به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، طبق سیاست‌های کلی سلامت که در سال ۹۳ از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد، بنا بود کشورمان به لحاظ شاخص‌های سلامت رتبه نخست کشورهای منطقه را به دست بیاورد، اما هم اکنون در سال ۱۴۰۰ در بین ۲۵ کشور آسیای غربی و آسیای میانه از نظر سرانه پزشک به عنوان یکی از شاخص‌های سلامت، است. موضوع کمبود پزشک در کشور آن چنان این روزها تبدیل به چالش شده است که می توان گفت نقل محافل همه جمع های سلامت شده است.
بر همین اساس شورای عالی انقلاب فرهنگی در راستای اجرای نقشه جامع علمی کشور طرح افزایش ظرفیت جذب و آموزش دانشجوی پزشکی را مطرح کرد و با وجود همه مخالفت‌ها و جریان‌سازی‌های هدفمندی که از سوی برخی گروه‌های پزشکی اتفاق افتاد، با عنایت به وضع موجود و آمار و ارقامی که بر بحران کمبود پزشک و جدی‌تر شدن این بحران در سال‌های آینده دلالت دارد، این طرح را به تصویب رساند.
موضوع کمبود پزشک آنقدر تحت شعاع قرار گرفته که بعضا مشاهده می شود برخی از مردم مجبور هستند برای یک سری خدمات تخصصی صدها کیلومتر و در بعضی مواقع بیش از هزار کیلومتر پیمایش داشته باشند و در یک شهر، کنار خیابان سکونت کنند تا بتوانند بیمارشان را به یک بیمارستانی برسانند که آن خدمت را ارائه می‌دهد. آن طور که متخصصان این حوزه هشدار می‌دهند وضعیت ایران در سرانه پزشکان متخصص خیلی بدتر است و تقریباً به ازای هر ۱۰ هزار نفر ۶ پزشک متخصص در کشور وجود دارد، در حالیکه خیلی از این کشورهای پیشرفته و حتی متوسط، بالای ۲۰ پزشک متخصص به ازای هر ۱۰ هزار نفر دارند.
آمارها و برنامه‌ریزی‌های موجود نشان می‌دهد تا سال ۱۴۱۰ با بحران کمبود پزشک مواجه خواهیم شد.
پدیده چادرخوابی همراهان بیماران درتهران به دلیل کمبود پزشک
سید حسن موسوی فرد کارشناس نظام سلامت درباره بحران کمبود پزشک گفت: در حال حاضر ما در یک بحران هستیم اما آن را خیلی احساس نمی‌کنیم.
وی با بیان اینکه این بحران است که بخشی از مردم از شهرستان‌های کوچک و روستاهای دوردست برای مراجعه به پزشک متخصص به تهران می‌آیند و مجبور‌اند برای درمان بیمار خود در خیابان‌ها چادر بزنند، افزود: به دلیل عدم دسترسی به پزشک بخشی از خانواده ها اقوام و افراد عزیز زندگیشان را از دست می دهند.
خروجی نظام سلامت با ۲۰ درصد بودجه کشور مناسب نیست
موسوی فرد گفت: یکی از شدیدترین بحران های کمبود پزشک شکاف طبقاتی است که در جامعه و نظام سلامت ایجاد شده است. عوامل نظام سلامت به دلیل شکاف وحشتناک موجود تلاش می‌کنند از جهت نظام پرداخت و درآمد خود را شبیه پزشکان کنند و این امر نشان می‌دهد یک پزشک بیش از ۱۰۰ برابر یک پرستار درآمد دارد و این امر باعث می‌شود پرستاران نیز تلاش کنند خود را به پزشکان برسانند و این امر هزینه های نظام سلامت را به شدت بالا می‌برد.
این کارشناس حوزه سلامت ادامه داد: نزدیک ۱۵۰ هزار میلیارد تومان (نزدیک به ۲۰ درصد بودجه عمومی کشور) را برای نظام سلامت هزینه می‌کنیم که با درنظر گرفتن قبل و بعد از نظام تحول سلامت، خروجی آن تغییر نکرده است.
وی با بیان اینکه همه این موارد ریشه در کمبود پزشک در جامعه دارد، افزود: افزایش هزینه های نظام سلامت ناشی از چانه زنی های هر روزه پزشکان برای بالا بردن تعرفه های درمان است. همچنین بی انگیزگی بخش مهمی از کادر درمان به وضوح به دلیل ناعدالتی در پرداخت هاست.
پروژه پزشک خانواده به دلیل کمبود پزشک اجرا نمی‌شود
موسوی فرد گفت: علت اصلی که نمی توانیم به سمت پیشگیری برویم این است که دسترسی به پزشک عمومی با قیمت پایین برای عموم جامعه نداریم.
وی با بیان اینکه “کمبود پزشک باعث شده ما نتوانیم طرح‌های بزرگ مثل پزشک خانواده، پرونده الکترونیک سلامت، اجرای راهنمای بالینی و.. را در کشور ایجاد کنیم”، گفت: این بحران ها در آینده نزدیک تشدید خواهد شد چرا که ما افزایش جمعیت، پیری جمعیت را خواهیم داشت.
موسوی فرد گفت: بخش مهمی از پزشکانی که با روحیه انقلابی تربیت شده اند در سن پیری اند و به زودی از چرخه خدمت خارج می‌شوند که همه این موارد بحران کمبود پزشک و عدم دسترسی مردم به خدمات پزشکی است.
وی با بیان اینکه “میزان پزشک در دسترس که می‌توان از آن‌ها استفاده کنیم ۱۲۰ هزار نفر است، افزود: به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۱۲ پزشک در دسترس است.
این کارشناس حوزه سلامت تصریح کرد: زمانی که پزشکان عمومی و تخصصی را جدا می کنیم وضعیت موجود وحشتناک تر خواهد شد.
کمبود فاجعه بار پزشک متخصص در استان های کشور
وی با اشاره به اینکه در حوزه پزشکان متخصص کمتر از ۶ پزشک به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر داریم، افزود: توزیع پزشک به صورت ناعادلانه است چراکه ۵۰ درصد پزشکان متخصص در تهران هستند.
موسوی فرد گفت: دسترسی بسیاری از جامعه ما به پزشک متخصص بسیار سخت می شود و در مواردی در برخی از استان ها تخصص های خیلی حساس برای جمعیت چندصد هزار نفری یک پزشک داریم.
این کارشناس حوزه سلامت گفت: در برخی از تخصص ها مثل زنان و نازایی در کشور به ازای هر چند صد هزار نفر یک پزشک داریم. به طور مثال در موضوعات اورولوژی زنان به ازای هر یک میلیون نفر یک پزشک وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه در رشته هایی مانند نازایی تعداد انگشت شماری سالانه پزشک اضافه می شود، گفت: بسیاری از مراکز نازایی ما در کشور به دلیل نبود پزشک تعطیل شده است. در چنین شرایطی مرکز ایجاد شده است اما چون پزشک متخصص وجود ندارد مرکز فعالیت ندارد.
پزشکان عمومی هم می توانند پزشک لاکچری باشند
موسوی فرد درباره پزشکان لاکچری گفت: طبیعی است که همه پزشکان لاکچری نیستند. ما تخصص هایی داریم که به واسطه محدودیت پذیرش و حساسیت آن ها درآمدهای بالایی دارند. چشم پزشکی، قلب، ارتوپدی و… درآمد های بالایی دارند.
وی با بیان اینکه در مقابل تخصص هایی داریم که درآمد بالا ندارند که شامل اطفال، زنان، عفونی و.. هستند اما به واسطه کمبودی که در کشور داریم همین پزشکانی که درآمد بالایی ندارند، از متوسط جامعه چندین برابر درآمد بالاتری دارند، تصریح کرد: اگر یک پزشک عمومی در جامعه ما وقت بگذارد شاید چندین برابر افراد جامعه درآمد داشته باشد.
وی افزود: به دلیل محدودیت های برخی از رشته های پزشکی قبول داریم قشر کمی از پزشکان نجومی بگیر نه بلکه کهکشانی بگیر هستند و درآمد های بسیار بالایی دارند. البته تعداد این پزشکان کم است.
