به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، افزایش سطح آنزیم های کبدی در نتیجه بیماری‌هایی مانند نارسایی کبدی، التهاب کبدی، چاقی، مصرف الکل بیش از حد و مصرف داروهای خاص رخ می‌دهد و می‌تواند نشانگر آسیب و نقص عملکرد کبد باشد. در صورت افزایش آنزیم‌های کبدی، نکاتی همچون تغذیه سالم، کاهش مصرف الکل و مشاوره پزشکی می‌تواند تاثیر مثبتی در پیشگیری و مدیریت این موضوع داشته باشد.
افزایش بیش از حد آنزیم های کبدی چگونه اتفاق می افتد؟
افزایش آنزیم های کبدی می‌تواند نشانه التهاب یا تخریب سلول‌ها در کبد باشد. سلول‌های کبدی ملتهب یا تخریب‌شده مقادیر بیشتری از مواد شیمیایی خاص، از جمله آنزیم‌های کبدی، به جریان خون آزاد می‌کنند که می‌تواند منجر به افزایش آنزیم‌های کبدی در تست‌های خونی شود.
آنزیم‌های کبدی افزایش‌یافته‌ای که اغلب دیده می‌شوند شامل آلانین ترنس‌آمیناز (ALT)، آسپارتات ترنس‌آمیناز (AST)، آلکالین فسفاتاز (ALP) گاماگلوتامیل ترنس‌پپتیداز (GGT) می‌شوند. ممکن است افزایش آنزیم‌های کبدی طی یک تست خونی روتین تشخیص داده شود و اغلب نشان‌دهنده یک مشکل جدی یا مزمن نیست.
آنزیم های کبدی کدامند؟
مهم‌ترین آنزیم‌های کبدی که در آزمایش خون مورد بررسی قرار می‌گیرند، عبارتند از:
- آلکالین فسفاتاز (ALP)
- آلانین ترانس آمیناز (ALT)
- آسپارتات ترانس آمیناز (AST)
- گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT)
سطح نرمال آنزیم های کبدی چقدر است؟ (انزیم کبدی باید چند باشد)
نتایج آزمایش عملکرد کبد با اعداد خاص مشخص می‌شود. مقدار نرمال آنزیم‌ها در خانم‌ها و آقایان متفاوت است.
اما به‌طورکلی محدوده طبیعی به‌صورت زیر است:
- محدوده نرمال آنزیم AST باید حدود ۵ تا ۴۰ واحد در هر لیتر سرم (بخش مایع خون) باشد.
- محدوده نرمال آنزیم ALT باید حدود ۷ تا ۵۶ واحد در هر لیتر سرم باشد.
علائم بالا بودن آنزیم های کبدی چیست؟
بالا رفتن آنزیم کبد نشانه چیست؟ افزایش آنزیم های کبدی به خودی خود بدون علامتند، اما علل زمینه‌ای که علت بالا رفتن این آنزیم‌ها هستند می‌توانند سبب ایجاد علائمی انواع بیماری کبد شوند. در بیشتر افراد بالا رفتن سطح آنزیم های کبدی بدون علامت است. اما زمانی که علت آن آسیب کبدی باشد، ممکن است برخی علائم ایجاد شود.
از جمله:
- درد شکم از مهم‌ترین علائم انزیم کبد بالا
- ادرار تیره
- احساس خستگی از علائم بالا بودن آنزیم کبد در بارداری
- خارش و علائم مسمومیت کبدی
- زردی پوست و سفیدی چشم
- روشن شدن رنگ مدفوع
- ازدست‌دادن اشتها از علائم بهم خوردن آنزیم های کبد
- حالت تهوع و استفراغ
- علائم سرطان کبد پیشرفته
دلایل افزایش آنزیم های کبدی چیست؟
به چه دلیل آنزیم های کبد بالا میرود؟ رایج‌ترین علت افزایش آنزیم های کبدی بیماری کبد چرب است. تحقیقات نشان می‌دهند که ۲۵ تا ۵۰ درصد افرادی که آنزیم‌های کبدی افزایش‌یافته دارند دچار این بیماری هستند. سایر بیماری‌هایی که به طور معمول باعث افزایش آنزیم‌های کبدی می‌شوند شامل سندرم متابولیک، هپاتیت، سومصرف مواد یا الکل، نارسایی قلبی و سیروز کبدی (که به معنای آسیب بافت کبدی است) می‌شوند.
دلیل بالا رفتن آنزیم های کبد چیست؟ برخی بیماری‌های کمتر رایج و عواملی که می‌توانند باعث افزایش آنزیم های کبدی و بالا بودن آنزیم کبدی شوند عبارتند از:
- بیماری کبد چرب: بیماری کبد چرب وقتی ایجاد می‌شود که چربی‌ها در کبد تجمع پیدا می‌کنند. اگر این تجمع به علت مصرف الکل باشد به آن بیماری کبد چرب الکلی، اگر در اثر مصرف الکل نباشد به آن بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) می‌گویند.
- سندروم متابولیک: گروهی از علائم است که خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهند. این علائم شامل قند خون بالا، فشار خون بالا، وزن زیاد و کلسترول بالا می‌شود.
- سیروز کبدی: سیروز نوعی تخریب کبد است. در این بیماری فرد دچار تخریب دائمی کبد است که می‌تواند مانع از عملکرد مناسب آن شود. سیروز می‌تواند درنهایت منجر به نارسایی کبدی شود. علائم سیروز کبدی شامل خستگی و خارش پوست می‌شود، افرادی که دچار هپاتیت یا بیماری کبد چرب هستند درصورتیکه درمان‌های مناسب را دریافت نکنند در معرض سیروز هستند.
- مصرف برخی داروها: چه داروهایی آنزیم کبد را بالا میبرد؟ داروهای تسکین درد (آسپرین، استامینوفن و ایبوپروفن)، داروهای ضدتشنج (فنی توئین، والپروئیک اسید و کاربامازپین)، آنتی‌بیوتیک‌ها (تتراسایکلین، سولفونامید و ایزونیازید)، داروهای کاهش‌دهنده کلسترول، داروهای قلبی عروقی و قرص‌های ضدافسردگی از نوع سه حلقه‌ای
درمان بالا بودن آنزیم های کبدی چیست؟
درمان این اختلال در واقع با درمان علل زمینه‌ای آن امکان پذیر است:
- بیماری کبد چرب: تغییرات شیوه زندگی مانند کاهش وزن از طریق ورزش کردن، مصرف رژیم غذایی سالم و متناسب می‌تواند به درمان این بیماری کمک کند. مشورت با متخصص تغذیه نیز می‌تواند به فرد برای حفظ رژیم غذایی و دنبال کردن برنامه کاهش وزن کمک کند. درصورتیکه علت کبد چرب بیماری کبد چرب الکلی باشد لازم است فرد مصرف الکل خود را کاهش دهد.
- سندروم متابولیک: کاهش وزن، ورزش، مصرف رژیم غذایی سالم و متناسب، تنظیم قند خون و کاهش استرس روش‌های درمان سندروم متابولیک هستند، برای رسیدن به این اهداف می‌توان از تغییرات شیوه زندگی از جمله ورزش، مدیتیشن، یوگا، ذهن‌آگاهی، نوشتن و کاهش تعهدات کمک گرفت.
- هپاتیت: درمان هپاتیت به حاد یا مزمن بودن آن بستگی دارد، در موارد حاد استراحت، مصرف مایعات فراوان و عدم مصرف الکل توصیه می‌شود. درمان هپاتیت‌های مزمن اغلب شامل داروهای آنتی‌ویروس می‌شود.
- سوء مصرف مواد و الکل: رفتاردرمانی، داروها و گروه‌های حمایتی می‌توانند برای درمان این اختلال به افراد کمک کنند.
- درمان سیروز کبدی: به این علت که سیروز تخریب دائمی کبد است درمانی برای آن وجود ندارد اما علت زمینه‌ای تخریب کبد اغلب قابل درمان است. همه مواردی که پیش از این مورد بحث قرار گرفتند ممکن است منجر به سیروز شوند.
عوارض بالا بودن یا بالا رفتن آنزیم کبدی چیست؟
اگر آنزیم های کبد بالا باشد چه اتفاقی می افتد یا انزیم کبد بالا باشد چه خطری دارد؟ عوارض بالا بودن آنزیم های کبدی می‌تواند برخی از موارد زیر را در بر بگیرد:
- خستگی یا ضعف از مهم‌ترین خطر آنزیم بالای کبد: سطح بالای آنزیم کبدی ممکن است باعث احساس خستگی و کاهش سطح انرژی شود
- زردی و ابتلا به سندروم ژیلبرت: سندرم ژیلبرت خطرناک است؟ افزایش آنزیم های کبدی در این بیماری باعث تجمع بیلی روبین و در نتیجه زردی پوست و چشم می‌شود
- درد یا ناراحتی شکم، علت بالا رفتن آنزیم کبدی در کودکان
- تهوع و استفراغ
- تغییرات در ادرار و مدفوع: ادرار تیره رنگ و مدفوع کم رنگ
روش پیشگیری از بالا رفتن آنزیم های کبدی چیست؟
پیشگیری از برخی بیماری‌هایی که باعث افزایش سطح آنزیم های کبدی می‌شوند، دشوار است.
اما برای حفظ سلامت کبد می‌توان برخی اقدامات را انجام داد:
- مصرف الکل را تا حد ممکن کاهش دهید.
- از سوزن یا اجسام آلوده به خون به طور اشتراکی استفاده نکنید.
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
- واکسن هپاتیت A و B را دریافت کنید.
- اگر دیابت دارید، قند خون را همیشه کنترل کنید.
- هیچ دارو یا مکملی را بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.
- اگر اضافه‌وزن دارید، با رژیم و ورزش وزن خود را کاهش دهید.
- به طور منظم ورزش کنید.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
