به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، یکی از رایج‌ترین بیماری‌هایی که افراد در سنین مختلف با آن درگیر هستند پوکی استخوان است. خطر بروز این بیماری با افزایش سن بیشتر می‌شود. پوکی استخوان یا استئوپروز به حالتی گفته می‌شود که استخوان ضعیف شده باشد یا حالت شکننده‌ای پیدا کرده باشد. هرگونه خم شدن، فشار خفیف، افتادن و حتی سرفه ممکن است به استخوان آسیب وارد کند یا حتی باعث شکستن آن‌ها شود.
علت بروز پوکی استخوان چیست؟
دلایلی که ممکن است خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد شامل افزایش سن، عوامل ژنتیکی، استعمال دخانیات، نداشتن تحرک بدنی، کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پروتئین و ویتامین D، بیماری‌هایی مانند پرکاری تیروئید، آتریت روماتوئید، دیابت، مصرف بعضی از داروها مانند کورتن، هپارین و فورزماید به مدت طولانی می‌شود. پیروی کردن از رژیم غذایی نامناسب باعث می‌شود بدن افراد دچار کمبود مواد معدنی شود؛ بدن این کمبودها را از بافت استخوانی تأمین می‌کند که این روند در طول زمان باعث فقر استخوان‌ها و در نتیجه پوکی آن می‌شود. بعضی از عوامل ایجاد پوکی استخوان مانند سن، جنسیت، نژاد، سابقه خانوادگی و استخوان‌بندی بدن غیرقابل کنترل بوده و افراد نقش زیادی در به وجود آمدن آن ندارند.
رایج‌ترین علائم پوکی استخوان چیست؟
بیماری پوکی استخوان در مراحل اولیه هیچ علائم خاصی ندارد و به صورت کاملاً خاموش در بدن پیشروی می‌کند، فقط با آزمایش‌های دقیق پزشکی قابل تشخیص است. پس از ضعیف شدن استخوان‌ها ممکن است فرد دچار علائم خاصی شود. مهم‌ترین علامت پوکی استخوان درد است و این درد وقتی ایجاد می‌شود که استخوان دچار شکستگی می‌شود. شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان معمولاً به صورت شکستگی‌های کوچک، خفیف و بدون جابه‌جایی است که بدون وارد شدن ضربه شدید به اندام‌های بدن ایجاد می‌شود. درد مداوم کمر و خمیده شدن بدن به جلو دیگر نشانه بروز پوکی استخوان است؛ این اتفاق به دلیل یک یا چند شکستگی مهره رخ می‌دهد. مهره‌ای که دچار پوکی استخوان شده است ممکن است حتی بدون زمین خوردن یا وارد شدن فشار قابل توجهی بر آن دچار شکستگی شود.
عوارض پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان بیماری خطرناکی است و ممکن است باعث بروز معلولیت دائم یا کاهش دامنه حرکت افراد شود. این بیماری فعالیت‌های روزانه افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مهم‌ترین عوارض پوکی استخوان شامل شکستگی‌های استخوان مداوم که ممکن است به طور کامل درمان نشود. شکستگی لگن، تغییر شکل ستون فقرات و به وجود آمدن مشکلات تنفسی در اثر شکستگی در ستون فقرات می‌شود.
نحوه تشخیص پوکی استخوان به چه صورت است؟
تشخیص پوکی استخوان تا زمانی که حداقل ۳۰ درصد استخوان‌ها از بین نرفته باشد در عکس‌برداری‌های معمولی مانند رادیوگرافی امکان‌پذیر نیست؛ به همین دلیل برای تشخیص این بیماری از آزمایشی به نام سنجش تراکم استخوان استفاده می‌شود. در این آزمایش نواحی مختلف مانند استخوان مفصل ران یا ستون فقرات با استفاده از اشعه ایکس اسکن می‌شود. این آزمایش کاملاً بدون درد است و فقط شامل یک اسکنر است که از بدن افراد عبور می‌کند.
روش‌های درمانی پوکی استخوان چیست؟
پزشکان متناسب با شرایط هر فرد روش درمانی خاص را انتخاب می‌کند. معمولاً برای درمان پوکی استخوان از روش‌های غیر جراحی استفاده می‌شود. اغلب داروهایی که برای درمان پوکی استخوان تجویز می‌شود از خانواده فسفونات است و شامل آلندرونات، ریزیدرونات، ایباندرونات، اسید زولدرونیک می‌شود. کاهش بعضی از هورمون‌ها مانند استروژن و تستوسترون خطر بروز پوکی استخوان را افزایش می‌دهد؛ بنابراین استفاده از داروهایی که عملکرد مشابه این هورمون‌ها را دارد نقش مؤثری در درمان این بیماری دارد.
فیزیوتراپی نیز می‌تواند به ایجاد استخوان‌های قوی و سالم کمک کند. معمولاً تمرینات حرکتی که برای هر شخص انجام می‌شود متفاوت است و به عواملی مانند علت پوکی استخوان، سطح تناسب بدن فرد و میزان تحمل فرد بستگی دارد. روش دیگر برای درمان پوکی استخوان مگنت‌تراپی است که در آن از یک میدان مغناطیسی ثابت استفاده می‌شود در این میدان مغناطیسی قطب جنوب تأثیر الکتریکی مثبت و قطب شمال تأثیر الکتریکی منفی ایجاد می‌کند در نتیجه تراکم استخوانی افزایش پیدا می‌کند. این روش می‌تواند فرآیند سرعت کاهش تراکم استخوانی را کند کند و تجدید ساختار استخوانی را بهبود ببخشد.
به منظور پیشگیری از بروز پوکی استخوان چه اقداماتی انجام دهیم؟
فعالیت بدنی، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان است زیرا ورزش کردن باعث می‌شود استخوان‌های بدن تقویت شود. پیروی از رژیم غذایی سالم نیز خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش می‌دهد. توصیه شده است که افراد تا حد امکان از غذاهای حاوی کلسیم، ویتامین D، روی و منیزیم استفاده کنند. مصرف لبنیات، موز، آلو سیاه، روغن زیتون، ماهی و سویا بسیار در این زمینه تأثیرگذار است.
داشتن وزن مناسب خطر بروز پوکی استخوان را کاهش می‌دهد افرادی که دچار کمبود وزن هستند زودتر به پوکی استخوان دچار می‌شوند. درصد بالایی از افراد که وزن زیادی دارند نیز از پوکی استخوان رنج می‌برند. محققان معتقدند که افسردگی باعث کاهش تراکم استخوانی می‌شود رابطه مستقیمی بین افسردگی و کاهش تراکم استخوانی وجود دارد؛ بنابراین در صورتی که از افسردگی رنج می‌برید در کنار درمان این بیماری به منظور کنترل وضعیت تراکم استخوانی خود به پزشک متخصص مراجعه کنید.
