به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، فلج مغزی که به اختصار به آن CP می‌گویند، بیماری است که به دلیل آسیب مغزی بروز می‌کند. ناتوانی‌های حرکتی در کودک و همچنین عقب‌ماندگی ذهنی از مهم‌ترین علائم آن هستند. نکته مهم این است که آسیب مغزی حالتی پیشرونده ندارد، یعنی با رشد کودک سطح آسیب بیشتر نمی‌شود اما همان مقدار تاثیر خود را در رشد حرکتی و شناختی کودک خواهد گذاشت. مثلا همچنان که کودک رشد می‌کند، این ناتوانی‌ها نیز در او رشد خواهند کرد و از بین نمی‌روند. همین موضوع والدین و البته کودک را به چالش می‌کشد.
علت فلج مغزی در کودکان چیست؟
علت بیماری فلج مغزی قبل از تولد
-
آسیب به ماده سفید مغز (white matter): این ماده وظیفه دارد تا به همه قسمت‌های بدن سیگنال ارسال کند. ماده سفید مغز در دوران جنینی در بین هفته‌های ۲۶ تا ۳۴ بارداری بسیار حساس و آسیب‌پذیر است. هر عاملی که باعث بروز اختلال در آن شود، زمینه را برای بروز CP فراهم می‌کند. البته نباید تصور کنید که آسیب مغزی فقط در طی این هفته‌ها رخ می‌دهد، بلکه ریسک آن در این بازهٔ زمانی بیشتر است.
-
خونریزی مغزی جنین: گاهی اوقات رگ‌های خونی در مغز جنین مسدود می‌شوند. در نتیجه خونرسانی به آن مختل خواهد شد و سکته مغزی جنین رخ می‌دهد. لخته‌شدن خون، نقص‌های قلبی، تشکیل رگ‌های خونی غیرطبیعی و بیماری‌های ژنتیکی مانند کم‌خونی داسی شکل می‌توانند باعث بروز این مشکل شوند.
-
رشد غیر طبیعی مغز: فاکتورهایی مانند عفونت، تب، ضربه و جهش‌های ژنی می‌توانند باعث ناهنجاری در رشد مغز شوند.
-
کمبود اکسیژن در مغز: اگر به هر دلیلی اکسیژن کافی در اختیار مغز جنین قرار نگیرید، این آسیب بروز می‌کند. پارگی رحم، فشار خون بسیار پایین مادر، مشکلات بند ناف، جدا شدن جفت و ضربه به سر نوزاد هنگام زایمان از جمله دلایلی هستند که زمینه را برای بروز این مشکل فراهم می‌کنند.
دلایل اکتسابی فلج مغزی در کودکان
-
عفونت‌هایی مانند مننژیت (meningitis) و آنسفالیت (encephalitis، التهاب بافت مغز به دلیل ابتلا به بیماری‌های ویروسی)
-
سکته مغزی
-
آسیب‌های ناشی از کودک‌آزاری
-
مشکلات مربوط به خونرسانی مغز
-
مشکلات قلبی
-
حوادثی مانند رانندگی و سقوط که منجر به فلج مغزی در بزرگسالان نیز می‌شوند.
علائم فلج مغزی خفیف در کودکان چیست؟
نشانه‌های بیماری PC در کودکان معمولا در سنین ۲ و ۳ سالگی بروز می‌کنند.
علائم حرکتی فلج مغزی در کودکان
-
تاخیر در رشد حرکتی با توجه به افزایش سن. مثلا در سنینی که کودکان قادر به نگه‌داشتن سر خود هستند، این کودکان با مشکل مواجه می‌شوند.
-
دست‌و‌پاهای ظریف و لاغر که کودک توانایی کنترل آنها را نیز ندارد.
-
راه‌رفتن کودک روی نوک پا
-
حرکت دادن تصادفی اندام‌های بدن
-
عضلات کودک شل یا سفت هستند؛ هیپوتونی یا هیپوتونیا (Hypotonia).
آیا راهی برای درمان قطعی فلج مغزی وجود دارد؟
دارو‌های تجویزی برای بیماران فلج مغزی
داروهایی که توسط پزشک متخصص برای درمان کودکان پی‌سی تجویز می‌شود، علائم ناشی از آن را تسکین می‌دهند. مثلا تزریق سم بوتولینوم، سفتی عضله را برطرف می‌کند. این داروها در کنترل عوارض زیر کاربرد دارند:
-
یبوست
-
تشنج
-
سفتی عضلات
-
مشکلات خواب
-
لرزش اندام‌ها
-
حرکات غیرارادی
روش فیزیوتراپی و توانبخشی فلج مغزی
فیزیوتراپیست با استفاده از حرکت درمانی و وسایل کمکی مانند عصا، واکر، ارتز و بریس‌های پا و بازو به بیمار کمک می‌کند تا توانایی حرکت داشته باشد. این شیوه باعث درمان قطعی بیماری پی‌سی نمی‌شود؛ اما در کنترل عوارض آن موثر است. در درمان فیزیوتراپی کودکان CP، اهداف زیر دنبال می‌شوند:
-
افزایش قدرت عضلات بدن
-
اصلاح دامنه حرکتی مفاصل
-
تقویت حرکات اندام‌های بدن بیمار مانند دست و پا
کار درمانی
این تکنیک زیرشاخه‌ایی از توانبخشی است که از نظر جسمی و روحی به بیمار کمک می‌کند. در واقع هدف این است که بیمار برای انجام کارهای شخصی استقلال داشته باشد.
درمان‌های جایگزین
این درمان‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
-
موسیقی درمانی
-
طب سوزنی
-
آب درمانی
انواع جراحی برای فلج مغزی
در جراحی کودکان فلج مغزی سعی می‌شود تا اختلالاتی مانند مشکلات مغز و سیستم عصبی، ستون فقرات (ریزوتومی) و ناتوانی‌های گوارشی و ادراری درمان شوند. پزشکان در جراحی بیماران CP به فاکتورهای زیر توجه می‌کنند:
-
نوع بیماری فلج مغزی
-
میزان توانایی و ناتوانی کودک
-
سن و عوارض جانبی بیماری
تسریر مراقب سلامتی شماست!
