به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، احتمالا شما هم در طول زندگی خود این تجربه را داشته اید که برخی از مشکلات و یا اختلالات جسمی که با آن روبرو شدید، علیرغم مراجعه به پزشک و دارودرمانی التیام نیافته‌اند. در حقیقت منشا این بیماری‌ها ذهنی و روحی هستند و به همین دلیل است که پاسخ مناسبی به دارو درمانی نمی‌دهند.
با توجه به توضیحات فوق می‌توان گفت که بیماری روان تنی یا سایکوسوماتیک در حقیقت دردهایی هستند که در اثر تنش، فشار روانی، استرس مزمن یا سرکوب فشارهای روانی در بدن ایجاد می‌شود. این دردها در حقیقت هیچ منشا جسمی ندارند. بنابراین دارودرمانی برای التیام آن‌ها کارساز نیست.
در واقع بیماری‌های روان‌تنی در گروه اختلالات اضطراب قرار می‌گیرند. اما تفاوت سایکوسوماتیک با سایر اختلالات اضطرابی در این است که در چنین حالتی استرس‌ها خود را به صورت دردهای جسمانی و فیزیکی بروز می‌دهند. با توجه به ماهیت اضطراب، افراد معمولا در بازه سنی بین ۱۸ تا ۴۰ سالگی به اختلال سایکوسوماتیک دچار می‌شوند.
از مهم‌ترین و بارزترین مشکلات روان تنی یا سایکوسوماتیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سردردهای تنشی
- میگرن
- فشار خون
- دیابت
- گردن درد
- اختلالات جنسی
- مشکلات پوستی
- مشکلات گوارشی
- ریزش مو
- بی‌خوابی
- مشکلات مرتبط با قاعدگی
علائم دردها و اختلالات روان‌تنی
همه ما کم و بیش در طول زندگی خود اختلالات روان‌تنی یا سایکوسوماتیک را تجربه کرده‌ایم. به عنوان مثال افزایش ضربان قلب هنگام اضطراب و یا نفس نفس زدن هنگام ترس از جمله رایج‌ترین اختلالات روان‌تنی مشترک در بین افراد است.
این اختلالات معمولا در افراد مختلف به شکل‌های مختلفی بروز پیدا می‌کند. بنابراین نمی‌توانیم دسته‌بندی خاصی را در مورد علائم روان‌تنی ارائه دهیم. اما در حالت کلی وجود نشانه‌های زیر زنگ خطری برای وجود بیماری‌های روان‌تنی است:
- رابطه زمانی نزدیک بین عوامل روانشناختی و بیماری طبی و تاثیر متقابل آن‌ها بر یکدیگر
- تداخل اختلالات سایکوسوماتیک در روند درمان مشکلات طبی
- تاثیر مستقیم مشکلات روانی بر بهبود یا تشدید علائم بیماری
راه‌های درمان مشکلات روان‌تنی یا سایکوسوماتیک
درمان مشکلات روان‌تنی یا سایکوسوماتیک صرفا با مراجعه به پزشک متخصص امکان‌پذیر نیست. بلکه این افراد تنها با بهره‌گیری از راهنمایی‌های روان‌درمانگر است که می‌توانند تغییرات مشهودی را در روند درمانی خود داشته باشند. از این رو راه‌های درمان اختلال سایکوسوماتیک به شکل زیر طبقه‌بندی می‌شود:
- مراجعه به روانشناس
در بسیاری از موارد تنها چیزی که بیماران مبتلا به اختلال سایکوسوماتیک به آن احتیاج دارند، گوش شنوایی برای شنیدن مشکلات و فشار هایی است که تحمل کرده‌اند. بنابراین صحبت با یک روان‌درمانگر می‌تواند روند درمانی آن‌ها را بهبود بخشد.
تراپیست معمولا با آموزش راه‌های مدیریت استرس، مدیریت بحران و … به افراد کمک می‌کند تا در مواجهه با مشکلات با صبوری بیش‌تری پیش روند و فشار روانی خود را تا جای ممکن کاهش دهند. - رفتار درمانی
رفتار درمانی شاخه‌ای از روانشناسی است که می‌تواند به فرد کمک کند تا کنترل افکار خود را به دست بگیرد. به این ترتیب افراد می‌توانند تمام موقعیت‌هایی را که سبب ایجاد افکار و احساسات منفی در آن‌ها می‌شود را با موفقیت پشت سر بگذارند. - یوگا درمانی
بسیاری از تراپیست‌ها و پزشکان معتقدند که یوگا بر هر درد بی‌درمان دواست. زیرا سبب تخلیه ذهن و دوری از افکار پوچ می‌شود. از طرفی نیز با تقویت کنترل بر تنفس و حرکات کششی بدن را در حالت ایده‌آلی قرار می‌دهد.
یوگا درمانی بهترین روش برای رهایی از اختلالات و فشارهای روحی، تقویت حافظه، تقویت عضلات و ماهیچه‌ها و کاهش دردهای موضعی است. البته به شرطی که با اصول درست انجام شود. - ماساژ درمانی
بهره‌گیری از ماساژ درمانی بهترین راهکار برای تسکین دردهای سایکوسوماتیک است. زیرا شل کردن عضلات و رگ‌های عصبی آرامش و راحتی خیال را با خود به همراه دارد.
در طب سنتی از ماساژ به عنوان راهی برای تسکین درد و آرامش بدنی یاد شده است. از این رو امتحان کردن آن به عنوان یکی از روش‌های درمان اختلالات روان‌تنی خالی از لطف نخواهد بود. - ورزش
سلامت روان و ورزش معمولا رابطه مستقیمی با هم دارند. به همین دلیل است که معمولا به افراد توصیه می‌شود که برای بهبود حالات روحی خود و پیشگیری از افسردگی، ورزش را در برنامه روزمره خود فراموش نکنند.
انجام مداوم ورزش علاوه بر تقویت روحیه، سبب آرامش ذهن می‌شود و بدن را از نظر جسمی و فیزیکی نیز تقویت می‌کند. بنابراین می‌تواند گزینه مناسبی برای رهایی از اختلالات سایکوسوماتیک باشد. - دارو درمانی
در بسیاری از موارد برای تسکین یا مدیریت دردهای ناشی از اختلالات سایکوسوماتیک از مسکن‌ها استفاده می‌شود. هر چند استفاده از مسکن‌ها راهکاری برای درمان قطعی نیست. اما با مدیریت درد می‌توان راه را برای تحمل یا کنترل بیماری هموار کرد.
آیا راهی برای کنترل اختلالات روان‌تنی وجود دارد؟
اختلالات روان‌تنی یا سایکوسوماتیک معمولا نوعی واکنش دفاعی هستند که از سمت بدن و بسته به شرایط بروز پیدا می‌کنند. بنابراین تنها راه برای کنترل آن‌ها دوری از شرایط تنش‌زا و کنترل استرس به شکل موثر است. به این ترتیب آرامش ذهنی فرد نیز بیش‌تر می‌شود و هنگام مواجهه با شرایط بحرانی نیز بهتر ظاهر می‌شود.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
