به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، در این عارضه طحال، دچار خونریزی می‌شود یا خوم در آن تجمع پیدا می‌کند. طحال عضوی است که در سمت چپ بالای شکم قرار دارد و در تصفیه خون، تولید سلول‌های ایمنی و ذخیره گلبول‌های قرمز نقش دارد.
این عارضه معمولاً در نتیجه تروما یا آسیب به طحال، مانند ضربه مستقیم به شکم یا تصادف رانندگی رخ می‌دهد. شدت هماتوم می تواند متفاوت باشد، از یک کیسهٔ کوچک خون گرفته تا یک خونریزی بزرگ و گسترده.
هماتوم طحال چه زمانی رخ می‌دهد؟
شایع‌ترین علت هماتوم طحال، ضربه یا آسیب به آن است. طحال عضوی نسبتاً شکننده است و می‌تواند در معرض آسیب‌های ناشی از ضربه‌های مستقیم به شکم باشد؛ مانند ضربه‌های ناشی از تصادفات وسایل نقلیه موتوری، افتادن یا آسیب‌های ورزشی. ضربه شدید می‌تواند باعث پارگی طحال یا خونریزی در آن شود که منجر به تشکیل هماتوم خواهد شد.
علت بروز هماتوم طحال را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- عفونت‌ها: برخی عفونت‌ها ممکن است باعث بزرگ شدن طحال و آسیب پذیری بیشتر در برابر بیماری‌ها شوند و خطر هماتوم را افزایش دهند.
- اقدامات پزشکی: در برخی موارد، اقدامات پزشکی مثل بیوپسی (biopsy) یا جراحی، ممکن است به عنوان یک عامل منجر به هماتوم طحال شوند.
- اختلالات خونی: برخی اختلالات خونی یا شرایطی که بر لخته شدن خون تأثیر می‌گذارند، مانند هموفیلی (hemophilia) یا بیماری کبد، می‌توانند احتمال ایجاد عارضه را حتی با ضربه‌های جزئی افزایش دهند.
- ناهنجاری های عروق خونی: به‌ندرت، ناهنجاری‌هایی در رگ‌های خونی طحال، مانند آنوریسم (aneurysms) یا ناهنجاری‌های شریانی وریدی (arteriovenous malformations)، می‌تواند طحال را مستعد خونریزی و تشکیل هماتوم کند.
علائم هماتوم طحال چیست؟
علائم این عارضه با توجه به اندازه هماتوم، میزان خونریزی و عوامل فردی متفاوت است. در اینجا برخی از علائم رایج را مطالعه می‌کنید:
- درد شکم: درد مبهم یا تیز در سمت چپ بالای شکم یا سمت چپ شکم یک نشانهٔ رایج است. درد ممکن است با حرکت یا تنفس عمیق بدتر شود.
- حساسیت: ناحیه آسیب‌دیده ممکن است حساس به لمس یا فشار باشد. لمس شکم باعث ناراحتی یا درد می‌شود.
- احساس پری یا فشار شکم: برخی از افراد ممکن است احساس پری یا فشار در سمت چپ بالای شکم را تجربه کنند.
- درد شانه چپ: درد ممکن است از شکم به شانه چپ یا پشت سرایت کند. این امر می‌تواند به دلیل تحریک دیافراگم یا تحریک اعصابی که یک مسیر مشترک با طحال دارند، رخ دهد.
- سبکی سر یا سرگیجه: در موارد خونریزی شدید یا پارگی طحال، از دست دادن خون می‌تواند منجر به افت فشار خون و به‌دنبال آن سبکی‌سر یا سرگیجه شود.
- علائم خونریزی داخلی: هماتوم شدید طحال می‌تواند منجر به خونریزی داخلی شود. این ممکن است به صورت فشار خون پایین، ضربان قلب سریع (تاکی کاردی، tachycardia)، پوست رنگ پریده یا سرد، گیجی، یا غش ظاهر شود.
برای درمان هماتوم طحال چکار کنیم؟
مدیریت محافظه کارانه
هماتوم های کوچک و پایدار که علائم یا عوارض قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند را می‌توان به صورت محافظه‌کارانه مدیریت کرد. این رویکرد شامل نظارت دقیق بر اندازه هماتوم و وضعیت بالینی بیمار از طریق آزمایش‌های تصویربرداری منظم و قرار ملاقات‌های بعدی است. ممکن است در این دوره استراحت و محدودیت از فعالیت های بدنی توصیه شود.
انتقال خون و احیای مایعات
در مواردی که خونریزی قابل توجه وجود دارد، ممکن است برای تثبیت بیمار و بازگرداندن حجم خون، تزریق خون و مایعات داخل وریدی ضروری باشد.
آمبولیزاسیون شریان طحال (Splenic artery embolization)
این روش کم تهاجمی توسط رادیولوژیست‌های مداخله‌ای انجام می‌شود. این شامل انسداد جریان خون به طحال با وارد کردن ذرات یا سیم پیچ های ریز در شریان طحال است. آمبولیزاسیون شریان طحال می‌تواند به کنترل خونریزی، ترویج تشکیل لخته و تسهیل بهبود هماتوم کمک کند. اغلب به عنوان یک اقدام موقت برای ایجاد ثبات در بیمار قبل از درمان قطعی یا در مواردی که مداخله جراحی ترجیح داده نمی‌شود، استفاده می شود.
مداخله جراحی
- اسپلنکتومی (Splenectomy): در برخی موارد، به ویژه زمانی که هماتوم طحال بزرگ و بزرگ است، ممکن است برداشتن طحال ضروری باشد. اسپلنکتومی ممکن است از طریق جراحی باز یا روش لاپاراسکوپی انجام شود. اسپلنکتومی معمولاً برای هماتوم‌های بزرگتر یا طحال پاره‌شده در نظر گرفته می‌شود.
- اسپلنکتومی جزئی (Partial splenectomy): در مواردی که هماتوم موضعی است و تلاش برای حفظ برخی عملکرد طحال وجود دارد، ممکن است طحال برداری جزئی انجام شود. این شامل برداشتن تنها بخش آسیب‌دیده طحال و حفظ بافت سالم باقی مانده است.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
