به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، طرحواره درمانی نوعی درمان است که طرحواره‌ها را مورد هدف قرار می‌دهد. اصطلاحی که از نظر بالینی برای توصیف الگوهای تفکر ناسازگاری استفاده می‌شود که می‌تواند باعث درگیری یک فرد با رفتار ناسالم شود یا برای حفظ و بهبود روابط بزرگسالان تلاش کند. اینگونه تصور می‌شود که طرحواره‌ها در دوران کودکی، به‌ویژه در کودکانی که نیازهای عاطفی و فیزیکی آنها برآورده نشده است ایجاد می‌شوند.
آنها همچنین ممکن است در کودکانی ایجاد شوند که در برخوردها زیاده‌روی کرده یا والدین آنها مرزهای مناسبی را در ارتباطات رعایت نکرده‌اند. در بزرگسالی هم تصور می‌شود که این طرحواره‌ها به شیوه‌های منفی بر افکار و اعمال فرد تأثیر می‌گذارند.
طرحواره درمانی چیست؟
طرحواره درمانی به طور گسترده بر پردازش خاطرات و تجربیات بد دوران کودکی تمرکز کرده و از تکنیک‌های تجربی روان درمانی برای تغییر احساسات منفی مرتبط با چنین خاطراتی استفاده می‌کند. هدف از طرحواره درمانی کمک به فرد برای خودشناسی، درک بهتر علت‌های زمینه‌ای موضوعات مختلف و روش تغییر افکار و رفتارهای خود است تا بتواند بهتر با چالش‌ها یا احساسات به روش‌هایی سالم و سازنده کنار بیاید.
طرحواره درمانی عناصر درمان شناختی رفتاری (CBT)، روانکاوی، گشتالت درمانی و رویکردهای مرتبط را ترکیب می‌کند. اگرچه این یک روش درمانی نسبتاً جدید است، اما مطالعات کوچک انجام‌شده تا این زمان نشان می‌دهد که طرحواره درمانی می‌تواند در بهبود شرایط روحی فرد بسیار موثر باشد؛ به‌ویژه برای افراد مبتلا به اختلالات شخصیت.
طرحواره درمانگر کیست؟
طرح واره درمانگر شخصی است که به مراجعه‌کنندگان طرح واره‌ها یا الگوهای ناسازگاری از تفکر یا رفتار خود را که معمولاً در دوران کودکی شکل می‌گیرد و بهزیستی آنها را مختل یا از حفظ روابط صمیمانه بازمی‌دارد، می‌شناساند. همچنین در راستای جایگزینی آنها به این افراد کمک می‌کند.
سبک های مقابله ای با طرحواره
انواع سبک‌های مقابله‌ای با طرحواره عبارتند از:
-
تسلیم شدن: در این حالت تسلیم به طرحواره منفی می‌شوید و اجازه می‌دهید افکار و احساسات شما را آگاه کند.
-
اجتناب: معمولاً با قطع ارتباط سعی می‌کنید راهی برای فرار یا اجتناب از هرگونه محرک برای طرحواره خود بیابید.
-
جبران بیش از حد: شما سعی می‌کنید با انجام برعکس آنچه شما را به انجام آن می‌خواهد در مقابل طرحواره خود مقاومت کنید.
هدف از تکنیک های طرحواره درمانی
اهداف ST این است که به شما کمک کند الگوهای زندگی ناموفق و مخرب را تغییر دهید و نیازهای اصلی خود را به روشی تطبیقی خارج از درمان برآورده کنید.
هدف این است که حالت بزرگسالان را تغییر دهید تا بتوانید:
-
از کودک آسیب‌پذیر مراقبت و محافظت کنید.
-
برای کودک عصبانی و تکانشگر خود راه‌حلی پیدا کنید. ( تقویت توانایی بیان نیازها به شیوه‌ای قاطعانه و بروز خشم به روشی سالم)
-
حالت‌های مقابله‌ای ناسالم را کنترل کرده و جایگزین کنید.
نحوه اثرگذاری طرحواره درمانی
درمان در این روش اغلب با تمرکز بر ارزیابی استفاده از یک یا چند مورد از سه سبک مقابله‌ای غیرمفید که اجتناب، تسلیم یا جبران بیش از حد نامیده می‌شوند، آغاز می‌گردد. اجتناب شامل فرار یا طفره رفتن مداوم فرد از اتفاقی است که ممکن است طرحواره را تحریک کند. تسلیم شامل بازگشت به یک طرحواره قدیمی از قبل موجود است. جبران بیش از حد یا ضدحمله هم باعث می‌شود که فرد تلاش قابل توجهی برای اطمینان از به ثمر نرسیدن نتیجه درک شده منفی داشته باشد.
طرحواره درمانی برای چه افرادی موثر است؟
به طور کلی می‌توان گفت که طرحواره درمانی برای هر یک از افراد زیر مناسب و موثر است:
-
افراد دارای علائم اضطراب
-
مبتلایان به افسردگی مزمن و دارای نشانه های افسردگی
-
افراد دارای رفتار مجرمانه
-
مبتلایان به اختلالات خوردن
-
در صورت ابتلا به استرس پس از سانحه
-
در شرایط وجود مسائل مربوط به رابطه
-
افراد دارای سابقه سوء مصرف مواد
همه افراد برای تشخیص نیاز به طرحواره درمانی نیاز به یک ویزیت یا مشاوره اولیه دارند. این اقدام به فرد و پزشک کمک می‌کند تا با دلایلی منطقی‌تر نیاز به طرحواره درمانی را تشخیص دهند. در طول این جلسه شرایط بیمار سنجیده شده و نحوه درمان و چگونگی جلسات برای او شرح داده می‌شود.
همچنین تعداد تقریبی جلسات و طول دوره درمان هم توسط طرحواره درمانگر به شخص اعلام می‌شود. در این شرایط فرد می‌تواند با در نظر داشتن تمامی جوانب، تصمیم خود را برای شروع دوره طرحواره درمانی نهایی کند.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
