به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، آمبولی مغزی انسداد یک سرخرگ درون مغز یا در شریانی است که وظیفه خون‌رسانی به مغز را به عهده دارد. انسداد می‌تواند ناشی از لخته شدن خون، تجمع ذرات یا توده‌های چربی یا حفره هوا در داخل یک سرخرگ باشد. آمبولی مغزی باعث سکته آمبولیک می‌شود. بدون درمان فوری، سکته آمبولیک می‌تواند منجر به آسیب مغزی، ناتوانی و حتی مرگ شود.
انسداد می‌تواند زمانی رخ دهد که یک لخته خون از جای دیگر بدن از طریق جریان خون حرکت کند و در سرخرگی در داخل مغز، یا شریانی که به مغز تغذیه می‌شود، قرار گیرد. هنگامی که یک سرخرگ مسدود می‌شود، سلول‌های مغز اکسیژن موردنیاز برای عملکرد را دریافت نمی‌کنند. این باعث می‌شود سلول‌های مغز در عرض چند دقیقه شروع به مردن کنند.
آمبولی مغزی یکی از انواع سکته مغزی ایسکمیک است که در آن جریان خون به مغز مسدود می‌شود. سکته‌های مغزی ایسکمیک ۸۷% تمام سکته‌ها را تشکیل می‌دهند.
علائم آمبولی مغزی چیست؟ (علائم سکته آمبولی)
نشان های سکته آمبولی مغزی برای مردان و زنان مشابه است، اما بسته به اینکه در کجای مغز انسداد رخ می‌دهد، می‌تواند متفاوت باشد. از طرفی نیز علائم آمبولی در سکته مغزی منحصربه‌فرد نیست و در هر فرد ممکن است نشانه‌های متفاوتی را ببینیم. شایع‌ترین علایم سکته مغزی ناشی از آمبولی عبارتند از:
- افتادگی در یک طرف صورت (علت لمس شدن سمت چپ بدن یا لمس شدن سمت راست بدن آسیب به عروق مغز است.)
- ضعف یا بی‌حسی بازو
- مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار و لکنت زبان بعد از سکته مغزی
سایر علائم احتمالی عبارتند از:
- بی‌حسی یا ضعف در صورت، بازو یا پا، به‌ویژه در یک طرف
- ضعف عمومی
- خستگی
- سرگیجه
- از دست دادن تعادل
- مشکل در راه رفتن
- از دست دادن بینایی در یک یا هر دو چشم
- سردرد شدید
- حالت تهوع یا استفراغ
- گیجی، سردرگمی، یا مشکلات حافظه
علت آمبولی مغزی (علت سکته آمبولی)
آمبولی مغزی از عوامل سکته مغزی است. سکته آمبولیک زمانی اتفاق می‌افتد که لخته خونی که در جای دیگری از بدن تشکیل می‌شود، شل شده و از طریق جریان خون به مغز می‌رود. هنگامی که لخته در یک سرخرگ قرار می‌گیرد و جریان خون را مسدود می‌کند، باعث سکته می‌شود.
لخته های خونی که منجر به سکته آمبولیک می‌شوند می‌توانند در هر جایی تشکیل شوند. آنها معمولاً از قلب یا شریان‌های بالای قفسه سینه و گردن می‌آیند. پس از آزاد شدن، لخته از طریق جریان خون به مغز می‌رود. وقتی وارد یک رگ خونی می‌شود که خیلی کوچک است و اجازه عبور آن را نمی‌دهد، لخته در جای خود گیر می‌کند. این اتفاق جریان خون به مغز را مسدود می‌کند.
به این انسدادها آمبولی مغزی می‌گویند. آنها می‌توانند از حباب‌های هوا، گلبول‌های چربی یا پلاک دیواره سرخرگ تشکیل شوند. آمبولی همچنین می‌تواند ناشی از ضربان قلب غیرطبیعی باشد. این به‌عنوان فیبریلاسیون دهلیزی نیز شناخته می‌شود. وقتی قلب به طور موثر نمی‌تپد، می‌تواند باعث تجمع خون و لخته شدن آن شود. علاوه بر این هر نوع بیماری قلبی، جراحی قلب و موارد مشابه هم می‌توانند از دلایل بروز آمبولی در سکته مغزی باشند.
علاوه بر این آمبولی مغزی می‌تواند در نتیجه حباب‌های هوا یا گازهای دیگری که وارد جریان خون شده‌اند هم اتفاق بیفتد. قرار دادن کاتتر، بروز یک آسیب نافذ، غواصی کردن و زایمان می‌تواند موجب آمبولی مغزی با حباب‌های هوا شوند. برای مثال مایع آمنیوتیک و سایر مواد جنینی می‌توانند در جریان زایمان به جریان خون مادر نشت کرده و انسداد مغزی ایجاد کنند.
راه های درمان آمبولی مغزی چیست؟
درمان آمبولی مغز ممکن است شامل دارو، جراحی یا هر دو باشد. نوع درمانی که فرد دریافت می‌کند به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- مدت زمانی که از ظهور اولین علائم آمبولی مغزی می‌گذرد.
- محل آمبولی
- علت آمبولی
در برخی موارد، جراح ممکن است روشی به نام “ترومبکتومی مکانیکی” را انجام دهد. این روش جراحی شامل قرار دادن کاتتر در شریان، اغلب در کشاله ران است. سپس جراح یک دستگاه کوچک برای برداشتن لخته از طریق کاتتر وارد می‌کند تا لخته را با مکش بکشد.
ترومبکتومی مکانیکی فقط برای حدود ۱ نفر از هر ۱۰ نفری که سکته مغزی را تجربه می‌کنند مناسب است. معمولاً پزشک ابتدا سایر گزینه‌های درمانی را بررسی می‌کند و در صورت لزوم، به‌عنوان آخرین گزینه جراحی را انتخاب خواهد کرد.
برای موفقیت این روش، فرد باید ظرف ۶ ساعت پس از شروع علائم، درمان را دریافت کند. در کنار این درمان‌ها فردی که در حال بهبودی از سکته آمبولی است ممکن است به درمان‌های تکمیل کننده مانند فیزیوتراپی یا گفتاردرمانی هم نیاز داشته باشد.
عوارض آمبولی مغزی چیست؟
سکته مغزی می‌تواند تاثیری ماندگار بر سلامت بیماران داشته باشد. نوع عوارضی که هر فرد تجربه می‌کند بسته به شدت سکته آمبولی و بخشی از مغز که تحت تاثیر قرار گرفته دارد. عوارض شایع ناشی از آمبولی مغزی عبارتند از:
- ادم مغزی یا تورم مغز
- ذات‌الریه
- عفونت دستگاه ادراری (UTI)
- تشنج
- افسردگی
- زخم بستر
- انقباض اندام، یا عضلات کوتاه شده ناشی از کاهش حرکت در ناحیه آسیب‌دیده
- درد شانه
- ترومبوز ورید عمقی (DVT)، یا لخته خون در عمق بدن شما، معمولاً در پاها
سکته مغزی همچنین ممکن است به شرایط زیر منجر شود:
- آفازی یا مشکل در صحبت کردن و درک گفتار
- همی پارزی یا مشکل در حرکت یک طرف بدن
- نقص نیمه حسی، یا مشکل در تجربه احساس در یک طرف بدن
راه های پیشگیری از سکته آمبولی
بر اساس منبع مورداعتماد انجمن سکته مغزی آمریکا، ۸۰ درصد سکته‌ها قابل پیشگیری هستند. معاینات پزشکی منظم به‌ویژه برای افرادی که شرایط زمینه ای دارند که خطر سکته مغزی را در آنها افزایش می‌دهد، مهم است. برای مثال افرادی که کلسترول خونشان بالاست، افراد دیابتی، بیماران قلبی و بیماران خود ایمنی باید مدام معاینات پزشکی منظم داشته باشند و علائم خود را چک کنند.
داشتن یک سبک زندگی سالم می‌تواند به میزان زیادی از بروز آمبولی در سکته مغزی جلوگیری کند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل که سرشار از میوه‌ها و سبزیجات است و حفظ وزن مناسب از جمله شرط‌های داشتن یک زندگی سالم است.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
