به گزارش تسریر، متاسفانه مسمومیت غذایی بسیار رایج است.مسمومیت غذایی معمولاً زمانی رخ می دهد که عوامل بیماری زا، غذا یا آب آشامیدنی را آلوده کنند. اگرچه مسمومیت غذایی ناراحت کننده است، اما نسبتاً شایع است.
پنج پاتوژن مسئول بیشتر بیماری های ناشی از غذا ( مانند مسمومیت غذایی) هستند. این عوامل بیماری زا عبارتند از:
- نوروویروس: که معمولا در صدف ها، میوه ها و سبزیجات یافت می شود
- سالمونلا: که معمولا در تخم مرغ، گوشت و محصولات لبنی یافت می شود
- کلستریدیوم پرفرنجنس: در گوشت و مرغ یافت می شود
- کمپیلوباکتر: در گوشت نیم پز و آب آلوده یافت می شود
- استافیلوکوک: در محصولات حیوانی مانند خامه، تخم مرغ و شیر یافت می شود
سالمونلا و نوروویروس مسئول بیشتر بستری شدن در بیمارستان برای مسمومیت غذایی هستند. اما بستری شدن در بیمارستان برای مسمومیت غذایی نیز می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- باکتری ها
- انگل ها
- سموم
- آلاینده ها
- آلرژن ها
گوشت های نپخته از عوامل رایج مسمومیت غذایی هستند. دست ها، ظروف و بشقاب های خود را بین مرحله خام و پخته ی گوشت حتما بشویید.
ناراحتی معده، استفراغ و اسهال شایع ترین علائم هستند. معمولا پس از ۴۸ ساعت فروکش می کنند. اگر سابقه کم آبی بدن، بیماری قلبی، آمبولی یا سایر مشکلات جدی سلامتی دارید، به دنبال کمک باشید و مایعات فراوان بنوشید.
علائم شدید مسمومیت غذایی عبارتند از:
- خون در مدفوع شما
- گرفتگی شدید شکم
- تاری دید
- اسهالی که بیش از ۳ روز طول بکشد
بعد از مسمومیت غذایی چه اقداماتی باید انجام داد؟
بگذارید معده شما آرام شود. پس از اینکه شدیدترین علائم از مسمومیت غذایی مانند استفراغ، اسهال و ناراحتی معده را تجربه کردید ، متخصصان توصیه می کنند که به معده خود استراحت دهید. این بدان معناست که برای چند ساعت به طور کامل از خوردن و نوشیدن خودداری کنید.
هیدراته بمانید
مصرف مایعات برای کمک به بدن در مبارزه با اثرات مسمومیت غذایی بسیار مهم است. استفراغ و اسهال می تواند باعث کم آبی بدن شود ، بنابراین مکیدن یخ یا نوشیدن جرعه های کوچک آب نقطه شروع خوبی است.
نوشیدنی هایی برای مقابله با کم آبی بدن:
- نوشابه های بدون کافئین
- دمنوش زنجبیل
- چای بدون کافئین
- آب مرغ یا سبزیجات
غذای ملایم و سبک بخورید
زمانی که احساس می‌کنید معده ی شما برای دریافت و هضم غذا آماده است، غذاهایی بخورید که برای معده و دستگاه گوارش شما ملایم و سبک هستند . از غذاهای ملایم، کم چرب و کم فیبر کمک بگیرید. هضم چربی برای معده سخت است، به خصوص وقتی ناراحتی معده دارید و یا دچار مسمومیت غذایی شده اید. برای جلوگیری از ناراحتی بیشتر از غذاهای چرب خودداری کنید.
غذاهایی که برای معده ملایم هستند، عبارتند از:
- موز
- غلات
- ژله
- سفیده تخم مرغ
- عسل
- بلغور جو دوسر
- سیب زمینی ساده، پوره سیب زمینی
- برنج ساده
- نان تست
- سس سیب
درمان های طبیعی را امتحان کنید
در طول یک دوره مسمومیت غذایی، برای بدن شما مهم است که واکنش طبیعی خود را برای پاکسازی و بهبود شرایط دستگاه گوارش دنبال کند تا از شر باکتری های مضر خلاص شود. به همین دلیل است که داروهای اسهال بدون نسخه (OTC) راه خوبی برای درمان مسمومیت غذایی نیست.
وقتی که علائم شما به اوج خود می رسد، می توانید برای بهبود نسبی شرایط نوشیدن چای زنجبیل را امتحان کنید و یا هنگامی که احساس خوبی دارید، ممکن است بخواهید فلور طبیعی روده خود را با ماست های طبیعی یا کپسول های پروبیوتیک برای حداقل ۲ هفته جایگزین کنید.
این به بدن شما کمک می کند تا باکتری های سالم از دست رفته در طول مسمومیت غذایی را بازسازی کند و سیستم گوارش و سیستم ایمنی بدن شما را به حالت عادی برگرداند.
نکاتی که باید به آنها توجه کنید
مسواک زدن دندان های خود را حداقل یک ساعت به تاخیر بیندازید. اسید معده دفع شده در هنگام استفراغ می تواند به مینای دندان آسیب برساند و مسواک زدن بلافاصله پس از استفراغ می تواند مینای دندان را بیشتر در معرض فرسایش قرار دهد؛ در عوض، دهان خود را با مخلوطی از آب و جوش شیرین بشویید.
دوش گرفتن به پاکسازی بدن شما از باکتری های ناسالم کمک می کند. همچنین باید حتما استراحت کافی داشته باشید. استراحت کافی می تواند به شما کمک کند تا سریعتر احساس بهتری نسبت به خود پیدا کنید.
از غذاها و نوشیدنی های زیر اجتناب کنید
اولویت شما بعد از مسمومیت غذایی، باید پرهیز از غذاهایی باشد که در وهله اول باعث بیماری شما شده اند. از خوردن غذاها، نوشیدنی ها و موادی که برای معده سفت و یا نا مناسب هستند و فرآیند هضم را با مشکل روبرو می کنند، خودداری کنید، مانند:
- الکل
- کافئین، که در نوشیدنی هایی مانند نوشابه، نوشابه های انرژی زا یا قهوه وجود دارد
- غذاهای سرشار از فیبر
- غذاهای ادویه دار
- محصولات لبنی
- غذاهای چرب
- غذاهای سرخ شده
- نیکوتین
- غذاهای چاشنی شده
همچنین، به یاد داشته باشید که از مصرف داروهای خوراکی اسهال OTC خودداری کنید.
مسمومیت غذایی در چه قشری خطر بیشتری دارد؟
-
نوزادان و کودکان
مسمومیت غذایی در کودکان به همان اندازه در بزرگسالان شایع است و می تواند باعث نگرانی شود. کودکان، به ویژه کودکان زیر ۱ سال، مستعد ابتلا به بوتولیسم هستند؛بوتولیسم نادراست، اما اگر زود تشخیص داده نشود می تواند منجر به فلج و حتی مرگ شود.
کودکان همچنین در معرض خطر بیشتری برای داشتن واکنش های جدی به باکتری های E.coli هستند.
هر نوزاد یا کودکی که به نظر می رسد علائم مسمومیت غذایی را دارد باید توسط یک متخصص پزشکی ویزیت شود تا نشانه های بوتولیسم و یا کم آبی بدن را بررسی کند. کودکان راحت تر از بزرگسالان دچار کم آبی می شوند و نیاز به نظارت بیشتری دارند.
-
افراد باردار
افراد باردار در صورت مشاهده هرگونه علائم مسمومیت باید با احتیاط و تحت نظارت پزشک، هر گونه مسمومیت غذایی را درمان کنند؛ تحقیقات انجام شده نشان داده است که مسمومیت غذایی لیستریا، به رشد جنین آسیب برساند.
تغذیه مناسب در افراد باردار برای کمک به رشد جنین ضروری است؛ به همین دلیل، هر گونه علائم مسمومیت غذایی باید به پزشک متخصص ارائه شود.
این باکتری بیشتر در غذاهای زیر یافت می شود:
- لبنیات غیر پاستوریزه یا خام
- برخی از گوشت های اغذیه فروشی
- خربزه
- سبزیجات خام
لیستریوز در اکثر افراد سالم جدی نیست، زیرا ممکن است هرگز علائم یا عوارض عفونت را تجربه نکنند. با این حال، برای برخی از افراد، این عفونت می تواند شدید یا تهدیدکننده باشد.
شیوه ی درمانی نیز بستگی به شدت عفونت و سلامت کلی شما دارد. ایمنی غذایی مناسب می تواند به کاهش خطر ابتلا به لیستریوز کمک کند.
علائم
در اکثر افراد، لیستریوز می تواند علائمی را ایجاد کند که با سایر بیماری های ایجاد شده ناشی از غذا یکسان و سازگار است.شایع ترین علائم تب(همراه یا بدون لرز) و اسهال است.
سایر علائم بالقوه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تهوع و استفراغ
- خستگی
- درد شکم
- بدن درد
- سردرد
-
سالمندان
افراد مسن نیز بیشتر مستعد عوارض ناشی از مسمومیت غذایی هستند. به طور خاص، گونه های خاصی از E. coli می تواند منجر به خونریزی و نارسایی کلیه شود. اگر بزرگسالان بالای ۶۵ سال، علائم مسمومیت غذایی دارند، باید برای مشاوره با پزشک خود تماس بگیرند.
-
افراد مبتلا به بیماری های مزمن
افرادی که به بیماری‌های مزمن مانند HIV، بیماری کبد یا دیابت مبتلا هستند، در معرض خطر بیشتری برای تجربه عوارض جدی‌تر مسمومیت غذایی می باشند.
همچنین افرادی که تحت شیمی درمانی هستند، به علت اینکه پاسخ سیستم ایمنی را سرکوب می کند، در معرض خطر بیشتری بوده و به نظارت دقیق پزشک نیاز دارند.
رژیم غذایی ملایم و سبک
یک رژیم غذایی ملایم و سبک شامل غذاهای کم فیبر است که قوام نرمی دارند و برای سیستم گوارشی مشکل ایجاد نکرده و به راحتی هضم می شوند.
پزشک ممکن است رژیم غذایی ملایم را برای افرادی که دچار التهاب دستگاه گوارش ناشی از عفونت، دیورتیکولیت ، بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو هستند، توصیه کند.
افراد مبتلا به سایر بیماری های گوارشی، از جمله رفلاکس اسید و رخم معده، ممکن است از رژیم غذایی سبک نیز بهره مند شوند.
علاوه بر توصیه‌های غذایی خاص، افرادی که از یک رژیم غذایی ملایم پیروی می‌کنند، ممکن است مجبور شوند وعده‌های غذایی کوچک‌تری را به دفعات بیشتر بخورند، آهسته‌تر غذا بخورند و بلافاصله پس از صرف غذا از دراز کشیدن خودداری کنند.
افراد غذاهای مختلف را به میزان های متفاوتی تحمل می کنند. با این حال، به طور کلی، یک رژیم غذایی ملایم و سبک ممکن است مشکلات گوارشی مانند نفخ،اسهال ، گاز و حالت تهوع را برطرف کرده و یا بهبود ببخشد.
از آنجایی که ممکن است افراد قبلاً علائم قابل توجهی را تجربه کرده باشند، هدف این است که از خوردن غذاهایی که می‌توانند علائم اضافی ایجاد کنند یا علائم موجود را بدتر کنند، اجتناب کنند.
غذاهای توصیه شده عبارتند از:
- گوشت های لطیف مانند ماهی، گوشت خوک، گوشت گاو و مرغ
- توفو
- ابگوشت
- تخم مرغ
- سبزیجات بدون پوست و بدون هسته کاملا پخته شده مانند سیب زمینی، کدو حلوایی و هویج
- جایگزین های شیر گیاهی مانند شیر بادام، شیر گردو، شیر کتان و شیر نارگیل
- غلات تصفیه شده مانند برنج، نان سفید، خامه گندم
- چای سیاه ضعیف، چای سبز و برخی چای های گیاهی
