به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، اختلال سلوک به گروهی از مشکلات رفتاری و عاطفی گفته میشود که معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی شروع میشود. کودکان و نوجوانان مبتلا به این اختلال با رعایت قوانین و رفتار اجتماعی مورد قبول جامعه مشکل دارند. آنها ممکن است رفتارهای تهاجمی، مخرب و فریبکارانهای از خود بروز دهند که میتواند حقوق دیگران را پایمال کند. بزرگسالان و سایر کودکان این افراد را بی تربیت یا بزهکار تلقی میکنند نه به عنوان یک بیمار روانی.
انواع اختلال سلوک
اختلال سلوک بر اساس سنی که علائم اختلال برای اولین بار در افراد ظاهر میشود به سه نوع اختلال طبقهبندی میشوند:
- شروع دوران کودکی: زمانی رخ میدهد که علائم اختلال سلوک قبل از ۱۰ سالگی ظاهر شود.
- شروع نوجوانی: زمانی اتفاق میافتد که علائم اختلال سلوک در دوران نوجوانی ظاهر میشود.
- شروع نامشخص: به این معنی است که مشخص نیست برای اولین بار علائم اختلال سلوک در چه سنی رخ داده.
علائم اختلال سلوک بر اساس DSM-۵
کنترل کودکانی که اختلال سلوک دارند اغلب سخت است زیرا آنها نمیخواهند از قوانین پیروی کنند. آنها بدون در نظر گرفتن عواقب اعمال خود به طور تکانشی عمل میکنند. کودکان مبتلا به اختلال سلوک به هیچ وجه احساسات دیگران را در نظر نمیگیرند و تا حدود زیادی خودخواهند.
اگر کودک شما به طور مداوم یک یا چند مورد از رفتارهای زیر را نشان دهد، ممکن است دچار اختلال سلوک شود:
۱. پرخاشگری نسبت به افراد یا حیوانات
- اغلب قلدری کرده و دیگران را تهدید میکند یا میترساند.
- او شروع کننده دعواهای جسمانی و فیزیکی است.
- ممکن است از سلاحی استفاده کند که میتواند صدمه جسمانی شدیدی به دیگران وارد کند(مانند چماق، آجر، بطری شکسته، چاقو، تفنگ).
- نسبت به مردم ظلم میکند.
- نسبت به حیوانات سنگدلی نشان میدهد.
- در عین مواجهه با قربانی دست به دزدی میزند.(مانند دزدی همراه با خشونت، کیف قاپی، اخاذی، سرقت مسلحانه)
- فرد دیگری را به زور مجبور به رابطه جنسی میکند.
۲. تخریب اموال
- عمدا به قصد ایجاد آسیب جدی، دست به آتش افروزی میزند.
- از عمد وسایل دیگران یا اموال عمومی را تخریب میکند.
۳. فریبکاری یا سرقت
- به زور وارد خانه، ساختمان یا ماشین دیگران میشود.
- اغلب برای به دست آوردن چیزی یا منافعی و یا فرار از وظایفش دروغ میگوید (سر دیگران کلاه میگذارد).
- اشیاء بی ارزش را بدون مواجه شدن با قربانی میدزد (مثل دزدیدن اجناس از مغازه بدون شکستن و ورود غیر قانونی).
۴. نقض جدی مقررات
- بدون اجازه والدین، شبها بیرون از خانه میماند. این حالت پیش از ۱۳ سالگی شروع میشود.
- هنگام زندگی با والدین واقعی یا سرپرستش دست کم دوبار شبها از خانه فرار کرده است( یا یک مدت طولانی از خانه فرار کرده است.)
- معمولا از مدرسه میگریزد و میلی به تحصیل ندارد.
اختلال سلوک بر اساس DSM-۵ چگونه تشخیص داده میشود؟
اگر کودک شما علائم اختلال سلوک را دارد، باید توسط یک روانشناس یا متخصص روان ارزیابی شود. آنها برای تشخیص از شما و فرزندتان در مورد الگوهای رفتاریاش سوال میکنند. برای تشخیص اختلال سلوک، فرزندتان باید حداقل سه رفتار رایج در اختلال سلوک را داشته باشد. همچنین او باید حداقل یکی از رفتارها را در شش ماه گذشته از خود بروز داده باشد. مشکلات رفتاری که گزارش میکنید باید به طور قابل توجهی از نظر اجتماعی یا مدرسه آسیب رساننده باشد.
چه چیزی باعث اختلال سلوک میشود؟ علت شناسی اختلال سلوک
عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است در ایجاد اختلال سلوک نقش داشته باشند.
عوامل ژنتیکی
آسیب به لوب جلویی مغز با اختلال سلوک مرتبط است. لوب پیشانی بخشی از مغز شما است که مهارتهای شناختی مهمی مانند حل مسئله، حافظه و بیان عاطفی را تنظیم میکند.
فاکتورهای محیطی
عوامل محیطی مرتبط با اختلال سلوک عبارتاند از:
- کودک آزاری: در معرض خشونت طولانی مدت بودن میتواند در ایجاد اختلال سلوک نقش داشته باشد.
- ضعف تربیتی: عدم تربیت صحیح فرزند و روشهای تنبیهی و خشن والدین که میتواند یک الگوی تربیتی و تقلیدی نادرست باشد.
- خانواده ناکارامد: والدینی که از مواد مخدر یا الکل سوء استفاده میکنند تاثیر مخربی بر شکل گیری شخصیت کودک دارند.
- فقر: محرومیتهای اقتصادی و اجتماعی، بیکاری، انزوای اجتماعی میتواند یکی از بزرگترین عوامل شکل گیری اختلال سلوک باشند. عدم وجود گروههای اجتماعی حمایت کننده این مورد را تشدید میکند.
- روانشناختی: شرایط آشفته روانی که خشم، ناکامی و غمگینی را برجسته کند نیز در شکل گیری اختلال سلوک نقش دارد و باعث میشود حس همدلی در فرد شکل نگیرد.
چه کسانی در معرض اختلال سلوک هستند؟
عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به اختلال سلوک در فرزند شما را افزایش دهد:
- پسران بیشتر از دختران در معرض اختلال سلوک هستند. (این نسبت در پسران ۴ تا ۱۲ برابر است)
- زندگی در محیط شهری
- زندگی در فقر
- سابقه خانوادگی اختلال سلوک(داشتن خواهر یا برادری که سابقه اختلال سلوک دارند)
- سابقه بیماری روانی در خانواده
- اختلالات روانی دیگر
- والدینی که از مواد مخدر یا الکل سوء استفاده میکنند.
- محیط ناکارآمد خانه
- سابقه تجربه حوادث آسیب زا
- مورد سوء استفاده قرار گرفتن یا نادیده گرفته شدن
- قلدری یا داشتن دوستانی که رفتارهای منفی را تشویق میکنند.
اختلال سلوک چگونه درمان میشود؟
۱. درمان فردی و خانوادگی
درمان اختلال سلوک معمولاً شامل درمان فردی و خانوادگی است و هدف اصلی درمان این است که به فرد کمک کند تا تعاملات خود را با دیگران بهبود بخشد. گاهی اوقات از درمان رفتاری شناختی برای کمک به فرد در مدیریت رفتارهای تکانشی و مقابله با استرس استفاده میشود.
۲. گروه درمانی
گاهی اوقات از گروه درمانی که متشکل از همسالان کودک یا نوجوان است برای کمک به آنها در ایجاد مهارت و رفتارهای بین فردی درجهت ایجاد همدلی استفاده میشود.
۳. حمایت مدرسه
حمایت مدرسه یکی دیگر از بخشهای مهم درمان اختلال سلوک است. برای کودکان و نوجوانان در مدرسه، گروهی از افراد گرد هم میآیند تا به فرزند شما در اختلال رفتاری کمک کنند. این تیم معمولاً شامل مشاوران مدرسه، روانشناسان مدرسه، مددکاران اجتماعی، مدیران و دیگران است.
۴. دارو درمانی
معمولاً برای درمان اختلال سلوک از دارو استفاده نمیشود، اما افرادی که دارای اختلالات روانی همزمان هستند ممکن است نیاز به دارویی برای درمان علائم سایر بیماریها داشته باشند. معمولاً اگر کودک دارای مشکلات توجه یا افسردگی باشد، دارو تجویز میشود.
۵. تغییر محل زندگی کودکان بدسرپرست
کودکان مبتلا به اختلال سلوک که در خانههای بدسرپرست زندگی میکنند ممکن است سرپرستیشان از والدین سلب شده و افراد دیگری واگذار شود. مشاور یا روانشناس فرزند شما، از رفتار درمانی یا گفتگو درمانی استفاده میکند تا به فرزند شما کمک کند نحوه ابراز یا کنترل احساسات خود را بیاموزد.
پیشگیری از اختلال سلوک
اگر فکر میکنید فرزند شما ممکن است دچار اختلال سلوک باشد، با روانپزشک، مشاور مدرسه یا یک روانشناس مشورت کنید. تشخیص و درمان زودهنگام برای جلوگیری از سلامت روان و چالشهای رفتاری دیگر ضروری است. با حمایت مناسب، کودکان و نوجوانان میتوانند تعامل مثبتتری با همسالان خود و بزرگسالان داشته باشند و اصلاح رفتارهای مضر را بیاموزند.
تسریر مراقب سلامتی شماست!