حرکات تند و غیرقابل کنترل بدن که اغلب در دست‌ها، پاها و صورت رخ می‌دهند

• بروز رفتارهای غیرعادی، مانند گریه کردن یا خندیدن نامناسب

• برجستگی‌های کوچک و بدون درد در زیر پوست

عوارض بیماری تب روماتیسمی در کودکان و بزرگسالان

التهاب ناشی از این بیماری می‌تواند از چند هفته تا چند ماه طول بکشد و عوارض بیماری تب روماتیسمی در بزرگسالان و کودکان ممکن است برای مدت طولانی ادامه پیدا کند. یکی از عوارض این بیماری آسیب دائمی قلب (بیماری روماتیسم قلبی) است که معمولا سال‌ها پس از بیماری اصلی رخ می‌دهد. با این حال، تب روماتیسمی شدید می‌تواند در حالی که کودک هنوز علائم عفونت را دارد به دریچه‌های قلب آسیب برساند. غالبا دریچه بین دو حفره سمت چپ قلب (دریچه میترال) آسیب می‌بیند، اما سایر دریچه‌ها هم ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند.

علت بروز تب روماتیسمی

عفونت گلویی که توسط باکتری استرپتوکوک گروه A ایجاد می‌شود، می‌تواند به تب روماتیسمی منجر شود. این باکتری باعث گلودرد استرپتوکوکی یا در موارد نادر تب مخملک می‌شود. عفونت‌های استرپتوکوکی پوست یا سایر قسمت‌های بدن به ندرت در ابتلا به این بیماری نقش دارند.

ارتباط بین عفونت استرپتوکوکی و تب روماتیسمی مشخص نیست. به نظر می‌رسد که باکتری‌ها سیستم ایمنی را فریب می‌دهند تا به بافت‌های سالم حمله کند. سیستم ایمنی بدن به طور معمول باکتری‌های عامل عفونت را هدف قرار می‌دهد، اما در تب روماتیسمی به اشتباه به بافت‌های سالم، به ویژه بافت قلب، مفاصل، پوست و سیستم عصبی مرکزی حمله می‌کند که این واکنش به تورم بافت‌ها (التهاب) منجر می‌شود.

عوامل خطر تب روماتیسمی

مواردی که ممکن است خطر ابتلا به تب روماتیسمی را افزایش دهند عبارتند از:

• ژن‌ها: بعضی از افراد حامل ژن یا ژن‌هایی هستند که احتمال ابتلای آن‌ها را به این بیماری افزایش می‌دهد.

• نوع باکتری استرپتوکوک: گونه‌های خاصی از باکتری استرپتوکوک بیشتر از سایر گونه‌ها در ایجاد این بیماری نقش دارند.

• عوامل محیطی: رعایت نکردن بهداشت و حضور در مکان‌های شلوغ احتمال سرایت باکتری استرپتوکوک را افزایش می‌دهد.

روش درمان بیماری تب روماتیسمی

هدف از درمان این بیماری از بین بردن عفونت، تسکین علائم، کنترل التهاب و جلوگیری از عود بیماری است. داروهای تب روماتیسمی شامل موارد زیر می‌شوند:

۱. آنتی‌بیوتیک‌ها

معمولا برای درمان عفونت‌های استرپتوکوکی از پنی‌سیلین یا سایر آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود. وقتی بیمار اولین دوره درمان با آنتی‌بیوتیک را تمام کرد، پزشک یک دوره دیگر از آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز می‌کند تا از عود بیماری جلوگیری شود. درمان پیشگیرانه احتمالا تا سن ۲۱ سالگی یا حداقل به مدت پنج سال ادامه خواهد داشت. کسانی که به التهاب قلب دچار می‌شوند ممکن است برای حداقل ۱۰ سال به درمان پیشگیرانه آنتی‌بیوتیکی نیاز داشته باشند.

۲. داروهای ضدالتهاب

آسپرین و ناپروکسن می‌توانند به کاهش التهاب، تب و درد کمک کنند. اگر علائم شدید باشد یا داروهای ضدالتهاب موثر نباشند، ممکن است پزشک کورتیکواستروئید تجویز شود. خودسرانه به کودک خود آسپرین ندهید، مگر اینکه پزشک آن را توصیه کند.

۳. داروهای ضدتشنج

ممکن است برای درمان حرکات غیرارادی شدید از داروهایی مانند والپروئیک اسید یا کاربامازپین استفاده شود.

بهترین روش پیشگیری از تب روماتیسمی

موثرترین راه برای پیش‌گیری از تب روماتیسمی این است که به موقع درمان گلودرد استرپتوکوکی را شروع کنید و مصرف دارو را طبق تجویز پزشک تا رفع کامل عفونت ادامه دهید. رعایت نکات بهداشتی زیر می‌تواند به پیشگیری از گلودرد استرپتوکوکی کمک کند:

• هنگام سرفه یا عطسه دهان و بینی خود را بپوشانید.

• دست‌هایتان را بشویید.

• از تماس با افراد بیمار خودداری کنید.

• از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی با افراد بیمار اجتناب کنید.

تسریر مراقب سلامتی شماست!