به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، شاه جهان، پادشاه گورکانی، تاج محل را به یاد سومین همسر ایرانی خود، یعنی ممتاز محل با نام ایرانی «ارجمند بانو» بنا کرد. شکوه نفس‌گیر این مکان باعث می‌شود مدتی مکث کنید و نفس عمیقی بکشید.
تاج محل کجاست؟
اگر بخواهیم سرراست بگوییم که تاج محل کجاست جوابش چند کلمه است؛ تاج محل در هند، ایالت اوتار پرادش، شهر آگره یا آگرا قرار دارد. ولی دقیق‌تر که بخواهیم بگوییم تاج محل کجاست خوب است که بدانید این بنا در شهر آگره هند و در ۲۰۰ کیلومتری دهلی نو واقع شده است. این بنای تاریخی که یکی از عجایب هفت گانه جدید جهان است، ۵۸ متر ارتفاع و ۵۶ متر پهنا دارد. به همین دلیل کافی است خود را به آگرا برسانید تا به‌راحتی بتوانید این بنای مربعی‌شکل را پیدا کنید.
معماری و طراحی تاج محل هند
معماری تاج محل ترکیبی از معماری ایرانی و معماری گورکانی است. در ساختن چنین شاهکاری، هنرمندان بسیاری از جمله احمد لاهوری و برادرش حمید لاهوری حضور داشته‌اند. احمد لاهوری ۲۰هزار هنرمند و معمار را رهبری می‌کرد تا در نهایت این بنا ساخته شد. همچنین در این بنا، هنر خوشنویسی ایرانی بسیار به چشم می‌خورد که گویا عیسی خان شیرازی و امانت خان شیرازی طغرانویس کار خوشنویسی سوره‌هایی از قرآن و سروده‌های پارسی بر در و دیوارهای بنا را انجام داده‌اند.
بخش‌های مختلف تاج محل
یکی از بزرگترین تفاوت‌های این بنا با سایر ساختمان‌های گورکانی آن بود که بناهای گورکانی با ماسه‌سنگ سرخ ساخته می‌شد؛ اما شاه جهان درخواست استفاده از سنگ مرمر سفید تزیین‌شده با گوهرسنگ داشت. البته همین موضوع هم گواهی بر گرانبهابودن تاج محل دارد. این بنای تاریخی بخش‌های مختلفی دارد که در ادامه با هم سری به آن‌ها می‌زنیم.
مقبره
همه می‌دانیم که تاج محل هند یکی از عجایب هفتگانه جهان است. آرامگاه، ساختمانی باشکوه است که از مرمر سفید ساخته شده است و سمبل پاکی، عشق و درد است. اگر داستان تاج محل به گوشتان خورده باشد حتما می‌دانید که این مکان برای تجلیل از ممتاز محل و به‌عنوان هدیه‌ای به او ساخته شده است. در اطراف داخل و بیرون بنا، خوشنویسی‌هایی از اشعار فارسی و آیات مقدس قرآن به چشم می‌خورد.
تزیینات داخلی تاج محل
تالار داخلی تاج محل تزیینات شگفت‌انگیزی دارد. خاتم‌کاری‌های بنا با سنگ‌های ارزشمند تزیین شده‌اند. این تالار هشت‌ضلعی است و طوری طراحی شده که می‌توان از هر ضلع بنا وارد آرامگاه شد. البته امروزه فقط درب جنوبی آرامگاه باز است که رو به باغ زیبای تاج محل باز می‌شود. دیوارهای داخلی تالار حدود ۲۵ متر ارتفاع دارند و با یک گنبد تزیین‌شده با نقش‌مایه خورشید پوشیده شده است.
تزیینات خارجی تاج محل
تاج محل، با آن ظاهر باصلابتش، از سه طرف با دیوارهایی از سنگ قرمز محصور شده است؛ این در حالی است که خود بنا کاملا با سنگ مرمر سفید ساخته شده است و همین موضوع تضاد چشم‌نوازی را رقم می‌زند. خالی از لطف هم نیست که بدانید بیش از ۲۸ نوع سنگ قیمتی مانند لاجورد در میان سنگ‌های مرمر بنا کار شده است. کمی که بیشتر دقت کنید متوجه می‌شوید که گنبدها و طاق ساختمان‌های ماسه‌سنگی دارای طرح‌های هندسی ظریفی هستند و خاتم‌کاری‌هایی متقارن در جهت چپ و راست آن‌ها وجود دارد.
باغ
از آرامگاه که بیرون بیایید و قدم در باغ به ظاهر ایرانی‌اش بگذارید، حیرت می‌کنید. یک باغ گورکانی مربعی‌شکل در جلوی خود می‌بینید که در مرکز آن یک استخر بازتاب برای بازتاب تصویر بنای اصلی و یک مخزن مرمری ساخته شده است.
شاید نمونه این استخرها را در مجموعه چهل‌ستون اصفهان دیده باشید. این مخزن مرمرین، حوض کوثر نامیده می‌شود، این نام برای شما هم آشناست، درست است؟ جالب است بدانید که معماری چهارباغ را بابر، نخستین پادشاه گورکانی هند، با ایده‌گرفتن از معماری باغ ایرانی وارد هند کرد.
موزه تاج محل
در در بخش غربی باغ‌های این اثر تاریخی ساختمان کوچکی به اسم موزه تاج محل قرار گرفته است که هر روز پذیرای بازدیدکنندگان و گردشگران بوده و مجموعه‌ای از ظروف، سکه‌ها و طلاها و نقاشی‌ها را برای آن‌ها به نمایش می‌گذارد. زیباترین بخش این موزه به نقاشی‌های مینیاتوری و پرتره‌های عاجی شاه جهان و ممتاز محل تعلق دارد.
مهمان‌خانه تاج محل
بخش مهمان‌خانه در این بنا هم بسیار دیدنی و زیباست. مهمان‌خانه در سمت راست این مجموعه قرار گرفته و کمی به مسجد شباهت دارد. مهمان‌خانه شامل با سه گنبد زیبا، یک ایوان بزرگ در وسط و دو ایوان در طرفین و چهار گنبد کوچک نیز در بخش‌های انتهایی است.
ساخت بنای تاج محل
داستان ساخت این یادبود پس از مرگ «ممتاز محل»، شاهزاده ایرانی فارسی‌زبان و همسر شاه جهان در سال ۱۶۳۱ میلادی آغاز شد. روایت رابطه عاشقانه شاه جهان و ممتاز محل بر کسی پوشیده نبود و نیست و به همین دلیل زمانی که ممتاز محل در سر زایمان چهاردهمین فرزند خود از دنیا رفت، شاه جهان دستور ساخت بنایی باشکوه برای یادبود همسرش را صادر کرد.
تاریخچه تاج محل در گذر زمان
تاج محل از شناخته‌شده‌ترین بناهای جهان و آرامگاه باشکوهی در هند است. با درنظر گرفتن داستان تاج محل و بر اساس کتاب نقش پارسی بر احجار هند، این بنا با دستور مستقیم شخص شاه جهان، ساخته شد. مدارک و شواهد موجود نشان می‌دهند که ساخت تاج که از سال ۱۶۳۲ تا ۱۶۴۳ طول کشید. داستان تاج محل در حقیقت نوعی از سوگواری عاشقانه شاه جهان برای ممتاز محل بود. با گردشی بین کتاب‌های تاریخ و تاریخچه تاج محل متوجه می‌شویم که ساخت تمام و کمال این مجموعه ۲۲ سال به طول انجامید و هزینه هنگفتی در قبال ساخت آن صرف شد.
نکات جالب درباره تاج
- هزینه ساخت این بنا برابر با ۳۲میلیون روپیه شد، چیزی بیش از یک میلیارد دلار امروزی؛
- معمار این بنای جادویی هنرمند ایرانی به نام احمد لاهوری بود که رهبری ۲۰هزار نیروی کار را به عهده داشت؛
- ۱۰۰۰ فیل در ساخت این سازه عظیم به کار گرفته شدند؛
- داستان عاشقانه تاج محل در این بنا کما بیش مشخص است و تاج محل هند یکی از متقارن‌ترین سازه های دنیاست و دقیقاً نقش هر گوشه متقارن و یک شکل است؛
- در ساعات مختلف روز به رنگ‌های مختلف در می‌آید. سنگ مرمر سفید و صیقلی باعث می‌شود تاج محل در طول روز تغییر رنگ دهد؛ مثلاً صبح زود یک رنگ صورتی کمرنگ دارد، در ادامه روز سفید است و در شب به رنگ طلایی تبدیل می‌شود. تاج محل در شب هایی که ماه کامل است زیبایی عجیبی دارد. می‌گویند تغییر رنگ تاج محل مانند تغییر خلق و خوی زنانه بخصوص ممتاز محل است.
بهترین زمان برای بازدید از تاج محل
اگر آب‌وهوا برایتان مهم است، هر فصلی قدم به تاج محل می‌گذارید، بگذارید؛ اما دور تابستان را خط بکشید. به هر حال ممکن است هوس کنید لباس‌های هندی بپوشید که قطعا در آن گرمای هوا کلافه می‌شوید.
چرا تاج محل از عجایب هفتگانه جهان است؟
تاج محل را به‌عنوان یک از عجایب هفتگانه دنیا می‌شناسند، این بنای سفید رنگ و باشکوه در همان نگاه اول هم بسیار دل‌فریب و خاص به‌نظر می‌رسد ولی چه نکته‌ای توانسته نام آن را در کنار هرم بزرگ جیزه در لیست عجایب هفتگانه جهان قرار بدهد؟
اولین ویژگی که این بنا را از سایر بناهای دنیا متمایز می‌کند، معماری زیبای آن است. این بنا دارای طراحی هنرمندانه‌ای است که شامل دیوارهای سفیدپوش با نقوش هندسی و فراموش‌نشدنی، باغ‌های زیبا و استخرهای آبی است. این معماری زیبا و دقیق باعث شده تا تاج محل به عنوان یک شاهکار هنرمعماری شناخته شود.
