امپرازول چیست؟
امپرازول جزو دسته داروهایی است که با مهار کردن پمپ هیدروژن در بدن اجازه تولید اسید معده نمی‌دهد؛ این دارو در مواردی که اسید معده بیش از حد تولید می‌شود، کاربرد دارد و برای افراد مبتلا به رفلاکس معده، هلیکوباکتر یا کاهش عوارض گوارشی برخی از داروها، قابل استفاده است. امپرازول نمی‌تواند اسید موجود را خنثی کند به همین دلیل برای درمان سریع سوزش معده کاربرد ندارد.
نحوه مصرف امپرازول
در درمان میکروب معده امکان دارد این دارو به همراه چند نوع آنتی‌بیوتیک تجویز شود که در این صورت باید طبق دستور پزشک امپرازول را در زمان‌های مشخص مصرف کرده و از تغییر زمان و مقدار مصرف خودداری کنید. امپرازول باید یک ساعت پیش از غذا مصرف شود و قبل از صبحانه بهترین زمان مصرف دارو است. در صورتی که بیمار قادر به مصرف کپسول نیست، می‌توانید امپرازول را در یک قاشق غذاخوری آب حل کرده و به بیمار بدهید.
برای مخلوط کردن داروهای مهار کننده پمپ هیدروژن از جمله امپرازول در آب باید پیش از گذشت دو ساعت محلول مصرف شود. برای تهیه محلول امپرازول نیز توصیه می‌شود از آب یا مایعات اسیدی از جمله آب سیب، پرتغال، گوجه فرنگی یا ماست استفاده کنید. استفاده از شیر برای تهیه محلول امپرازول مناسب نیست.
موارد مصرف امپرازول
امپرازول در درمان زخم‌های خوش‌خیم معده و دوازدهه، زخم‌های وابسته به هلیکوباکتری پیلوری، سندروم زولینگر الیسون، کاهش اسید معده و پیشگیری کوتاه مدت بازگشت محتویات معده استفاده می‌شود؛ این دارو می‌تواند در درمان سوء هاضمه، بیماری رفلکس و پیشگیری و درمان زخم‌های مرتبط با NSAIDs نیز استفاده شود. افرادی که نیاز به مصرف مزمن NSAID دارند، پس از بهبود زخم نباید مقدار مصرف امپرازول را کاهش دهند، زیرا امکان پیشرفت زخم وجود دارد.
مکانیسم اثر و فارماکوکینتیک امپرازول
این دارو با مهار پمپ K+/H+/ATPase باعث مهار تولید اسید معده می‌شود. داروهای مشابه امپرازول ترشح اسید معده را از طریق مهار سیستم آنزیمی هیدروژن پتاسیم آدنوزین تری فسفات در سلول‌های مخاطی معده مهار می‌کند. جذب داروی امپرازول سریع است و دارو با کاهش اسید معده به جذب خود کمک می‌کند. متابولیسم این دارو کبدی است و از راه کلیه دفع می‌گردد.
موارد منع مصرف و عوارض جانبی امپرازول
مصرف داروی امپرازول در بیماران مشکوک به سرطان معده ممنوع است. عوارض جانبی و نسبتاً شایع این دارو عبارت است از:
- سردرد
- سرگیجه
- راش پوستی
- درد شکمی
- اسهال
- تهوع
- نفخ
- استفراغ
- رفلکس
- یبوست
- کمردرد
- ضعف
- عفونت مجاری تنفسی فوقانی
- سرفه
تداخلات دارویی امپرازول
امپرازول با داروهای سوبسترای CYP2C19، سوبسترای CYP3A4 و مهار کننده CYP2C19 تداخل دارد.
تداخلات رده پرهیز
- آکالابروتینیب
- سفوروکسیم
- القاکننده‌های قوی CYP2C19
- داکومیتینیب
- داساتینیب
- دلاویردین
- ارلوتینیب
- نلفیناویر
- نراتینیب
- پازوپانیب
- پکسیدارتینیب
- ریلپیویرین
- گیاه علف چای
- ولپاتاسویر
مصرف امپرازول موجب کاهش اثر داروهای زیر می‌شود:
- آکالابروتینیب
- آتازاناویر
- مشتقات بین‌فسفونات
- بوسوتینیب
- کپسیتابی
- سفدیتورن
- سفپودوکسیم
- سفوروکسیم
- کلوپیدوگرل
- کلوزاپین
- سیستئامین
- داکومیتینیب
- داساتینیب
- دلاویردین
- داکسی‌سایکلین
- ارلوتینیب
- جفیتینیب
- ایندیناویر
- ترکیبات آهن
- اینتراکونازول
- کتوکونازول
- لدیپاسویر
- مزالامین
- مولتی‌ویتامین / مینرال ( حاوی A، D، E، K، فولات و آهن)
- مایکفنولات
- نالمیفن
- نلفیناویر
- نراتینیب
- نیلوتینیب
- پازوپانیب
- پکسیدارتینیب
- پوساکونازول
- ریلپیویرین
- ریوسیگوات
- ریزدرونات
- سکرتین
- سلپرکاتینیب
- سورافنیب
- ولپاتاسویر
مصرف داروهای زیر سبب کاهش اثرات امپرازول می‌شود:
- القاکننده‌های متوسط و قوی CYP2C19
- دابرافنیب
- داروناویر
- لوماکافتور و ایواکافتور
- تیپراناویر
با مصرف امپرازول اثرات داروهای زیر افزایش می‌یابد:
- آمفتامین
- سیلوستازول
- سیتالوپرام
- کلوبازام
- کلوزاپین
- سیکلوسپورین
- دکس متیل‌فنیدات
- دکستروآمفتامین
- دی‌کلروفنامید
- اس‌سیتالوپرام
- فوس فنی‌توئین
- ایتراکونازول
- متوترکسات
- متیل فنیدات
- فنی‌توئین
- موکلوبماید
- رالتگراویر
- ریزدرونات
- ساکوییناویر
- تاکرولیموس
- آنتاگونیست‌های ویتامین K
- وریکونازول
با مصرف مهارکننده‌های متوسط تا قوی CYP2C19، کتوکونازول، موکلوبماید و وریکونازول اثرات امپرازول افزایش می‌یابد. درمان طولانی‌مدت و مصرف بیش از دو سال این دارو ممکن است به اختلال در جذب ویتامین B12 و کمبود آن منجر شود.
هشدارهای مهم در مصرف امپرازول و داروهای هم گروه
- این دارو باید در بیماران مبتلا یا دارای سابقه ابتلاء به بیماری مزمن کبدی با احتیاط مصرف شود.
- مصرف طولانی مدت پنتوپرازول ممکن است باعث کمبود ذخیره منیزیم و ویتامین B12 شود.
- مصرف طولانی مدت پنتوپرازول بیش از یک سال پوکی استخوان را شدید می‌کند.
توصیه‌های دارویی امپرازول
- در صورت بروز سو هاضمه، اسهال و کهیر طی درمان به پزشک مراجعه شود.
- در صورت اثبات وجود سرطان معده از مصرف این دارو باید خودداری شود.
- کپسول دارو باید بلافاصله قبل از غذا و ترجیحاً صبح مصرف شود.
