به گزارش پابگاه خبری تحلیلی تسریر، هنگامی که فرد نمی‌تواند یک عادت رفتاری را کنار بگذارد و یا یک ماده‌ی خاص را مصرف نکند، دچار اعتیاد شده است. اعتیاد آسیب‌های جسمی و روانی زیادی برای فرد به بار می‌آورد. کلمه‌ی اعتیاد تنها مربوط به سوء مصرف مواد مخدر، مثلا هروئین و کوکائین نمی‌شود. برخی افراد به انجام یک سری رفتارها اعتیاد دارند. مثلا نمی‌توانند قمار نکنند، نمی‌توانند بیش از اندازه غذا نخورند و یا نمی‌توانند بیش از حد کار نکنند.
اگرچه انواع مختلفی از وابستگی مانند اعتیاد به موبایل وجود دارد، اما در این مقاله بیشتر به اعتیادی می‌پردازیم که در ارتباط با سوء مصرف مواد مخدر است.
گاهی اوقات ممکن است فرد به علت یک مشکل جسمی یا روانی برای مدتی از داروی خاصی استفاده کند و بعد از برطرف شدن مشکلش، نتواند آن دارو را کنار بگذارد. در این مورد هم فرد دچار اعتیاد شده است. اعتیاد در واقع یک بیماری مزمن قابل درمان است. بیشتر افرادی که معتاد به یک ماده یا رفتار می‌شوند، اولین بار آن را به صورت اختیاری و داوطلبانه استفاده کرده‌اند، اما در دفعات بعد اختیاری از خود نداشته و مجبور شده‌اند که آن کار را تکرار کنند.
آسیب ها و نشانه های اعتیاد
اعتیاد باعث ایجاد علائمی مختلفی در افراد می‌شود که برخی از آنها عبارت‌اند از:
-
فرد معتاد دچار افت تحصیلی شدید می‌شود.
-
نمی‌تواند عملکرد خوبی در محیط کار از خود نشان دهد.
-
معمولاً ارتباطات ضعیفی با افراد دیگر برقرار می‌کند. مخصوصا کسانی که می‌دانند شخص به اعتیاد مبتلا است.
-
برای انجام کارهای روزانه‌ی خود انرژی ندارد.
-
تغییرات ظاهری فاحشی در او دیده می‌شود. مثلاً به طور ناگهانی وزن زیادی کم می‌کند.
-
هنگامی که درباره‌ی سوءمصرف مواد از او سؤالی پرسیده می‌شود، پاسخ دفاعی می‌دهد.
انواع روش های ترک اعتیاد
۱. سم زدایی
یکی از روش‌های موثر در ترک اعتیاد، سم‌زدایی است. در این روش، همان‌طور که از نام آن می‌توان برداشت کرد، ماده‌ی اعتیاد آور از بدن فرد خارج می‌شود. در نتیجه سم زدایی اثرات ماده‌ی مخدری که در بدن متابولیزه شده است، کاهش پیدا می‌کند. این کار در شرایطی ایمن و بدون خطر انجام می‌شود. انتخاب این روش به عوامل مختلفی وابسته است. اگر فرد بخواهد سم‌زدایی را انتخاب کند، باید پزشک او با بررسی شرایط فرد این روش را تأیید کند. همچنین شرایط روانی فرد در انتخاب این روش بسیار مؤثر است. از طرفی میزان وابستگی یکی دیگر از این عوامل است.
۲. درمان رفتاری-شناختی (CBT)
در این درمان به مصرف کننده اجازه داده می‌شود با مشکلات و درگیری‌های ذهنی خود روبه‌رو شود. امروزه از این درمان به طور گسترده استفاده می‌شود. CBT به بیمار این امکان را می‌دهد تا زوایای مختلف اعتیاد را ببیند و با مشکلاتی که این بیماری برای او پدید آورده است روبه‌رو شود.
وقتی که یک فرد معتاد با عواقب بیماری خود آشنا شود و با روند آن به خوبی آشنا باشد، بهتر می‌تواند به ترک آن بیندیشد. این درمان به معتادان کمک می‌کند افکار منفی خود را بشناسند و با آنها مقابله کنند. یکی از دلایل رفتن به سمت مواد مخدر، خاموش کردن این افکار منفی در سر فرد است.
فرد برای این که به این افکار اجازه‌ی ورود به سرش را ندهد، به مواد مخدر روی می‌آورد. در صورتی‌که مشکل اصلی فرد کشف شود و حل شود، فرد دیگر نیازی به استفاده از مواد مخدر نمی‌بیند، از این رو فرایند ترک موفقیت‌آمیز خواهد بود. در واقع با این درمان می‌تواند مشکل را از ریشه حل کند.
این افکار منفی معمولاً دلیل ایجاد افسردگی و یا اختلالات روانی دیگر در کنار اعتیاد هستند. این اختلال‌ها هم باعث مصرف بیشتر مواد شده و اعتیاد را تشدید می‌کند.
علاوه بر این فرد فشارهای روانی زیادی را در طول فرایند ترک تحمل می‌کند. در اکثر موراد هم فرد با مشکلات عاطفی و خانوادگی که در اثر اعتیاد برای فرد ایجاد شده است، دست و پنجه نرم می کند. صحبت با روانپزشک در این دوره و هدایت فرد در یک مسیر روحی درست، بسیار کارامد خواهد بود.
۳. ترک اعتیاد به وسیله‌ی دارو
داروها ترک اعتیاد را تسهیل می‌کنند. بسیاری از افرادی که تصمیم به ترک اعتیاد می‌گیرند، روی تصمیم خود نمی‌مانند چون نمی‌توانند با علائم ترک مواد کنار بیایند. داروهای خاصی هستند که این حالات را تخفیف می‌دهند و ترک را برای فرد آسان‌تر می‌کنند. داروهایی که برای ترک اعتیاد استفاده می‌شوند ممکن است برای بیماران سرپایی و یا بیماران بستری شده در مراکز ترک اعتیاد تجویز شوند. دوز مناسب هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است تا بهترین اثربخشی در ترک مواد حاصل شود.
۴. روش ۱۲ قدم برای ترک اعتیاد
این روش ترک اعتیاد را می‌توان برای ترک الکل و مواد مخدر به کار برد. این روش یک روش گروهی ترک اعتیاد است که به بیمار کمک می‌کند نسبت به آسیب‌ها و پیامدهای اعتیاد شناخت پیدا کند. پیامدهای اعتیاد می‌تواند شامل پیامدهای اجتماعی، عاطفی، روانی و جسمی باشد. روش ۱۲ قدم ترک مواد با پذیرش آغاز می‌شود و بعد از آن نوبت تسلیم شدن به یک قدرت بالاتر است. بعد از آن نوبت به مشارکت پیوسته در ملاقات‌های گروهی است. در این گروه‌ها افراد به دور هم جمع می‌شوند و همدیگر را حمایت می‌کنند.
۵. ترک اعتیاد با شوک درمانی (ECT)
در درمان اعتیاد با شوک، از شوک الکتریکی با ولتاژهای متغیر بر روی مغز استفاده می‌شود. شوک الکتریکی برای درمان بسیاری از اختلالات روانی که معمولاً در آنها افکار خودکشی هم وجود دارد، استفاده می‌شود. برخی از این اختلالات عبارت‌اند از دوقطبی، افسردگی شدید و اسکیزوفرنی. برخی از این اختلالات باعث اعتیاد می‌شوند و درمان این‌ها یکی از گام‌های مهم در ترک اعتیاد است. ترک مواد با شوک الکتریکی از روش‌های جدید ترک اعتیاد است.
۶. روش‌های سنتی ترک اعتیاد – طب سنتی
داروهای گیاهی مناسب برای ترک اعتیاد بسیارند، اما عملکرد و اثربخشی آنها به طور دقیق مشخص نشده است. اما برخی از این داروها باعث کاهش عوارض ترک اعتیاد می‌شوند. در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
-
همان طور که می‌دانید، ترک اعتیاد با اضطراب و استرس همراه است. برای تخفیف این اضطراب ناشی از ترک مواد مخدر، می‌توان از اسطخودوس و گل‌گاوزبان استفاده کرد.
-
اگر فرد دچار اسهال و دل‌پیچه شود می‌توان به او ریشه‌ی مارشمالو داد.
-
در صورتی که فرد دچار تهوع و استفراغ شود، نعناع و زنجبیل می‌توانند بسیار اثربخش باشند.
چه غذاهایی برای ترک اعتیاد مناسب است؟
این که در زمان ترک اعتیاد چه غذاهایی باید بخوریم، می‌تواند تأثیر بسزایی در روند ترک و مدت زمان سم‌زدایی داشته باشد. تغذیه‌ی مناسب می‌تواند علائم و عوارض ترک اعتیاد را کاهش دهد. بیشتر افراد حین ترک اعتیاد به استفاده از مکمل‌ها و ویتامین‌ها توجه می‌کنند. اما دقت داشته باشید که فقط استفاده از ویتامین‌ها مهم نیست، بلکه مصرف فیبر و سبزیجات هم در این مسیر نقش پررنگی دارد. آنتی اکسیدانت‌های موجود در میوه و سبزیجات تعیین کننده و اثرگذارند.
از میان ویتامین‌ها، ویتامین‌های گروه B کمک کننده و مهم‌اند. همچنین مواد معدنی همچون منیزیم و سلنیوم هم در زمان ترک اعتیاد لازم و ضروری هستند. برای اینکه فرد دچار آسیب نشود، بهتر است مصرف پروتئین او در زمان ترک مواد منظم و کافی باشد. بنابراین مصرف کافی گوشت ضروری است.
اعتیاد به انواع مواد مخدر سنتی یا صنعتی و نیمه صنعتی می‌تواند اثرات مخربی روی سلامت فردی، زندگی شخصی و کاری و تحصیل فرد داشته باشد. البته اعتیاد تنها بر فرد معتاد تأثیر نمی‌گذارد و در واقع بلای جان خانواده و جامعه هم هست. یعنی اعتیاد چیزی شخصی نیست. اعتیاد یک فرد مستقیماً روی زندگی همسر و فرزندان و خانواده درجه یک فرد تأثیر می‌گذارد. یکی از عوارض اعتیاد طلاق است و این به معنای از هم پاشیدن بنیان خانواده است.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
