به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، استفراغ نوزاد اتفاق شایعی در نوزادان است و به‌مرور زمان بهتر می‌شود. در بیشتر موارد هم با یک درمان ساده یا بدون درمان بهبود پیدا می‌کند. تغییر نحوه و برنامه شیر خوردن نوزاد و جابجایی مدل خوابیدن می‌تواند استفراغ نوزاد را برطرف کند. نیازی به مصرف دارو نیست، مگر آنکه تجویز پزشک باشد.
استفراغ نوزاد چیست؟
استفراغ نوزاد، بالا آوردن اجباری، غیرارادی و ناخوشایند شیر است که بلافاصله بعد از شیر خوردن یا در فاصله کوتاهی بعد از آن، به‌خصوص بعد از آروغ زدن اتفاق می‌افتد. بالا آوردن و پس زدن غذا در نوزادان امری شایع و عادی است، چرا که نوزادان سریع غذا می‌خورند، حین شیر خوردن، هوا را می‌بلعند، یا بیش از حد می‌خورند. البته در برخی موارد هم ممکن است نوزاد بدون دلیل مشخصی بالا بیاورد. استفراغ معمولا به‌خاطر یک بیماری یا اختلال است. والدین باتجربه فرق بین تف کردن و استفراغ را خوب می‌دانند، اما تازه پدر و مادرها در چنین مواقعی باید به پزشک مراجعه کنند.
علائم همراه با استفراغ نوزاد
این مسئله باعث از دست رفتن میزان زیادی از آب بدن می‌شود (به‌اصطلاح دهیدراتاسیون).
از علائم همراه با این مسئله که باید جدی گرفته شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بی‌حالی
- تحریک‌پذیری
- سردرد شدید
- درد شکمی یا نفخ
- خون در استفراغ
- استفراغ سبز رنگ
- خون در مدفوع
چه موقع استفراغ نوزاد خطرناک است؟
در صورت مشاهده این علائم در نوزاد، باید به پزشک مراجعه کنید چرا که ممکن است خطرناک باشند:
- افزایش وزن کم به‌خاطر از دست دادن غذاها با استفراغ
- سرفه
- احساس خفگی در گلو
- استفراغ خونی یا استفراغ زرد رنگ و سبز رنگ
استفراغ نوزاد تا چه حد طبیعی است؟
هرچند وقت یکبار این مسئله در نوزاد و کودکان طبیعی است. در بیشتر موارد، نباید بیشتر از ۱ تا ۲ روز طول بکشد. در این حالت، طبیعی است و نشانه وجود مشکل خاصی نیست.
علت استفراغ نوزاد
فاکتورهای مختلفی می‌توانند علت این مسئله باشند:
- عفونت‌های جدی گوارشی یا سرماخوردگی
- رفلاکس معده
- حالت تهوع و استفراغ ناشی از سوار وسایل نقلیه شدن
- عفونت مجاری ادراری
- مننژیت
- آپاندیس
- یبوست
اگر استفراغ با تب و اسهال همراه شود، احتمالا علت آن عفونت ویروسی است.
خون در استفراغ نوزاد
شایع‌ترین علت خون در استفراغ نوزاد یا مدفوع خونی، خونریزی نوک سینه مادر است که ممکن است دردناک باشد یا نباشد. هرزمانی که در استفراغ یا مدفوع نوزاد خون مشاهده کردید، باید بررسی شود که خون نوزاد است یا مادر.
دلایل احتمالی وجود استفراغ خونی عبارتند از:
- اختلالات لخته خون که در نوزادان با کمبود ویتامین E شایع‌تر است.
- استفراغ بیش از حد یا به‌زور که باعث خراشیدگی گلو و حلق می‌شود.
بعد از استفراغ نوزاد چه کنیم؟
نوزاد را در جای خنک و آرام قرار دهید و دور دهانش را تمیز کنید. او را آرام در آغوش بگیرید و به‌حالت نیمه خم شده نگه دارید تا فشار کمتری به دستگاه گوارش نوزاد وارد شود. این کار به جذب راحت‌تر غذا کمک می‌کند. اگر نوزاد به‌صورت مکرر استفراغ می‌کند، یا علائم جدی مانند تب بالا، سرفه شدید، تنفس سخت، استفراغ همراه با خلط یا استفراغ رنگی و بدبو دارد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
آیا بعد از استفراغ نوزاد شیر بدهیم؟
اگر نوزاد یک بار بالا آورده باشد، نصف زمان معمول در فاصله یک تا دو ساعت یکبار به نوزاد شیر بدهید. در صورتی که تعداد دفعات بالا آوردن نوزاد بیشتر از یک بار باشد، هر ۳۰ تا ۶۰ دقیقه یکبار، ۵ دقیقه به نوزاد شیر بدهید. اگر تا ۴ ساعت نوزاد استفراغ نکرد، روند شیردهی را به حالت معمول برگردانید. در صورت ادامه استفراغ، بهتر است از شیر مادر دوشیده شده و از شیشه شیر کمک بگیرید.
بهترین راه درمان استفراغ در نوزادان شیرخوار این است که میزان شیر از حالت معمول کمتر شود. اگر دوباره استفراغ کرد، شیر دادن را ادامه دهید، اما هر بار ده دقیقه از هر سینه باشد. اگر نوزاد تا ۸ ساعت بعد استفراغ نکرد، می‌توانید دوباره مثل قبل از هر دو سینه به نوزاد شیر بدهید.
راه های درمان استفراغ نوزاد
درمان این مسئله بستگی به علت آن دارد. برخی از راه‌های درمان استفراغ نوزاد عبارتند از:
- کنترل عفونت و تسکین علائم در مواردی که استفراغ نوزاد به‌خاطر عفونت دستگاه تنفسی، معده و روده یا ادراری باشد.
- تغییر رژیم غذایی مادر یا استفاده از شیر خشک در مواردی که نوزاد به‌خاطر حساسیت یا آلرژی بالا می‌آورد.
- تغییر رژیم غذایی، مصرف مایعات بیشتر وقتی که نوزاد به‌دلیل مشکلات گوارشی دچار استفراغ می‌شود.
- تغییرات در تغذیه نوزاد یا تجویز داروهای معده درمانی اگر استفراغ به‌خاطر نارسایی معده یا کیسه صفرا باشد.
انواع استفراغ نوزاد
استفراغ زرد نوزاد
استفراغ زرد نشان می‌دهد که اسید معده با شیر مادر یا شیرخشک ترکیب شده است. این نوع رفلاکس معده معمولا خطری برای نوزاد ندارد و به‌مرور زمان برطرف می‌شود.
استفراغ سبز رنگ نوزاد نشانه چیست؟
استفراغ سبزرنگ نشانه صفرایی بودن استفراغ است که از مایع صفرا کبد ایجاد می‌شود. استفراغ سبز رنگ نوزاد، نشانه انسداد یا پیچ خوردگی روده است که باید بلافاصله درمان شود.
استفراغ پنیری نوزاد
نوزادانی که مشکلات گوارشی دارند و به‌راحتی نمی‌توانند شیر را هضم کنند یا از رفلاکس اسید معده رنج می‌برند، معمولا استفراغ پنیری دارند. برای درمان استفراغ پنیری نوزاد، بهترین راهکار، تغییر الگوی غذایی نوزاد است.
استفراغ خلطی نوزاد
برخی نوزادان برای دفع مخاط از حلق، بالا می‌آورند. اگر میزان خلط و مخاط نوزاد زیاد باشد، با گرفتن بینی و تخلیه آن می‌توانید مانع از استفراغ خلطی نوزاد شوید. عفونت دستگاه ادراری، ذات‌الریه، مننژیت، آپاندیس، گلودرد و عفونت گوش از دلایل ایجاد استفراغ خلطی نوزاد هستند.
استفراغ آبکی نوزاد
از آنجایی که نوزاد هنوز فین کردن و تخلیه بینی را یاد نگرفته یا نمی‌داند که چطور با سرفه و از راه دهان، خلط را بیرون بریزد، مخاط زیادی را می‌بلعد و همین باعث استفراغ می‌شود. این مخاط قورت داده به شکل مایع شفاف و آبکی حین استفراغ بیرون می‌آید.
راه های پیشگیری از استفراغ نوزاد
در بیشتر موارد، با بالا رفتن سن نوزاد، عضلات معده هم رشد می‌کنند و استفراغ نوزاد خودبه‌خود بهبود می‌یابد.
راه‌های پیشگیری از این مسئله عبارتند از:
- پرهیز از زیاد غذا دادن به نوزاد
- وعده‌های غذایی کوچک‌تر با فواصل کمتر
- تا ۳۰ دقیقه بعد از شیر خوردن کودک را در حالت راست نگه داشته و آروغش را بگیرید.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
