به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، جبرئیل نوکنده، رییس کل موزه ملی ایران در مراسم امضای اسناد پروژه بهسازی تجهیزات نمایشگاهی موزه ملی ایران با جایکا، درباره ضرورت این همکاری، گفت: باتوجه به نبود دانش کافی برای ساخت ویترین‌های ضدزلزله، استاندارد نبودن ویترین‌های موزه‌ها در مقابل زلزله، همچنین تجارب ارزشمند طرف ژاپنی با اجرای این پروژه علاوه‌بر ارتقاء امر حفاظت از اموال فرهنگی ـ تاریخی منقول و بهبود ارائه کیفیت خدمات به بازدیدکنندگان، همکاری‌های علمی بین دو کشور گسترش پیدا می‌کند.
او این توضیح را هم داد: در سال ۱۳۹۶ موزه ملی ایران موضوع بهره‌گیری از تجارب کشور ژاپن برای مقاوم‌سازی غیرسازه‌ای ویترین‌های موزه ملی ایران را با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وقت مطرح کرد و کمک و دریافت حمایت مالی و مشاوره‌ای از جایکا توسط معاونت میراث فرهنگی با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و وزارت امور خارجه مطرح شد. متعاقب موافقت سازمان برنامه و بودجه، ارزیابی پروژه توسط جایکا انجام شد و طرف ژاپنی موافقت اولیه را در سال ۱۳۹۷ اعلام کرد و اعتبار آن مصوبه هیات دولت ژاپن را دریافت کرد. پس از آن ما تلاش کردیم مصوبه مجلس شورای اسلامی برای دریافت کمک بین‌المللی را بگیریم که به خاطر مشکلات اداری و بحران کرونا امضاء آن تا امروز به تاخیر افتاد.
نوکنده با تاکید بر لزوم بومی‌سازی ساخت ویترین‌های ضدزلزله، افزود: آموزش نیروی انسانی برای ساخت ویترین ضدزلزله در ایران نیز در این پروژه لحاظ شده است که این موضوع می‌تواند در بومی‌سازی آموزش ساخت ویترین ضدزلزله برای موزه‌های کشور کمک کند.
رییس کل موزه ملی ایران بیان کرد: با بومی‌سازی این فناوری و توانمندسازی مهندسان کشور، دیگر موزه‌های ایران را نیز می‌توانیم در برابر زلزله ایمن کنیم.
مرتضی ادیب‌زاده، سرپرست اداره‌کل موزه‌ها نیز این اقدام را در راستای تداوم همکاری‌های فرهنگی و به‌ویژه دیپلماسی موزه‌ای ارزشمند دانست و افزود: دیپلماسی فرهنگی از اولویت‌های اداره‌کل موزه‌ها است و ما از تمام پروژه‌هایی که در راستای حفاظت از میراث و اشیای ارزشمند تاریخی ـ فرهنگی تعریف شود و آینده روشن‌تری را پیش روی ما قرار دهد، استقبال می‌کنیم.
او با اشاره به اهمیت تجارب جایکا در زمینه زلزله و زلزله‌شناسی، بیان کرد: دانش مهندسی ژاپن در این باره حائز اهمیت است و همکاری دیپلماسی فرهنگی و تبادل دانش و تجربه با این کشور برای ما حائز اهمیت است.
کازوتوشی آیکاوا، سفیر ژاپن در ایران نیز در مراسم امضاء این اسناد، با اشاره به همکاری نزدیک ژاپن با دولت ایران و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای حفاظت از میراث فرهنگی در ایران، گفت: ژاپن از پروژه بازسازی ارگ باستانی بم که در اثر یک زلزله بزرگ به شدت آسیب دیده بود، حمایت کرده است. دو کشور همچنین تبادلات بسیار فعالی بین دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی دارند و شنیدم که در ژانویه سال گذشته سمیناری آنلاین بین دانشگاه توکیو و موزه ملی ایران برای تبادل نظر در مورد گسترش همکاری‌ها برگزار شد.
او همچنین گفت: دولت ژاپن تصمیم گرفته است تا مبلغ ۹۵ میلیون و ۵۰۰ هزار ین ژاپنی کمک بلاعوض را با توجه به درخواست رسمی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به جمهوری اسلامی ایران اهدا کند.
سفیر ژاپن ادامه داد: افتخار بزرگی است که از طرف دولت ژاپن سند تبادل یادداشت‌ها را امضاء کنم. در این پروژه، جایکا تجهیزات لازم نمایشگاهی را در اختیار موزه ملی ایران قرار خواهد داد. انتظار می‌رود که تجهیزات اهدایی به موزه، امکان نمایش میراث ارزشمند فرهنگی از جمله آثار باستانی کشف شده در ایران را در محیطی مناسب فراهم کند و در حفاظت از میراث فرهنگی ایران مفید واقع شود.
کازوتوشی موزه ملی ایران را یکی از مهم‌ترین مقاصد ژاپنی‌ها و دیگر توریست‌های خارجی معرفی کرد و افزود: امیدوارم بهبود تجهیزات نمایشگاهی، موزه را قادر سازد که گردشگران بیشتری را برای معرفی تاریخ کهن ایران به سوی خود جذب کند. علاوه‌بر این، معتقدم موفقیت در این پروژه منجر به توسعه بیشتر تبادلات علمی و فرهنگی دوجانبه خواهد شد.
تارو آزوما، رییس دفتر جایکا در ایران با اشاره به پیشینه همکاری با ایران، یادآور شد: جایکا آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن است و از سال ۱۹۵۷ به منظور توسعه اجتماعی ـ اقتصادی با ایران همکاری می‌کند. جایکا حدود ۲۷۲ میلیون دلار برای همکاری فنی هزینه کرده و ۳۷۷۶ شرکت‌کننده رسمی ایرانی، دوره‌های آموزشی جایکا را در ژاپن گذرانده‌اند. از آنجایی که برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران بر حفاظت، تحقیق، احیای میراث فرهنگی و توسعه گردشگری به عنوان حوزه اولویت‌دار بوده و به اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی ایران کمک می‌کند، جایکا به شدت از این حوزه حمایت می‌کند.
وی افزود: یکی از نمونه‌های همکاری جایکا در این زمینه، تهیه تجهیزات به عنوان کمک بلاعوض برای حفاظت و مرمت ارگ بم پس از زلزله ویران‌کننده ۲۰۱۳ بوده است. در سال ۲۰۱۷، جایکا برای انتشار کتاب راهنمای موزه ملی ایران به زبان ژاپنی نیز کمک مالی و فنی کرد.
رییس دفتر جایکا در ایران گفت: حالا ما پروژه «بهبود وضعیت مناطق تاریخی در برابر زلزله» را با همراهی وزارت راه و شهرسازی شروع کرده‌ایم و حمایت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را نیز خواستاریم. جایکا، کارشناسان ژاپنی ــ یکی از زلزله‌خیزترین کشورهای جهان ــ را که دارای تجربیات کاری در زمینه حفاظت بناهای تاریخی هستند برای این پروژه اعزام می‌کند. همچنین درصدد شروع پروژه «تدوین و عملیات اجرایی طرح جامع مدیریت و توسعه گردشگری در استان‌های شمال غربی ایران» با مرکزیت تبریز است.
تارو ادامه داد: پروژه کنونی نیز با ارائه ابزارهای نورپردازی و نمایشگاهی به موزه ملی ایران، گنجینه نفیس میراث ایران، به مدرن‌سازی و افزایش جذابیت نمایشگاهی آن کمک خواهد کرد.
او سپس درباره پروژه‌ای که برای تجهیز و ضدزلزله شدن ویترین‌های موزه ملی قرار است اجرا شود، توضیح داد: دو سال پیش که برای اولین‌بار از موزه ملی ایران دیدن کردم، بسیار مجذوب تمدن کهن ایران‌زمین شدم. بنابراین، عمیقاً احساس غرور می‌کنم که با موزه در این زمینه همکاری می‌کنم. نورپردازی‌های ارائه شده از نوع ال‌ای‌دی خواهند بود که اشعه ماوراء بنفش کمتری از خود ساطع می‌کند و آسیب به اشیاء را به حداقل می‌رساند. به‌علاوه این چراغ‌ها بسیار منعطف هستند و با تغییر موقعیت آن‌ها می‌توان سالن‌های نمایشگاهی را زیباتر کرد. ویترین‌هایی که ساخته خواهند شد مجهز به تهویه هوا، دفع آلاینده‌ها و مقاوم در برابر زلزله خواهند بود. با ویترین‌های جدید موزه این امکان را خواهند داشت که اشیای با حساسیت بالا را به نمایش بگذارند که پیش از این به دلایل حفاظتی از نمایش آن‌ها صرف‌نظر شده بود. بی‌گمان این مسأله به جذابیت موزه خواهد افزود و باعث جذب بازدیدکننده بیشتر خواهد شد.
رییس دفتر جایکا در ایران همچنین گفت: این پروژه نه تنها به نصب تجهیزات و ارتقاء فضاهای نمایشگاهی موزه کمک می‌کند، بلکه به ارتقاء روابط فرهنگی ـ علمی ایران و ژاپن کمک خواهد کرد. نیازی به گفتن نیست که با ارائه بهتر، میراث ارزشمند ایران، گردشگران بیشتری را به خود جذب خواهد کرد که منجر به ارتقاء صنعت گردشگری در ایران خواهد شد. امیدوارم این میراث مهم توسط مردم بیشتر کشورهای جهان دیده شود. جایکا قول می‌دهد که این پروژه را با تمام تلاش به عهده گیرد.
در ادامه، یادداشت تفاهمی به امضاء کازو توشی، سفیر ژاپن در تهران به نمایندگی از دولت ژاپن و نوکنده، رییس کل موزه ملی ایران به نمایندگی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، همچنین موافقت‌نامه کمک مالی به امضاء رییس جایکا شعبه تهران و رییس کل موزه ملی ایران (مقام رسمی دستگاه اجرایی پروژه) رسید.
