به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، سلول‌های بدن از گلوکز (قند) که از غذاها به دست می‌آید به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند. هورمونی به نام «انسولین» به ورود گلوکز به داخل سلول‌ها کمک می‌کند. اگر بدن انسولین کافی نسازد یا نتواند به خوبی از آن استفاده کند، قند خون بالا می‌رود و به دیابت مبتلا می‌شوید. فعالیت بدنی منظم و پیروی از رژیم غذایی دیابتی نقش مهمی در کنترل قند خون دارد.
برنامه غذایی دیابتی شامل چه غذاهایی است؟
کالری و مواد مغذی در رژیم بیماران دیابتی با مصرف غذاهای زیر تامین می‌شود:
۱. کربوهیدرات‌های سالم
یکی از مهم‌ترین باور‌های غلط در مورد رژیم دیابتی این است که کربوهیدرات برای این بیماران مضر هستند و باید از رژیم غذایی آن‌ها حذف شود. کربوهیدرات‌ها به گلوکز تجزیه می‌شوند و بیشترین تاثیر را روی سطح قند خون دارند. اما پایه و اساس یک رژیم غذایی سالم را تشکیل می‌دهند و همه افراد، حتی بیماران دیابتی، باید در حد تعادل از آن‌ها استفاده کنند.
کربوهیدرات‌ها تقریبا نیمی از کالری مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند و بسیاری از غذاهای پرکربوهیدرات حاوی فیبر، ویتامین و مواد معدنی هستند. در صورت ابتلا به دیابت، باید روی کربوهیدرات‌های سالم تمرکز کنید، مانند:
- میوه‌ها
- سبزیجات
- غلات کامل
- حبوبات، مثل لوبیا و نخود
- لبنیات کم چرب
۲. غذاهای غنی از فیبر
فیبر نوعی کربوهیدرات است که در غذاهای گیاهی یافت می‌شود و بدن نمی‌تواند آن را هضم یا جذب کند. فیبر به کنترل قند خون کمک می‌کند و احتمال ابتلا به یبوست و سایر مشکلات گوارشی را کاهش می‌دهد. غذاهای سرشار از فیبر عبارتند از:
- سبزیجات
- میوه‌ها
- مغزهای خوراکی، مانند گردو
- حبوبات
- غلات کامل مانند نان سبوس‌دار، کینوا و برنج قهوه‌ای
۳. ماهی
حداقل دو بار در هفته ماهی بخورید. ماهی‌هایی مانند سالمون و ساردین سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که می‌توانند از بیماری قلبی جلوگیری کنند. برای اینکه بیشترین بهره را از خوردن ماهی ببرید، از سرخ کردن آن بپرهیزید و آن را به شکل کبابی، گریل یا آبپز مصرف کنید.
۴. چربی‌های سالم
اضافه کردن غذاهای حاوی چربی غیراشباع به رژیم غذایی دیابتی به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. این چربی‌های سالم در غذاهای زیر وجود دارند:
- آووکادو
- مغزهای خوراکی
- روغن‌های سالم، مثل روغن کانولا و روغن زیتون
در مصرف چربی‌های سالم زیاده‌روی نکنید، چون کالری بالایی دارند.
کدام غذاها در رژیم غذایی دیابتی ممنوع هستند؟
دیابت باعث سفت شدن شریان‌ها و انسداد آن‌ها می‌شود و خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد. بنابراین، باید از مصرف غذاهایی که به این فرآیند مخرب سرعت می‌بخشند، اجتناب کنید. مواد غذایی ممنوع برای بیماران دیابتی عبارتند از:
- چربی‌های اشباع: چربی اشباع از طریق افزایش کلسترول بد (LDL) باعث مسدود شدن عروق خونی می‌شود.
- چربی‌های ترانس: چربی ترانس کلسترول بد را افزایش و کلسترول خوب (HDL) را کاهش می‌دهد و به بیماری قلبی و سکته مغزی منجر می‌شود.
- کلسترول: میزان دریافت کلسترول را به حداکثر ۲۰۰ میلی‌گرم در روز محدود کنید.
- سدیم (نمک): روزانه بیش از ۲۳۰۰ میلی‌گرم سدیم مصرف نکنید. اگر فشار خون‌تان بالا باشد، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که محدودیت بیشتری برای سدیم دریافتی خود در نظر بگیرید.
چگونه باید رژیم غذایی بیماران دیابتی را تنظیم کرد؟
در حال حاضر، انواع رژیم غذایی دیابتی وجود دارد و شما می‌توانید از روش‌های مختلف برای اصلاح برنامه غذایی خود استفاده کنید. از رایج‌ترین روش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روش بشقاب: در این روش، باید نیمی از بشقاب خود را با سبزیجات غیرنشاسته‌ای مانند اسفناج و گوجه‌فرنگی پر کنید، یک چهارم آن را به غذاهای پرپروتئین مانند ماهی، مرغ یا گوشت قرمز کم چرب اختصاص دهید و در یک چهارم باقیمانده، غلات کامل مانند نان سبوس‌دار یا سبزی نشاسته‌ای مانند سیب‌زمینی قرار دهید. از چربی‌های سالم مثل روغن زیتون و آجیل در حد کم استفاده کنید و یک سروینگ میوه یا لبنیات کم چرب و یک نوشیدنی (آب، چای یا قهوه شیرین نشده) مصرف کنید.
- شمارش کربوهیدرات: این روش برای بعضی از بیماران دیابتی، به خصوص افرادی که انسولین می‌زنند، مفید است. در صورت تزریق انسولین، باید دوز انسولین را بر اساس مقدار کربوهیدرات مصرفی تنظیم کنید. متخصص تغذیه به شما یاد می‌دهد که چگونه کربوهیدرات غذاهای مختلف را محاسبه کنید و در هر وعده یا میان وعده چه مقدار کربوهیدرات بخورید.
- در نظر گرفتن شاخص گلیسمی (GI) غذاها: در این روش، غذاهای حاوی کربوهیدرات بر اساس تاثیری که روی سطح قند خون دارند، رتبه‌بندی می‌شوند. در مورد میزان اثربخشی این راه‌کار باید با متخصص تغذیه مشورت کنید.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
