به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، آگاهی داشتن در مورد پریودی و علائم رایج (PMS) به شما کمک میکند تا این روزها را راحت‌تر سپری کنید. این مقاله به این مسائل پرداخته و چند باور اشتباه درباره پریود را با شما در میان گذاشته است.
در صورتی که علائم پیش از عادت ماهانه، کار، مدرسه یا زندگی روزمره شما رامختل کرده است، می‌توانید به دکتر متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
پریود چیست؟
پریود شدن، بخشی از روند بلوغ در دختران است. در طی آن دختران خونریزی از رحم را تجربه خواهند کرد. این خونریزی در حقیقت منجر به پاکسازی رحم می‌شود.
شروع اولین دوران قاعدگی نشان می‌دهد که بدن اولین تخمک را تولید کرده است. پس از آن تخمدان‌ها، هر ماه یک تخمک آزاد می‌کنند. بالا رفتن سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون باعث می‌شود تا تخمک‌ها در تخمدان‌ها بزرگ و بالغ شوند. همچنین این هورمون‌ها با ضخیم کردن دیواره رحم شرایط مناسبی برای باروری تخمک‌ها را فراهم می‌کنند.
حالا اگر لقاح انجام نشود سطح استروژن و پروژسترون پایین می‌آید و دیواره رحم شروع به ریزش میکند. این فرآیند با خونریزی از رحم همراه است و هر ماه تکرار می‌شود. این یعنی پریود شدن و آغاز دوران قاعدگی.
۶ نکته‌ای که دختران نوجوان در مورد پریود باید بدانند
۱- آیا باید درباره پریود و شروع آن با پدر و مادرم صحبت کنم؟
یک موضوع مهم در مورد پریودی این است که اصلا باعث خجالت و شرمندگی نیست. عادت ماهانه و مشکلات مربوط به آن بخشی از رشد شماست و باید بتوانید با والدین خود درباره آن صحبت کنید.
۲- آیا پریود نامنظم در سالهای ابتدایی نگران‌کننده است؟
در سالهای شروع دوران پریودی، احتمالا با بی‌نظمی سیکل قاعدگی مواجه شوید. این موضوع طبیعی است و در سالهای آینده نظم بهتری را خواهید دید.
۳- پریود از چند سالگی شروع می‌شود؟
بیشتر دختران پریود شدن را در سنین ۱۲ تا ۱۳ سالگی تجربه خواهند کرد.
۴- مدت زمان خونریزی در دوره عادت ماهانه چقدر است؟
به طورمیانگین خونریزی دوران پریودی حدود ۵ روز طول می‌کشد. با این حال برخی دختران مدت زمان بیشتر یا کمتری را نیز تجربه می‌کنند.
۵- چه زمانی درباره پریودی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر ۱۵ سال و بیشتر دارید ولی هنوز دوران قاعدگی را تجربه نکرده‌اید، بهتر است در این مورد با پزشک متخصص مشورت کنید.
۶- آیا برای تسکین دردهای قاعدگی می توانم از کمپرس گرم استفاده کنم؟
بله. کمپرس گرم به کاهش گرفتگی و دردهای شکمی ناشی از چرخه عادت ماهانه کمک میکند.
علائم قاعدگی (PMS) چه چیزهایی هستند؟
PMS معمولاً در طی چند روز پس از قاعدگی از بین می‌رود. در اینجا ۱۰ علامت رایج نام برده می‌شود که شروع دوره پریودی را به شما نشان می‌دهند:
۱- درد شکم
درد شکمی یا قاعدگی را دیسمنوره اولیه (Primary dysmenorrhea) نیز می‌نامند که یکی از علائم شایع PMS هستند. درد شکمی می‌تواند از روزهای منتهی به عادت ماهانه شروع شود و تا چند روز پس از آن ادامه داشته باشد. این درد ممکن است مبهم و جزئی یا دردهای شدیدی باشد که زندگی روزانه را مختل می‌کنند. دردهای دوران قاعدگی در پایین شکم احساس می‌شوند. این درد ممکن است به سمت پایین کمر و بالای ران نیز کشیده شود. علت آن، انقباضات رحمی است. در صورت عدم حاملگی، این انقباضات موجب ریزش پوشش داخلی رحم (آندومتر) می‌شود.
تولید لیپیدهای شبه هورمونی به نام پروستاگلاندین (Prostaglandin) باعث تحریک این انقباضات می‌شود. اگرچه این لیپیدها عامل التهاب هستند، اما به تنظیم تخمک‌گذاری و دوران پریودی نیز کمک می‌کنند.
برخی از افراد هنگامی که جریان قاعدگی آن ها بسیار زیاد است، دردهای شدیدتری را نیز تجربه می کنند. برخی شرایط خاص سلامتی می تواند درد را شدیدتر کند. این موارد عبارتند از:
- آندومتریوز
- تنگی دهانه رحم
- آدنومیوز
- بیماری التهابی لگن
- فیبروم
دردهای مرتبط با این نوع شرایط به عنوان دیسمنوره ثانویه شناخته می شوند.
۲- جوش صورت
تقریباً نیمی از همه خانم‌ها متوجه افزایش آکنه در حدود یک هفته قبل از شروع پریود می‌شوند. جوش‌های مربوط به پریود شدن، اغلب در چانه و خط فک به وجود می‌آیند اما می‌توانند در هر نقطه از صورت، پشت یا سایر نواحی بدن ظاهر شوند. این جوش‌ها در نتیجه تغییرات طبیعی هورمونی مرتبط با چرخه تولید مثل زنان اتفاق می‌افتد.
اگر هنگام تخمک گذاری بارداری اتفاق نیفتد، سطح استروژن و پروژسترون کاهش و آندروژن‌ها مانند تستوسترون کمی افزایش می‌یابد. آندروژن موجود در سیستم تولید سبوم، چربی که توسط غدد چربی پوست تولید می‌شود، را تحریک میکند.
جوش‌های پوستی در صورت تولید بیش از حد چربی زیر پوست ایجاد می‌شوند. آکنه‌های مربوط به عادت ماهانه اغلب اواخر دوران قاعدگی یا اندکی پس از آن با شروع افزایش سطح استروژن و پروژسترون از بین می‌روند.
۳- درد پستان
در نیمه اول چرخه قاعدگی (که از اولین روز قاعدگی شروع می‌شود) سطح استروژن بالا می‌رود و موجب رشد مجاری شیر در پستان خواهد شد. سطح پروژسترون در اواسط چرخه و در زمان تخمک گذاری افزایش می‌یابد.
این امر باعث بزرگ شدن و تورم غدد پستانی می‌شود. این تغییرات می‌توانند حس درد پستان قبل از پریود یا در طول دوره قاعدگی را در پی داشته باشد. این علامت ممکن است برای برخی خفیف باشد، اما برخی زنان احساس سنگینی و ناراحتی شدیدی دارند.
۴- خستگی
وقتی بدن به زمان پریود شدن نزدیک می‌شود؛ شروع به بررسی وضعیت خود میکند. اگر بارداری رخ داده باشد، اقدام به تثبیت بارداری خواهد کرد، در غیر این صورت خود را برای شروع چرخه عادت ماهانه آماده میکند.
سطح هورمون‌ها کاهش یافته و اغلب نتیجه آن خستگی است. تغییر خلق و خو نیز ممکن است باعث ایجاد احساس خستگی شود. علاوه بر این، برخی زنان در این بخش از چرخه قاعدگی مشکل خواب دارند. کمبود خواب می‌تواند خستگی را تشدید کند.
۵- نفخ شکم
اگر چند روز قبل از پریود شدن در شکم خود احساس سنگینی می‌کنید به گونه‌ای که قادر به بستن زیپ شلوار خود نیستید، ممکن است نفخ PMS داشته باشید. تغییر در سطح استروژن و پروژسترون موجب حفظ بیش از حد آب و نمک و درنتیجه احساس نفخ می‌شود.
ممکن است وزنتان نیم تا یک کیلو هم بالا برود، اما در واقع نفخ PMS باعث افزایش وزن نمی‌شود. این علامت در بسیاری از افراد ۲ تا سه روز پس از شروع عادت ماهانه از بین می‌رود. اغلب بدترین نفخ در روز اول چرخه اتفاق می‌افتد.
که در چنین شرایطی می‌توانید به دکتر فوق تخصص گوارش مراجعه کنید یا از طریق مشاوره با بهترین متخصصان گوارش راه درمان خود را بیابید.
۶- مشکلات روده
از آنجا که روده به تغییرات هورمونی حساس است، ممکن است قبل و در طول دوره قاعدگی، تغییراتی را در این زمینه حس کنید. پروستاگلاندین‌هایی که باعث انقباضات رحمی می‌شوند نیز می‌توانند باعث انقباضات روده‌ای شوند. ممکن است حین پریود شدن، میزان مدفوع افزایش یابد.
همچنین احتمال دارد، علائم زیر را تجربه کنید:
- اسهال
- حالت تهوع
- نفخ
- یبوست
۷- سردرد
از آنجا که هورمون‌ها مسئول ایجاد پاسخ درد هستند، قابل درک است که نوسان سطح هورمون‌ها باعث سردرد و میگرن شوند.
سروتونین (serotonin) یک انتقال‌دهنده عصبی است که اغلب میگرن و سردرد را برطرف میکند. ممکن است استروژن باعث افزایش سطح سروتونین و تعداد گیرنده‌های سروتونینی مغز در نقاط خاصی از دوران قاعدگی شود. تعامل بین استروژن و سروتونین می‌تواند باعث ایجاد میگرن در افراد مستعد شود.
بیش از ۵۰ درصد زنان مبتلا به میگرن ارتباط بین وقوع میگرن و پریود را گزارش کرده‌اند. میگرن ممکن است قبل، حین یا بلافاصله بعد از دوران پریودی رخ دهد.
برخی نیز در زمان تخمک گذاری میگرن را تجربه می‌کنند. یک مطالعه کلینیکی در NeurTrusted SourceoTrusted SourcelogyTrusted Source، نشان می‌دهد که میگرن یک یا ۲ روز قبل از قاعدگی ۱.۷ برابر بیشتر و در سه روز اول پریودی ۲.۵ برابر بیشتر اتفاق می‌افتد.
۸- نوسانات خلقی
در برخی از افراد علائم عاطفی PMS ممکن است شدیدتر از علائم جسمی باشد. از رایج‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوسانات خلقی
- افسردگی
- تحریک پذیری
- اضطراب
اگر احساس می‌کنید روی یک غلتک عاطفی هستید یا غمگین‌تر از حد معمول هستید، ممکن است علت آن نوسان سطح استروژن و پروژسترون باشد. استروژن می‌تواند بر تولید سروتونین و اندورفین‌های (endorphins) خوب در مغز تاثیر بگذارد، احساس سلامتی را کاهش داده و افسردگی و تحریک‌پذیری را افزایش دهد.
برای برخی افراد، پروژسترون اثر آرام بخشی دارد. وقتی سطح پروژسترون کم است، این اثر می‌تواند کاهش یابد که در نهایت به دوره‌های بی‌دلیل گریه و حساسیت عاطفی منجر شود.
۹- کمردرد
انقباضات رحمی و شکمی که در اثر ترشح پروستاگلاندین ها ایجاد می‌شوند نیز ممکن است باعث انقباضات عضلانی در قسمت کمر شوند. برخی در دوران پریود، احساس درد یا کشیدگی دارند و برخی دیگر کمر درد قابل توجهی را تجربه می‌کنند. این در حالی است که برخی زنان احساس درد و ناراحتی خفیف در ناحیه کمر دارند.
۱۰- مشکل خوابیدن
علائم سندرم پیش از قاعدگی مانند درد شکمی، سردرد و تغییرات خلقی همگی می‌توانند خواب را تحت تأثیر قرار دهند و خوابیدن را دشوار کنند. همچنین تغییرات دمای بدن در این دوران نیز ممکن است به خواب رفتن را دشوارتر کند.
دمای مرکزی بدن بعد از تخمک‌گذاری حدود نیم درجه افزایش می‌یابد و تا قاعدگی یا کمی بعد از آن بالا می‌ماند. شاید به نظر زیاد نرسد، اما بدن خنک‌تر، خواب بهتر به همراه دارد. این نیم درجه می‌تواند استراحت راحت را مختل کند.
درمان سندرم پیش از قاعدگی (PMS) چگونه است؟
دامنه و شدت علائم PMS انواع روش‌های درمانی را تعیین میکند:
- اگر علائم شدیدی دارید، ممکن است دچار اختلال دیسفریک پیش از قاعدگی (PMDD) باشید. این سندرم نوع شدیدتر PMS است. توصیه های پزشک ممکن است بهترین درمان باشد.
- اگر میگرن شدید دارید، ممکن است از مراجعه به پزشک زنان خود نیز بهره‌مند شوید. بیماری‌های زمینه‌ای، مانند سندرم روده تحریک پذیر یا آندومتریوز نیز ممکن است سندرم پیش از قاعدگی را تشدید کرده و نیاز به کمک پزشک داشته باشید.
- در برخی موارد PMS، پزشک ممکن است برای تنظیم هورمون‌ها قرص‌های ضد بارداری را تجویز کند. قرص‌های جلوگیری از بارداری حاوی سطوح مختلفی از انواع مصنوعی استروژن و پروژسترون هستند.
- قرص‌های ضد بارداری با تثبیت سطح هورمون‌ها به مدت سه هفته، از تخمک‌گذاری طبیعی بدن جلوگیری می‌کنند. سپس با یک هفته مصرف قرص‌های دارونما یا قرص‌هایی که هورمون ندارند، دنبال می‌شود. وقتی قرص‌های دارونما می‌خورید، سطح هورمونی پایین آمده، بنابراین دوران قاعدگی شروع خواهد شد. از آنجا که قرص‌های جلوگیری از بارداری سطح هورمون‌ها را تثبیت می‌کنند، ممکن است بدن با افت و یا افزایش شدید عامل بروز علائم PMS، مواجه نشود.
درمان خانگی سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
اغلب می‌توانید علائم خفیف PMS را در خانه نیز تسکین دهید. توجه به این نکات به شما کمک می‌کنند:
- برای رفع نفخ شکم نمک مصرفی خود را کاهش دهید.
- در زمان پریود،از مسکن‌های بدون نسخه، مانند ایبوپروفن (ادویل) یا استامینوفن (تایلنول) استفاده کنید.
- برای تسکین درد از بطری آب گرم یا پد گرم کننده روی شکم خود استفاده کنید.
- با شروع قاعدگی، برای بهبود خلق و خو و کاهش درد، به سراغ ورزش‌های سبک بروید.
- وعده‌های غذایی کم حجم و مکرر بخورید تا قند خون ثابت بماند. قند خون پایین می‌تواند باعث ایجاد روحیه نامناسب شود.
برای داشتن احساس بهتر تمرین مراقبه یا یوگا کنید. - از مکمل‌های کلسیم استفاده کنید. یک مطالعه نشان داد که مکمل‌های کلسیم برای تنظیم افسردگی، اضطراب و حفظ آب در دوران پریودی مفید هستند.
۵ باور غلط در مورد قاعدگی یا پریود شدن
۱- حمام رفتن در دوران پریود خطرناک نیست
گروهی تصور می‌کنند که استحمام در دوره قاعدگی خطرناک است. این تصور در مورد پریودی اشتباه است. شما با آرامش می‌توانید به حمام بروید. برخی این باور را دارند که آب گرم باعث بیشتر شدن خونریزی می‌شود و آب مانع از خارج شدن خون از بدن می شود. برای توضیح باید گفت که ممکن است حمام با آب گرم باعث بیشتر شدن خونریزی شود، اما از سوی دیگر به از بین رفتن گرفتگی عضلانی در این دوران کمک میکند و باعث آرامش و حال خوب می شود. در مورد اینکه آب مانع خروج خون از بدن می‌شود باید توضیح داد این اتفاق کاملا موقتی است و خطری ندارد.
۲- عقب انداختن دوران قاعدگی بی خطر است
تصور اشتباه دیگر در مورد دوران قاعدگی این است که مصرف دارو برای به تعویق انداختن دوران پریود خطرناک است و این در حالی است که متخصصان زنان اعلام می‌دارند که این امر هیچگونه خطری ندارد.
۳- رابطه جنسی در دوران قاعدگی می‌تواند منجر به بارداری شود
برخی گمان می‌کنند رابطه جنسی در این دوران موجب بارداری نمی‌شود. این تصور غلط است، رابطه جنسی بدون محافظت ممکن است در دوران قاعدگی منجر به بارداری شود. کمترین شانس بارداری در دوران قاعدگی است اما احتمال بارداری صفر نیست و بستگی به طول چرخه قاعدگی خانم‌ها دارد.
بهترین زمان برای باروری در دوران تخمک گذاری است: یعنی ۱۲ تا ۱۶ روز قبل از شروع قاعدگی بعدی. دوره عادت ماهانه معمولا ۲۸ روز طول می‌کشد؛ اما در برخی زنان مدت آن ۲۱ روزه است. این تفاوت بر زمان تخمک‌گذاری اثرگذار است. در ضمن، اسپرم می‌تواند به مدت ۵ و یا ۷ روز در دستگاه تولید مثل زنان باقی بماند.
۴- شنا کردن در دوران قاعدگی خطری ندارد
شنا کردن به این دلیل که کاپ‌های قاعدگی اجازه ورود آب به داخل رحم را نمی‌دهند مشکلی ایجاد نمی‌کند. در مورد عفونت واژن هم نظر قطعی نمی‌توان داد؛ ولی به صورت کلی می‌توان گفت در استخرها هر کسی می‌تواند دچار مشکلات پوستی و… شود.
۵- در دوران پریود هم می توان موها را رنگ کرد
تصور غلط دیگر این است که موها هنگام پریود شدن، رنگ نمی‌گیرند یا دکلره درست انجام نمی‌شود. اما این موضوع هم اشتباه است؛ زیرا تغییرات هورمونی مشکلی در تولید چربی مو ایجاد نمی‌کنند. اما در نظر داشته باشید که در این دوران موها شکننده می‌شوند و بعد از رنگ کردن باید از سرم‌ها و آبرسان‌های مناسب استفاده کرد.
جمع بندی
تجربه علائم خفیف PMS در روزهای منتهی به پریود شدن معمول است. اغلب می‌توانید با درمان های خانگی آن درد را تسکین دهید. اما اگر با شروع قاعدگی علائم به حدی شدید است که زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، می‌توانید بدون اتلاف وقت از طریق مشاوره با پزشک زنان صحبت کنید.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
