سلول‌های بنیادی جنینی چیست و چه مزایایی دارند؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، به سلول های بنیادی جنینی به اختصار ESCs هم گفته می‌شود و در توده سلولی داخلی بلاستوسیت انسانی قرار دارد. این توده سلولی در مرحله اولیه جنینی در جنین در حال رشد ایجاد می‌شود و از روز چهارم تا روز هفتم قابل استخراج است. در رشد طبیعی جنین، این توده سلولی بعد از روز هفتم ناپدید می‌شود و شروع به تشکیل سه لایه بافت جنینی می‌کند.

با این حال، محققان می‌توانند این توده سلولی داخلی را در مرحله بلاستوسیت در محیط آزمایشگاهی کشت داده و جدا کنند. این سلول‌ها تمایز نیافته‌اند و می‌توانند به هر سلول دیگری تبدیل شوند. هنگامی که دانشمندان سلول‌های بنیادی را از جنین می‌گیرند، این‌ها معمولاً جنین‌های اضافه‌ای هستند که از لقاح آزمایشگاهی (IVF)  حاصل می‌شوند.

فواید و کاربرد سلول های بنیادی جنینی

ویژگی‌های مهم و کاربردی که این سلول‌ها دارند، موجب شده تا از آنها در زمینه‌های مختلفی استفاده شود. قطعاً مهم‌ترین هدف جداسازی و استفاده از این سلول‌ها، در بحث تحقیقات پزشکی است. علاوه بر زمینه تحقیقاتی، سلول های بنیادی جنینی ظرفیت فوق‌العاده‌ای برای درمان بسیاری از بیماری‌ها دارند و می‌توان از این سلول‌ها برای درمان بافت‌های آسیب‌دیده یا درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک گرفت.

یکی از گزینه‌های مهم کاربرد این سلول‌ها بدون شک درمان با سلول‌های بنیادی است. در درمان با سلول‌های بنیادی از جمله جنینی که به عنوان پزشکی احیاکننده نیز شناخته می‌شود، با استفاده از سلول‌های بنیادی یا مشتقات آنها، می‌توان روند ترمیم بافت‌های ناکارآمد یا آسیب‌دیده بیمار را ارتقا داد. این فصل بعدی در پیوند عضو است و می‌توان از این طریق، از سلول‌ها به جای اعضای اهدایی استفاده کرد.

۱. زمینه های علمی و تحقیقات

مهم‌ترین هدف کشت و ذخیره سازی سلول های بنیادی جنینی، استفاده از آنها در زمینه‌های علمی و تحقیقاتی است. 

۲. درمان بیماری های خونی

سلول‌های بنیادی از جمله ESCsها به صورت ویژه در درمان انواع بیماری‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از انواع سرطان‌های خون گرفته تا اختلالات خونی ارثی و انواع کم‌خونی‌ها را می‌توان با کمک پیوند این سلول‌ها درمان کرد.

۳. درمان بیماری مغز

یکی دیگر از مواردی که می‌توان از سلول های بنیادی جنینی در درمان آن استفاده کرد، درمان انواع آسیب‌های مغزی و درمان بیماری‌های مرتبط با آن است.

۴. درمان نقص سلولی

نقص سلولی را می‌توان عامل بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها در نظر گرفت که در آن سلول‌ها کامل تکامل نیافته‌اند یا اینکه به صورت نامناسب رشد کرده‌اند.

۵. درمان بیماری قلبی عروقی

یکی دیگر از کاربردهای سلول های بنیادی جنینی، استفاده از آنها در درمان بیماری‌های قلبی و عروقی است. یک مطالعه از یک منبع معتبر نشان می‌دهد که افراد مبتلا به نارسایی قلبی، دو سال بعد از تجویز تک‌دوز درمانی سلول‌های بنیادی، روند بهبودی قابل توجهی داشته‌اند.

۶. بازسازی بافت پوستی و استخوانی

سلول های بنیادی جنینی قابلیت قابل توجهی در بازسازی و تجدید شدن دارند. همین ویژگی موجب شده آنها نقشی اساسی در بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده داشته باشند، زیرا می‌توانند به راحتی تقسیم شده و جایگزین سلول‌های مرده شوند.

۷. بازسازی مفاصل

یکی از موارد استفاده از سلول های بنیادی جنینی، کاربرد آنها در بازسازی مفاصل آسیب‌دیده است. همان‌طور که گفته شد، ESCsها می‌توانند به هر سلول تخصصی تمایز یابند.

چه زمانی می توان سلول بنیادی جنینی را ذخیره کرد؟

مدت زمانی که می‌توان سلول های بنیادی جنینی را جداسازی و ذخیره کرد محدود است. این سلول‌های بنیادی را باید از جنین‌های سه تا پنج روزه جداسازی و ذخیره کرد. در واقع در مرحله بلاستوسیتی جنین، می‌توان سلول های بنیادی جنینی را ذخیره کرد.

صدمات و عوارض سلول های بنیادی جنینی

یکی از مشکلات و ریسک‌هایی که می‌توان برای استفاده از این سلول‌ها در نظر گرفت، امکان جهش‌های DNA در این سلول‌هاست. از طرفی نیز چون سلول های بنیادی جنینی قدرت تکثیر بسیار بالایی دارند، یکی از نگرانی‌های مهم در خصوص استفاده از این سلول‌ها در درمان بیماری‌ها، تکثیر بیش از حد آنها و ایجاد تومور است؛ بنابراین در برخی از تحقیقات در حال انجام دانشمندان سعی دارند ابتدا این سلول‌ها را به سلول‌های تخصصی تمایز دهند و بعد از این سلول‌های تمایزیافته در درمان بیماری یا ترمیم آن بافت خاص استفاده کنند.

در کنار این موارد، یک موضوع مهم دیگر هم وجود دارد که استفاده از سلول های بنیادی جنینی را با محدودیت‌هایی مواجه می‌کند. از آن جایی که جداسازی این سلول‌ها می‌تواند موجب از بین رفتن کامل جنین شوند، یک سری محدودیت‌های اخلاقی و قانونی در خصوص کاربرد این سلول‌ها مطرح می‌شود.

فرق سلول های بنیادی جنینی و سلول های بنیادی بالغ

همان‌طور که در ابتدای مطلب هم به آن اشاره شد، سلول‌های بنیادی به دو دسته اصلی، جنینی و بالغ دسته‌بندی می‌شوند.

این دو دسته سلولی با هم تفاوت‌هایی دارند: