به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، آیا علائم گواتر را می‌شناسید؟ رشد غیرعادی غده تیروئید باعث ایجاد بیماری گواتر می‌شود. تیروئید غده پروانه شکلی است که در قسمت انتهایی گردن درست زیر سیب آدم قرار دارد. علت اصلی گواتر بزرگ شدن تیروئید یا رشد غیرعادی سلول‌های تیروئید است.
در ادامه این مطلب با ما باشید تا با علائم گواتر و نشانه های این بیماری بیشتر آشنا شوید.
علائم گواتر چیست؟ (گواتر چه علائمی دارد؟)
این غده پروانه‌ای شکل جلوی گردن قرار داشته و هورمون‌های تیروئید را تولید می‌کند. گواتر بزرگ شدن غده تیروئید است. گواتر از نظر اندازه می‌تواند بسیار کوچک باشد یا اینکه بسیار بزرگ شود. در بیشتر موارد، فرد مبتلا به گواتر هیچ دردی ندارد اما در افرادی که تیروئید ملتهب دارند درد هم دیده می‌شود.
علائم و نشانه های گواتر عبارتند از:
| علایم گواتر | توضیحات |
|---|---|
| تشکیل توده در قسمت جلوی گردن | ایجاد یک توده قابل لمس و مشاهده در زیر غده سیب آدم که نشان‌دهنده بزرگ شدن غده تیروئید است. |
| حس کشیدگی در ناحیه گلو | احساس فشار یا کشیدگی در ناحیه گلو که می‌تواند به علت بزرگ شدن غده تیروئید باشد. |
| گرفتگی صدا | خش دار شدن یا تغییر صدا به دلیل فشار وارد شده روی تارهای صوتی از سوی غده تیروئید بزرگ شده. |
| تورم رگ‌های گردن | بزرگ شدن و مشخص شدن رگ‌های گردن به علت فشار وارد شده از طرف غده تیروئید بزرگ شده. |
| حس سرگیجه زمانی که دست‌ها بالای سر می‌روند. | ایجاد سرگیجه هنگامی که دست‌ها برای مدتی بالای سر نگه داشته می‌شوند، که ممکن است به علت کاهش جریان خون به مغز باشد. |
از نشانه های گواتر که شیوع کمتری دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تنگی نفس
- سرفه
- خس خس سینه به خاطر فشردگی نای
- سختی در بلع
۱. تورم روی گردن
تورم روی گردن به عنوان یکی از علائم بزرگ شدن تیروئید مطرح است. این تورم ممکن است به صورت یک توده قابل لمس در ناحیه گردن باشد و در اندازه‌ها و شکل‌های مختلفی ظاهر شود. تورم روی گردن باعث ایجاد فشار و عدم راحتی در ناحیه گردن شده و در برخی موارد با درد همراه خواهد بود.
متن انگلیسی:
(The main symptom of a goitre is a swelling at the front of the neck, which is usually painless. A goitre usually appears at the lower front of the neck. Goitres may look and feel either smooth or lumpy. The swelling may sometimes just be on ۱ side of your neck
ترجمه متن:
علامت اصلی گواتر تورم جلوی گردن است که معمولاً بدون درد است. گواتر معمولاً در قسمت جلوی پایین گردن ظاهر می‌شود. ممکن است صاف یا به صورت توده به نظر برسد. گاهی اوقات تورم ممکن است فقط در یک طرف گردن ایجاد شود
۲. تورم ورید گردن
یکی از نشانه های گواتر التهاب و تورم ورید گردن است. وقتی غده تیروئید بزرگ می‌شود، به خطوط عرضی وریدهای گردن فشار آمده و تورم ورید گردن ایجاد می‌شود. در صورتی که تورم ورید گردن همراه با علائم دیگری مانند درد، احساس فشار، آنفولانس یا تنش در ناحیه گردن باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
۳. احساس خفگی در گلو
اگر غده تیروئید بزرگ شود و به مجاری تنفسی فشار بیاید، فرد احساس خفگی در گلو خواهد کرد. التهاب حلق نیز می‌تواند باعث تورم و التهاب در ناحیه گلو شود و احساس خفگی ایجاد کند.
۴. سرفه
یکی از علائم گواتر که شاید چندان ملموس نباشد، سرفه است. فشار ناشی از بزرگ شدن تیروئید روی مجاری تنفسی باعث تحریک این مجاری تنفسی شده و یکی از عواقب آن ایجاد سرفه‌های خشک و مزمن است.
۵. گرفتگی صدا
گرفتگی صدا می‌تواند یکی از علایم گواتر باشد. زمانی که غده تیروئید بزرگ می‌شود و روی اعصاب و عضلات حلق و حنجره فشار می‌آورد و باعث تغییر و گرفتگی صدا می‌شود. این فشار با تحریک عصب‌ها و عضلات مربوطه، محدودیت در حرکت و عملکرد صحیح تارهای صوتی را به دنبال دارد.
۶. دشواری در تنفس
گواتر می‌تواند دشواری در تنفس هم ایجاد کند. بزرگ شدن غده تیروئید با فشار شدید روی مجاری تنفسی و محدودیت در جریان هوا و دشواری در تنفس همراه است. این محدودیت ممکن است به صورت شبانه‌روزی باشد یا در مواقعی مانند خم کردن گردن، فعالیت بدنی یا استرس تشدید شود.
۷. مشکل بلع
یکی دیگر از علائم گواتر که در بیشتر بیماران مشاهده می‌شود مشکل بلع است. زمانی که غده تیروئید بزرگ می‌شود و روی مری و مجاری بلعی فشار می‌آورد، باعث محدودیت و دشواری در عمل بلع خواهد شد و احساس خفگی، خشکی یا ناراحتی در ناحیه گلو ایجاد می‌کند.
۸. سرگیجه
افرادی که از بیماری گواتر رنج می‌برند علائم مختلفی را تجربه می‌کنند. یکی از نشانه های گواتر حس سرگیجه است به خصوص زمانی که فرد دست‌ها را بالا می‌آورد. بزرگ شدن غده تیروئید روی مجاری و عروق خونی اطراف حلق و بینی فشار وارد می‌کند و تعادل مایع گوش میانی را برهم می‌زند. درنتیجه بیمار در بیشتر مواقع حس سرگیجه دارد.
نشانه های انواع گواتر
گواتر از بیماری های غده تیروئید است. گواتر را می‌توان براساس نحوه رشد و منظم یا نامنظم بودن میزان هورمون‌های تیروئید به انواع مختلفی تقسیم کرد که هرکدام نشانه‌های خود را دارند:
- در گواتر ساده فرد با علائمی مانند تورم غده تیروئید مواجه می‌شود که سطح صافی دارد.
- علائم گواتر ندولار تشکیل توده یا کیست جامد یا پر از مایع است که وقتی به آن دست می‌زنید یک توده برجسته حس می‌شود.
- گواتر مولتی ندولار که با علائمی مانند تعداد زیاد ندول داخل تیروئید شروع شده و با چشم یا از طریق اسکن قابل مشاهده است.
۱. علائم گواتر ساده
در بیشتر موارد، گواتر ساده بدون علائم خاصی رخ می‌دهد و به صورت تصادفی در طول بررسی‌های پزشکی یا خودمراقبتی توسط فرد متوجه می‌شود. اما در برخی موارد، ممکن است علائم و نشانه‌های زیر را تجربه کنید.
مهم است که بدانید گواتر ساده معمولا بی خطر بوده و بدون نیاز به درمان خاصی قابل مدیریت است:
- تورم یا افزایش حجم گردن
- احساس سنگینی یا وزوز در این قسمت
- دشواری در بلع
- درد
- خروپف
- خشکی صدا
- سرفه
۲. علائم گواتر خفیف
گواتر خفیف به معنای بزرگی غده تیروئید با اندازه کمتر و بدون علائم هیپرتیروئیدیسم است. در بیشتر موارد، گواتر خفیف بدون علائم خاصی رخ می‌دهد و فرد حس افزایش حجم در ناحیه گردن، فشار و سنگینی، یا تغییرات ظاهری کوچک دارد. گواتر خفیف به طور کلی بی‌خطر است و نیاز به درمان فوری ندارد.
۳. علائم گواتر گره ای
گواتر گره‌ای به معنای وجود یک یا چند گره یا ندول در غده تیروئید است.
گره‌ها می‌توانند بی‌خطر باشند و هیچ علائمی نداشته باشند، اما در برخی موارد ممکن است علائم زیر در حالت گواتر گره‌ای تجربه شوند:
- افزایش حجم گردن و بزرگی و تورم غده تیروئید
- تغییر شکل گردن
- دشواری در بلع
- درد و تورم در ناحیه غده تیروئید
- تغییر در عملکرد تیروئید و بروز علائم هیپرتیروئیدیسم از جمله اضطراب، لاغری، خستگی، عصبانیت، مشکلات خواب و افزایش ضربان قلب یا هیپوتیروئیدیسم از جمله خستگی، سرماخوردگی، کاهش اشتها و کاهش ضربان قلب
۴. گواتر ندولار
گواتر نودولار به معنای وجود گره‌های خاص در غده تیروئید است. گره‌ها معمولا به صورت توده‌های کوچک یا تومورهای خوش‌خیم در غده تیروئید شکل می‌گیرند. در بیشتر موارد، گواتر نودولار بدون علائم خاصی رخ می‌دهد و با بزرگ شدن گردن، دشواری در بلع، تغییر شکل ظاهری گردن و درد و تورم همراه است.
۵. علائم گواتر عصبی
گواتر عصبی، که به طور عمومی به عنوان گواتر توکسیک یا هیپرتیروئیدیسم یاد می‌شود، ناشی از فعالیت افراطی غده تیروئید است که منجر به تولید بیش از حد هورمون تیروئید می‌شود.
علائم گواتر عصبی عبارتند از:
- افزایش فعالیت تیروئید می‌تواند باعث افزایش اضطراب، عصبانیت، تحریک و اضطراب ناشی از هیپرتیروئیدیسم شود.
- لرزش دست‌ها، انگشتان، صدای لرزشی در گوش و حتی لرزش کل بدن نیز ممکن است به علت افزایش حساسیت عضلانی ناشی از هیپرتیروئیدیسم رخ دهد.
- هیپرتیروئیدیسم می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب شود و فرد ممکن است تاکی‌کاردی (ضربان قلب بسیار سریع) یا آریتمی قلبی (ضربان نامنظم) را تجربه کند.
- افزایش فعالیت تیروئید می‌تواند باعث افزایش تولید حرارت در بدن شود، که ممکن است با عرق کردن و حس گرما همراه باشد.
- گواتر عصبی باعث افزایش سرعت متابولیسم بدن شده و لاغری و کاهش وزن را به دنبال دارد.
- فرد دچار خستگی، ضعف عمومی، کاهش توانایی بدن در انجام فعالیت‌های روزمره و کاهش تمرکز می‌شود.
- اختلالات در خواب مانند بیدار شدن مکرر در شب، دشواری در خوابیدن و خواب در کمترین زمان ممکن.
۶. علائم گواتر سرطانی (علائم سرطان گواتر)
گواتر سرطانی به معنای وجود سلول‌های سرطانی در غده تیروئید است.
از شایع ترین علائم و نشانه های گواتر عبارتند از:
- بزرگی و تورم گردن به خصوص در ناحیه تیروئید و پشت گردن
- ایجاد توده‌های سخت یا نرم و گاه دردناک
- گردن بزرگ شده و تورم دیده می‌شود، و شکل ظاهری غده تیروئید تغییر می‌کند.
- درد در ناحیه غده تیروئید یا درد در گردن
- تغییرات در صدا و ضعیف شدن تارهای صوتی
- در برخی موارد، سلول‌های سرطانی باعث تولید بیش از حد هورمون تیروئید یا کاهش تولید هورمون تیروئید شده و علائم هیپرتیروئیدیسم یا هیپوتیروئیدیسم را ایجاد می‌کنند.
۷. علائم گواتر سمی
گواتر سمی ناشی از کاهش فعالیت غده تیروئید است که منجر به کاهش تولید هورمون تیروئید می‌شود.
از علائم گواتر سمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تورم و بزرگی گردن
- خستگی، ضعف عمومی، افت انرژی و کاهش توانایی بدن در انجام فعالیت‌های روزمره
- کاهش سرعت متابولیسم بدن و افزایش وزن و چاقی
- سرماخوردگی زیاد
- خشکی پوست و مو و شکنندگی ناخن
- تغییرات خلقی، افسردگی، اضطراب
- عدم تحمل سرما و گرما
۸. علائم گواتر هاشیموتو
گواتر هاشیموتو یا هاشیموتو تیروئیدیسم یک بیماری ایمنی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید حمله می‌کند و منجر به التهاب و کاهش فعالیت غده تیروئید می‌شود. در علائم گواتر هاشیموتو هم با تورم و بزرگی گردن، خستگی و ضعف عمومی شدید، افزایش وزن، خشکی پوست و مو و ناخن‌ها و سرماخوردگی مکرر روبه رو هستیم.
بیماران مبتلا به گواتر هاشیموتو معمولاً دچار افزایش وزن بدون تغییر در نوع و میزان تغذیه می‌شوند. بیمار مبتلا به گواتر هاشیموتو دچار تغییرات خلقی شده و توانایی تحمل گرمای شدید را ندارد. یکی از علائم گواتر هاشیموتو که بسیار نادر است عوارض چشمی مانند قرمزی، خشکی و تورم دور چشم هستند.
۹. علائم بیماری گواتر در زنان
میزان و نوع گواتر در بروز علایم گواتر در زنان تاثیر دارد. این بیماری در زنان روی تنظیم هورمون‌های تیروئید و هورمون‌های جنسی تاثیر می‌گذارد و تغییراتی در دوره قاعدگی ایجاد می‌کند از جمله قاعدگی نامنظم، خونریزی بیش از حد یا توقف دوره قاعدگی. تغییرات خلقی مانند افسردگی، اضطراب، تحلیل جسمی از دیگر علائم رایج گواتر در زنان هستند.
۱۰. علائم گواتر در کودکان
گواتر در کودکان ممکن است به صورت مادرزادی (از تولد) یا اکتسابی (در طول زندگی) رخ دهد و بسته به نوع و سطح گواتر متفاوت خواهد بود. کودکان مبتلا به گواتر ممکن است با مشکلات تغذیه مواجه شوند از جمله کاهش اشتها، کاهش وزن، رشد کمتر از حد معمول و تاخیر در رشد جسمی و عقلی.
گواتر ممکن است باعث ترشح زیاد یا کمبود هورمون‌های تیروئیدی در کودکان شود که مشکلاتی مربوط به کاهش سرعت متابولیسم از جمله خستگی، کمبود انرژی و سرماخوردگی زیاد را برای کودک ایجاد می‌کند.
۱۱. علائم گواتر کم کار
گواتر کم کار یا هیپوتیروئیدیسم زمانی است که غده تیروئید کمتر از حد نیاز هورمون‌های تیروئید را ترشح می‌کند.
برخی از علائم گواتر کم کار عبارتند از:
- خستگی و کاهش انرژی
- کاهش سرعت متابولیسم
- احساس سرما یا گرما و سردی دست و پاها
- تغییرات خلقی
- اضطراب و عدم تمرکز
- کاهش تمرکز و حافظه
- مشکلات گوارشی
- تپش قلب، گرفتگی و تورم در ناحیه صورت، زردی پوست و تورم پایه‌ها
۱۲. علائم گواتر پرکار
وقتی غده تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئید ترشح می‌کند با گواتر پرکار یا هیپرتیروئیدیسم روبه رو هستیم. از نشانه‌های گواتر پرکار می‌توان به احساس اضطراب، عصبانیت، بی قراری و خشم زیاد، افزایش ضربان قلب، آریتمی قلبی لرزش بدن، تعریق بیش از حد حتی در هوای خنک، لاغری و کاهش وزن، خستگی و ضعف عمومی، مشکلات گوارشی مانند اسهال، تهوع و استفراغ، تغییرات در دوره قاعدگی اشاره کرد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
گواتر نشانه‌ها و علائم متنوعی دارد و بستگی به نوع، اندازه و علت زمینه‌ای آن دارد. در برخی از موارد، گواتر بدون علائم قابل توجهی رخ می‌دهد و تشخیص آن به طور تصادفی در معاینات پزشکی قابل تشخیص است. شایع ترین علائم گواتر، تورم در ناحیه گردن، احساس فشار و تنگی نفس، دشواری بلع، تغییرات قاعدگی در زنان و اختلال رشدی در کودکان هستند.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
