به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، در بدن ما سلول‌هایی با عنوان سلول های بنیادی بالغ وجود دارد که سلول‌هایی تمایز نیافته‌اند. این یعنی آنها می‌توانند به سلول‌هایی تبدیل شوند که عملکردهای متعددی را در بخش‌های مختلف بدن انجام می‌دهند. این سلول‌ها می‌توانند تقسیم شده و به سلول‌های مختلف، در بافت‌های متفاوت تبدیل شوند.
این سلول‌های بنیادی از اندام‌ها و بافت‌های توسعه‌یافته بدن به دست می‌آیند. آنها توسط بدن برای ترمیم و جایگزینی بافت آسیب‌دیده در همان ناحیه‌ای که در آن یافت می‌شوند استفاده خواهند شد. سلول‌های بنیادی خون‌ساز از اصلی‌ترین انواع سلول های بنیادی بالغ هستند.
به عنوان مثال، سلول‌های بنیادی خون‌ساز نوعی از سلول های بنیادی بالغ هستند که در مغز استخوان یافت می‌شوند. آنها گلبول‌های قرمز جدید، گلبول‌های سفید و انواع دیگر گلبول‌های خونی را می‌سازند. این سلول‌ها از نظر ویژگی با سلول‌های بنیادی جنینی تفاوت‌هایی دارند. با این حال این سلول‌ها بخش مهمی از تحقیقات پزشکی و شیوه‌های درمانی نوین هستند. در واقع این سلول‌ها، سلول‌های بنیادی غیرتخصصی هستند که هنوز تمایز نیافته‌اند، اما از بافت‌های تمایزیافته در سراسر بدن به دست می‌آیند.
ویژگی های سلول بنیادی بالغ
این سلول‌ها را می‌توان در بافت‌های مختلف بدن از جمله مغز استخوان یا عضلات جداسازی کرد. دستیابی به سلول های بنیادی بالغ تنها به دوره جنینی محدود نمی‌شود و در بزرگسالان هم می‌توان به راحتی به این سلول‌ها در بافت‌های مختلف دست یافت. با وجودی که سلول های بنیادی بالغ قابلیت تکثیر سلولی را دارند، اما قابلیت و قدرت تکثیرشان محدود است و نمی‌توانند بی‌نهایت تقسیم شوند.
از طرفی آنها قابلیت اینکه به هر سلولی در بدن تبدیل شوند، ندارند و بسته به اینکه در چه بافتی یافت شده‌اند، تنها می‌توانند به سلول‌های همان بافت تبدیل شوند. با این حال هنوز هم یاخته‌های بنیادی بزرگسال می‌توانند موجب تکثیر و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده شوند.
فواید و کاربرد سلول های بنیادی بالغ
به صورت کلی یکی از کاربردهای اولیه این سلول‌ها در بدن انسان، ترمیم بافت‌هایی است که در اثر جراحت یا سایر حوادث و صدمات، آسیب دیده‌اند. در بافت‌های مختلف بدن از جمله بافت استخوانی، عضلات و چربی، زمانی که سلول‌ها دچار مشکل می‌شوند، سلول های بنیادی بالغ موجود در آن بافت تمایز می‌یابد و تکثیر می‌شود. با تکثیر سلول‌ها و جایگزین شدن سلول‌های سالم با سلول‌های آسیب‌دیده، یاخته‌های بنیادی بزرگسال به ترمیم بافت آسیب‌دیده کمک می‌کنند.
از این سلول‌ها در علم پزشکی نیز به همین صورت استفاده می‌شود؛ به این معنی که پیوند سلول‌های بنیادی سالم به بیماران، به ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده و بهبود بیماری کمک می‌کند. از طرفی این سلول‌ها در علم پزشکی برای تحقیق و مطالعه جهت کشف داروهای جدید نیز استفاده می‌شوند. در واقع به جای اینکه کارآزمایی‌های بالینی برای کشف داروها و تستشان روی نمونه‌های انسانی و حیوانی انجام شود، از این سلول‌ها به عنوان مدل استفاده می‌کنند.
تحقیقات در خصوص استفاده از این سلول‌ها در درمان بیماری‌های مختلف هنوز هم ادامه دارد. از کاربرد این سلول‌ها در درمان دیابت، پارکینسون، فلج مغزی، اوتیسم، بیماری‌های کبدی و آلزایمر گرفته تا استفاده از قدرت سلول های بنیادی بالغ برای ترمیم بافت آسیب‌دیده یا تولید اندام‌های خاص و پیچیده مانند قلب، مغز و بازگردانی قدرت بینایی، همگی از جمله کاربردهایی است که دانشمندان در حال کار روی آنها هستند و به زودی محقق خواهند شد.
۱. پیوند سلول بنیادی (پیوند مغز استخوان)
استفاده از یاخته‌های بنیادی سوماتیک برای بازیابی مغز استخوان، در بیماران سرطانی به صورت گسترده در حال استفاده است. در واقع می‌توان در بیمارانی که به پیوند مغز استخوان نیاز دارند، از پیوند سلول های بنیادی بالغ استفاده کرد.
۲. استفاده از سلول بنیادی بالغ در درمان مشکلات ارتوپدی
یکی از کاربردهای جالب سلول های بنیادی بالغ، استفاده از آنها در درمان آسیب‌های مفاصل، استخوان‌ها و انواع بیماری‌های ارتوپدی است. قدرت ترمیم بالای این سلول‌ها در کنار توانایی ایجاد بافت‌های سالم جدید، این امکان را به متخصصان می‌دهد تا بتوانند از این شیوه درمانی نوین برای رفع مشکلات مختلف ارتوپدی استفاده کنند. برای مثال می‌توان از تزریق یاخته‌های بنیادی سوماتیک، برای ترمیم رباط آسیب‌دیده بیماران یا تسکین دردهای عضلانی استفاده کرد.
عوارض سلول های بنیادی بالغ
استفاده از سلول های بنیادی بالغ برای درمان بیماری‌ها مزیت‌های بسیار زیادی دارد. این روش می‌تواند جایگزین روش‌های درمانی سنتی شود. اما با این وجود نباید عوارض احتمالی استفاده از یاخته‌های بنیادی سوماتیک را هم نادیده گرفت.
در سلول درمانی یا پیوند سلول های بنیادی بالغ، همیشه ریسک عفونت وجود دارد. در این روش هم هنوز این احتمال هست که سیستم ایمنی بدن بیمار، سلول‌های تزریق شده را بیگانه تشخیص دهند و به آنها حمله کنند؛ بنابراین شاهد یک واکنش شدید سیستم ایمنی هستیم. به همین دلیل معمولا در این بیماران از یک سری داروها برای سرکوب سیستم ایمنی استفاده می‌شود که همین امر احتمال بروز عفونت‌های میکروبی را افزایش می‌دهد.
نکته بعدی احتمال رد شدن پیوند است. حتی با در نظر گرفتن درصد بسیار کم رد شدن سلول‌های پیوندی از این طریق و ایمن بودن بالاتر آن نسبت به پیوند عضو، هنوز هم احتمال رد شدن پیوند یا ناسازگاری وجود دارد.
یکی دیگر از عوارض ناشی از سلول های بنیادی بالغ، بیماری انسداد وریدی کبدی است. این مشکل به دنبال تزریق سلول‌ها ایجاد می‌شود، چرا که به دنبال آن وریدهای کبدی مسدود می‌شوند و می‌توانند مشکلاتی را برای بیماران ایجاد کنند.
در نهایت اینکه حتی در خصوص سلول های بنیادی بالغ با قدرت تکثیر محدودتر از سلول‌های بنیادی جنینی، احتمال سرطانی شدن سلول‌ها و ایجاد تومور وجود دارد و هنوز یک نگرانی اصلی است. با این حال هنوز مشخص نیست که آیا واقعاً این سلول‌ها می‌توانند به یک تومور سرطانی تبدیل شوند یا خیر. روی هم رفته می‌توان گفت که عوارض ذکر شده برای استفاده از سلول های بنیادی بالغ بسیار نادر و محدود است و هنوز نمی‌تواند مزیت‌های بالقوه این روش درمانی را زیر سوال ببرد.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
