به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، نوار عصب دست یا الکترومیوگرافی دست آزمایشی است که فعالیت الکتریکی درون عضلات را محاسبه می‌کند. در صورتی که فرد علائمی مانند ضعف عضلانی مستمر یا لرزش در دست را تجربه کند، پزشک متخصص دستور نوار عصب و عضله دست را می‌دهد تا با بررسی عصب‌ها دلیل اصلی این علائم را شناسایی کند. در طول آزمایش یک یا چند سوزن به نام الکترود از طریق پوست وارد عضله دست می‌شود. این تست می‌تواند ناهنجاری‌های عصبی عضلانی را تشخیص دهد.
در ادامه این مطلب با ما باشید تا بیشتر با الکترومیوگرافی دست، کاربردها و عوارض جانبی احتمالی آن آشنا شوید.
نوار عصب دست چیست؟
الکترومیوگرافی دست روش تشخیصی برای ارزیابی سلامت عضلات و سلول‌های عصبی کنترل کننده این عضلات است. نتایج این آزمایش می‌تواند اختلال عملکرد عصبی، اختلال عضلانی یا مشکلات ارسال سیگنال عصبی به عضلات را شناسایی کند. نوار عصب و عضله دست میزان فعالیت در عضله دست را نشان می‌دهد. هنگامی که بدن یک عضله را حرکت می‌دهد، برق تولید می‌شود. الکترودهای ویژه روی پوست قرار می‌گیرند تا سیگنال الکتریکی عضلات را دریافت کنند.
انواع نوار عصب دست
نوار عصب دست در دو نوع الکترومیوگرافی سطحی و درون عضلانی انجام می‌شود:
| انواع الکترومیوگرافی دست | توضیحات |
|---|---|
| الکترومیوگرافی سطحی | در این روش، الکترودها به صورت سطحی روی پوست دست قرار می‌گیرند و سیگنال‌های الکتریکی عصبی و عضلانی دست را ضبط می‌کنند. این نوع نوار عصب دست، فعالیت عصب و عضله سطحی دست را ارزیابی می‌کند و برخی اختلالات عضله دست را تشخیص می‌دهد. |
| الکترومیوگرافی داخل عضلانی | در این روش، الکترودها به صورت سوزنی یا سیم باریک وارد عضله دست می‌شوند تا سیگنال‌های الکتریکی درون عضله را ضبط کنند. این روش به پزشک امکان می‌دهد تا فعالیت الکتریکی دقیق‌تر و عمقی‌تر عضله دست را بررسی کند. |
الکترومیوگرافی داخل عضلانی نیز دو نوع سوزنی (Needle EMG) و سیم باریک (Fine-wire EMG) دارد.
کاربرد نوار عصب دست
نوار عصب دست برای تشخیص و درمان انواع بیماری های عصبی دست و یکی از ابزارهای تشخیصی معمول در نورولوژی، روماتولوژی و جراحی دست استفاده می‌شود.
برخی از کاربردهای متداول نوار عصب و عضله دست عبارتند از:
- تشخیص اختلالات عصبی مانند سندرم کارپال تونل
- تعیین شدت صدمات عصبی
- بررسی تاثیر درمان‌هایی مانند جراحی عصب دست یا درمان‌های فیزیوتراپی
- بررسی عوارض داروها
نوار عصب دست برای چه کسانی مناسب است؟
افرادی که علائمی مانند لرزش دست، حس گزگز در دست‌ها یا ضعف عضلانی دارند باید آزمایش نوار عصب دست بدهند. بیماران مبتلا به دیستروفی عضلانی یا پلیمیوزیت، میاستنیاگراویس، اختلالات اعصاب محیطی، و اختلالاتی که بر ریشه عصبی تاثیر می‌گذارند مانند رادیکولوپاتی گردن گزینه مناسب الکترومیوگرافی دست هستند.
نوار عصب دست چگونه گرفته می شود؟
فرایند گرفتن نوار عصب دست به شکل زیر انجام می‌شود:
- آماده‌سازی: ابتدا، پوست منطقه مورد بررسی (معمولا دست و مچ دست) باید به طور دقیق تمیز شود و عاری از هرگونه روغن، لوسیون یا کرم باشد.
- قرار دادن الکترودها: پس از آماده‌سازی پوست، نوبت به قرار دادن الکترودها روی دست است که با چسب روی پوست گذاشته شده یا از طریق سوزن‌های نازک از راه پوست وارد عضله دست می‌شوند.
- ضبط سیگنال: پس از قرار دادن الکترودها، دستگاه نوار عصبی شروع به ضبط سیگنال‌های عصبی می‌کند. در این فرایند، استیمولاسیون الکتریکی به ناحیه مورد نظر اعمال می‌شود تا سیگنال‌های عصبی تولید شوند. الکترودها سیگنال‌های عصبی دست را دریافت کرده و به دستگاه نوار عصبی منتقل می‌کنند.
- تحلیل نتایج: سیگنال‌های دریافت شده توسط پزشک یا تکنسین متخصص تحلیل می‌شوند.
آمادگی برای انجام الکترومیوگرافی دست
قبل از انجام الکترومیوگرافی دست هیچ لوسیون، کرم یا عطری روی پوست استفاده نکنید چرا که دقت آزمایش را پایین می‌آورد. در صورتی که داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین مصرف می‌کنید حتما به پزشک اطلاع دهید چرا که ریسک خونریزی بعد از الکترومیوگرافی را تشدید می‌کند.
به منظور آمادگی برای انجام نوار عصب و عضله دست، اقدامات زیر را انجام دهید:
- روز آزمایش دوش بگیرید و دست‌ها را کامل تمیز کنید.
- ترجیحا لباس راحت، باز و بدون آستین یا با آستین کوتاه بپوشید.
- رژیم غذایی خاصی لازم نیست اما بهتر است که چند ساعت قبل آزمایش، نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا دخانیات مصرف نکنید.
- پزشک را در جریان داروهای مصرفی خود قرار دهید.
- در صورتی که پوست حساس دارید و زود کبود می‌شوید، ضربان‌ساز مصنوعی دارید، هموفیلی هستید یا از عفونت پوستی رنج می‌برید حتما پزشک را در جریان بگذارید.
مراقبت های بعد از نوار عصب دست
پس از انجام آزمایش نوار عصب دست، مراقبتهای زیر می‌توانند احتمال بروز عوارض جانبی را به حداقل برسانند:
- نگهداری از محل گرفتن نوار عصب: در برخی موارد، ممکن است پوست نرمال یا حساس در محل قرار گیری الکترودها تحریک شده باشد. در این صورت، مهم است که محل گرفتن نوار عصب را تمیز و خشک نگه دارید. می‌توانید از آب و صابون ملایم استفاده کنید و از لوسیون‌ها یا کرم‌های جلوگیری از التهاب پوست پرهیز نمایید.
- استراحت و جلوگیری از فعالیت‌های سنگین: پس از آزمایش نوار عصب دست، ممکن است منطقه مورد آزمون حساس باشد. بهتر است فعالیت‌های سنگین را در طول روزی که آزمایش انجام شده است، محدود کنید و به دست و مچ دست استراحت کافی بدهید.
- پیگیری عوارض ناخواسته: گاهی اوقات پس از نوار عصب دست ممکن است عوارض ناخواسته‌ای مانند درد، تورم، خارش، یا التهاب را تجربه کنید. در صورت عوارض شدید یا طولانی مدت به پزشک اطلاع دهید.
- پیروی از دستورات پزشک: دستورات و توصیه‌های پزشک را به دقت دنبال کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
نوار عصب دست یک آزمایش تشخیصی برای بررسی عملکرد عصب دست است که الکترودهای کوچکی روی پوست دست قرار می‌گیرند و سیگنال‌های الکتریکی تولید شده توسط عصب‌های دست ضبط می‌شوند. این آزمایش برای تشخیص بیماری‌ها و اختلالاتی تجویز می‌شود که عملکرد عصب و عضله دست را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
