پرتو درمانی برای چیست؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، پزشکان از رادیوتراپی اغلب در مراحل ابتدایی بیماری استفاده می‌کنند، یعنی مرحله‌ایی که سلو‌های سرطانی محدود به بافت هستند و هنوز متاستاز (metastasis) نشده‌‌اند. منظور از متاستاز، گسترش سلول‌های سرطانی به دیگر اندام‌های بدن است. البته باید بدانید پرتو درمانی یک درمان مکمل در کنار سایر روش‌ها مانند شیمی درمانی و جراحی است. مثلا اگر قرار باشد، تومور سرطانی از بدن خارج شود، پزشک با توجه به وضعیت بیمار ممکن است قبل از آن چندین جلسه شیمی درمانی یا پرتودرمانی را پیشنهاد کند. هدف این است تا با کوچک شدن تومور، شانس موفقیت جراحی بیشتر شود. همچنین استفاده از این تکنیک بعد از جراحی سرطان نیز رایج است. در این شرایط پزشک سعی می‌کند سلول‌های سرطانی باقی‌مانده را از بین ببرد تا ریسک عود بیماری به حداقل کاهش یابد. اهداف پرتودرمانی را می‌توان در چند مورد زیر خلاصه کرد:

• درمان کامل سرطان در مراحل ابتدایی

• درمان مکمل در کنار جراحی

• کاهش ریسک عود بیماری

• تسکین علائم بیماری در شرایطی که درمان امکان ندارد.

پرتودرمانی خارجی (teletherapy) چیست؟

تله‌تراپی یا رادیوتراپی خارجی، رایج‌ترین نوع این تکنیک است. در طی آن دستگاه بیرون از بدن بیمار و در فاصله‌ایی مناسب از او قرار دارد. بیمار روی تخت، بدون حرکت دراز می‌کشد، سپس دستگاه در اطراف بدن شروع به حرکت می‌کند و دوزهای تابش را از چندین زاویه به تومور می‌تاباند. در طی آن پزشک اندازه و شکل پرتو را به دقت تنظیم می‌کند تا بیمار دوز مناسب را دریافت کند و در‌عین‌حال، بافت‌های سالم از بین نروند.

پرتودرمانی داخلی (brachytherapy)

در براکی تراپی یا همان رادیوتراپی داخلی، منبع رادیواکتیو در قالب یک ایمپلنت در داخل بدن و نزدیک به تومور قرار می‌گیرد. این ایمپلنت می‌تواند کپسول، سوزن، سیم یا بالون باشد. در این تکنیک دوزهای بالای تابش به‌طور دقیق‌تر و موثر‌تر تومور سرطانی را هدف قرار می‌دهند، به همین دلیل میزان آسیب به بافت‌های سالم به حداقل می‌رسد.

برای کاشت ایمپلنت به جراحی نیاز دارید که پزشک با توجه به وضعیت سلامتی بیمار از بیهوشی عمومی یا موضعی استفاده می‌کند. پزشک متخصص برای اینکه بداند، محل دقیق کاشت کدام قسمت بدن باید باشد، از آزمایش‌های تصویربرداری مثل سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا MRI استفاده می‌کند.

مدت زمان باقی ماندن ایمپلنت در بدن به نوع و محل سرطان بستگی دارد. این مدت زمان می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت یا روز باشد. ایمپلنت نیز توسط پزشک از بدن خارج می‌شود.

عوارض پرتو درمانی چیست؟

بیماران دوز رادیوتراپی را به یکباره دریافت نمی‌کنند، به همین دلیل بافت‌های سالم بدن فرصت دارند تا خود را بهبود دهند. با این حال دریافت اشعه، عوارض جانبی خود را به همراه دارد که از رایج‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تحریک پوست

• حالت تهوع

• کاهش اشتها

• سردرد

• استفراغ

• تکرر ادرار

• احساس سوزش در گلو یا قفسه سینه

• نفخ یا گرفتگی شکم

• ریزش مو در ناحیه تحت درمان

• زخم در دهان

غذاهای مفید بعد از پرتو درمانی چیست؟

در روزهای بعد از پرتودرمانی، لازم است مواد غذایی را مصرف کنید که از سلامت عمومی شما محافظت کنند. این مواد غذایی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• هیدراته ماندن در طول و بعد از پرتودرمانی بسیار مهم است. مقدار زیادی آب و مایعات مانند چای گیاهی، سوپ‌های سبک بنوشید. از مصرف بیش‌از‌حد کافئین و نوشیدنی‌های شیرین خودداری کنید.

• غذاهای غنی از پروتئین مانند گوشت بدون چربی (مرغ، بوقلمون، ماهی)، تخم مرغ، محصولات لبنی و حبوبات مصرف کنید.

• میوه‌ها و سبزیجات منابع عالی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. اگر زخم دهان یا مشکل در بلع دارید، بهتر است آنها را بپزید یا پوره کنید تا راحت‌تر بخورید.

• غلات کامل مانند نان، برنج، ماکارونی و غلات سبوس‌دار را انتخاب کنید تا انرژی و فیبر بدن‌تان تامین شود. غلات کامل سرشار از ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی هستند.

• چربی‌های سالم می‌توانند شامل آجیل، مغزها و روغن زیتون باشند. آنها اسیدهای چرب ضروری را فراهم می‌کنند و در جذب ویتامین‌های محلول در چربی نقش مهمی دارند.

• پرتودرمانی گاهی اوقات می‌تواند بر سیستم گوارشی تاثیر بگذارد. غذاهای غنی از پروبیوتیک مانند ماست می‌توانند با بازگرداندن باکتری‌های مفید روده به تقویت رودهٔ سالم کمک کنند.

تسریر مراقب سلامتی شماست!