به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، انواع افسردگی می‌توانند روی تفکر، خلق‌وخو و عملکرد شما تاثیر داشته باشند. اگر برای چند روز احساس غمگینی می‌کنید، کاملا طبیعی بوده و افسردگی محسوب نمی‌شود. اما اگر غم و اندوه شما شدید است و بیش از ۲ هفته ادامه داشته است، احتمال دارد دچار یکی از انواع افسردگی شده باشید.
اگر احساس می‌کنید افسرده هستید و علائم این بیماری را دارید، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که انواع افسردگی چیست؟ هرکدام از آنها چه علائم و عوارضی دارند؟ علت افسردگی چیست؟ این بیماری تا چه حد شایع است؟ آیا افسردگی با غمگین بودن تفاوت دارد؟ چگونه می‌توان این بیماری را درمان کرد؟ چه موقع لازم است به متخصص مراجعه کنیم؟ آیا با انجام تست افسردگی می‌توان نوع آن را تشخیص داد؟
اگر چنین سوالاتی ذهن شما را مشغول کرده و تصور می‌کنید که دچار افسردگی شده‌اید، حتما با روانشناس یا روانپزشک مشاوره داشته باشید.
آشنایی با انواع افسردگی
بیماری‌های روانی انواع مختلفی داشته و هرکدام علائم خاصی دارند. یکی از انواع بیماری های اعصاب و روان افسردگی است. افسردگی روی خلق‌وخو و رفار شما تاثیر می‌گذارد. اگر علائم اضطراب، غم و ناامیدی را دارید و این علائم برطرف نمی‌شوند، باید برای تشخیص افسردگی به متخصص مراجعه کنید. افسردگی می‌تواند در تفکر، اشتها و کیفیت خواب هم تاثیر داشته باشد. اگر در درمان این بیماری اعصاب و روان کوتاهی شود، علائم آن شدیدتر شده و حتی ممکن است به خودآزاری یا خودکشی هم برسد.
به‌طورکلی افسردگی می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند. البته علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پزشک با بررسی این نشانه‌ها نوع افسردگی را تشخیص می‌دهد:
- احساس عمیق غم و اندوه
- احساس بی‌ارزشی و ناامیدی
- تغییرات در اشتها
- تغییر در ریتم خواب
- کمبود انرژی
- عدم توانایی تمرکز
- مشکل در انجام فعالیت‌های عادی
- عدم علاقه به چیزهایی که قبلا از آنها لذت می‌بردید.
- کناره‌گیری از دوستان
- به طور مداوم فکرکردن به مرگ یا آسیب‌زدن به خود
در ادامه هر یک از انواع افسردگی را معرفی کرده و علائم آنها را توضیح می‌دهیم:
افسردگی انواع مختلفی داشته و هرکدام از این اختلالات علائم خاصی را ایجاد می‌کنند. ویژگی‌هایی مانند احساس غم و اندوه، تغییرات در اشتها، تغییرات خواب، مشکل در انجام فعالیت‌های عادی و عدم تمرکز از نشانه‌های افسردگی هستند
۱. افسردگی اساسی یا شدید (MDD)
یکی از انواع شایع افسردگی در جوامع مختلف، افسردگی اساسی یا افسردگی ماژور است. اگر روانشناس از واژه افسردگی بالینی استفاده کرده است، منظور همین اختلال افسردگی اساسی است. علائم مربوط به این اختلال در تمام ساعات روز و هر روز همراه شخص است. ممکن است شخص بیمار بهترین خانواده، بهترین شغل و بالاترین درآمدها را داشته باشد، اما دچار این نوع افسردگی شود. برای ایجاد علائم افسردگی اساسی نیاز به دلیل واضح و مشخص نیست.
ویژگی‌ها و علائم اصلی این اختلال شامل موارد زیر است:
- حالت افسردگی
- عدم علاقه به فعالیت‌هایی که قبلا از آن لذت می‌بردید.
- تغییر در وزن
- تغییرات در اشتها
- تغییر در خواب
- خستگی
- احساس بی‌ارزشی و گناه
- مشکل در تمرکز، مشکلات حافظه و عدم توانایی تصمیم‌گیری
- نگرانی و اضطراب مداوم
- افکار مربوط به مرگ و خودکشی
گاهی ممکن است شخص در تمام طول زندگی خود این علائم را تجربه کند؛ اما در برخی بیماران افسردگی اساسی به‌صورت دوره‌ای ظاهر می‌شود. درهرصورت این ویژگی‌ها می‌توانند روی زندگی و عملکرد شخص تاثیر زیادی داشته باشند.
۲. افسردگی مداوم یا دیستایمیا (PDD)
علائم مربوط به افسردگی مداوم در مدت‌زمان طولانی (معمولا بیشتر از دو سال) ادامه دارد. علائم می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. اما به‌اندازه افسردگی اساسی احساس نمی‌شود. شاید بیمار برای مدت کوتاهی به‌عنوان‌مثال دو ماه یا کمتر، بهبود پیدا کند و پس از این مدت دوباره علائم ظاهر شوند. به دلیل طولانی بودن دوره بیماری، به آن اختلال افسردگی مزمن هم گفته می‌شود.
مهم‌ترین علائم افسردگی مداوم عبارت‌اند از:
- احساس غم و اندوه
- بی‌علاقگی به فعالیت‌هایی که قبلا از آن لذت می‌بردید.
- عصبانیت و تحریک‌پذیری
- احساس گناه
- عزت‌نفس پایین
- مشکلات خواب
- خوابیدن زیاد
- احساس ناامیدی
- خستگی و کمبود انرژی
- تغییرات در اشتها
- مشکل در تمرکز
- ناتوانی در احساس شادی
- کناره‌گیری از اجتماع.
گاهی ممکن است یک شخص در افسردگی مداوم دوره‌هایی از افسردگی اساسی را هم تجربه کند. به این حالت افسردگی مضاعف می‌گویند. ازآنجایی‌که علائم افسردگی مزمن برای سال‌های طولانی ادامه پیدا می‌کند، ممکن است شخص متوجه آنها نشده و این ویژگی‌ها را بخشی از زندگی عادی بداند.
اگر علائم افسردگی را دارید یا احساس می‌کنید، برخی ویژگی‌های خلق‌وخو و رفتار شما تاثیر منفی دارند، حتما با روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید.
۳. افسردگی مانیک یا دو قطبی
افرادی که دچار افسردگی در اختلال دوقطبی هستند، در دوره‌هایی دچار خلق‌وخوی غیرطبیعی به نام شیدایی یا هیپومانیا می‌شوند. در این دوره شخص بسیار خوشحال است. گاهی ممکن است علائم به‌قدری شدید باشند که شخص در بیمارستان بستری شود. بیشتر افراد مبتلا به این اختلال در دوره‌هایی افسردگی اساسی را هم تجربه می‌کنند.
این بیماران ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- خستگی، بی‌خوابی و بی‌حالی
- درد غیرقابل‌توضیح و بی‌قراری روانی حرکتی
- ناامیدی
- ازدست‌دادن عزت‌نفس
- تحریک‌پذیری و اضطراب
- بلاتکلیفی و بی‌نظمی.
در فاز شیدایی شخص دچار علائم زیر می‌شود:
- انرژی زیاد
- کاهش زمان خواب
- تحریک‌پذیری
- تفکرات بزرگ
- افزایش عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس
- رفتار غیرعادی، مخاطره‌آمیز و خود ویرانگر
- احساس سرخوشی.
در موارد شدید افسردگی دوقطبی ممکن است شخص دچار توهم و هذیان شود. گاهی هم بیمار دوره‌های مختلط را تجربه می‌کند. در این شرایط علائم شیدایی و افسردگی با هم ظاهر می‌شوند.
۴. افسردگی فصلی (SAD)
اگر شما جز آن دسته از افراد هستید که در یک فصل سال احساس غم، خواب‌آلودگی و افزایش وزن دارید و در فصلی دیگر احساس خوبی دارید، احتمالا دچار افسردگی فصلی یا اختلال عاطفی فصلی هستید. علت بروز این نوع افسردگی اختلال در ریتم شبانه‌روزی بدن است. نوری که از طریق چشم وارد می‌شود، روی این اختلال تاثیر دارد. در فصول مختلف الگوی شب و روز تغییر کرده و باعث افسردگی فصلی می‌شود.
معمولا در ماه‌های زمستان این اختلال بیشتر دیده می‌شود. ممکن است شخص از پاییز علائم زیر را تجربه کند و تا زمستان ادامه داشته باشد:
- کناره‌گیری از جامعه
- افزایش نیاز به خواب
- افزایش وزن
- احساس غم، ناامیدی یا بی‌لیاقتی در روزهای پی‌درپی
در افسردگی فصلی شخص در یک فصل احساس خواب‌آلودگی، غم و افزایش وزن دارد. در فصل دیگر احساسات خوبی را تجربه می‌کند. معمولا در ماه‌های زمستان این اختلال بیشتر دیده می‌شود. علائم از پاییز شروع شده و در زمستان ادامه دارد
۵. افسردگی بعد از زایمان (PPD)
تغییرات هورمونی در دوره بارداری تاثیرات زیادی روی شخص می‌گذارد. یکی از عوارض آن افسردگی است که علائم آن می‌تواند در دوره بارداری یا بعد از زایمان شروع شود. این اختلال روی خلق‌وخوی شخص تاثیر می‌گذارد. معمولا خانم‌ها پس از زایمان دچار تغییرات خلقی، اضطراب و تحریک‌پذیری می‌شوند. این نوع علائم طی دوهفته برطرف می‌شود. اما زمانی که شخص دچار افسردگی بعد از زایمان است، علائم شدیدتر بوده و در مدت زمان طولانی‌تری ادامه دارد.
علائم این اختلال عبارت‌اند از:
- احساس غم و اندوه
- نوسانات خلقی شدید
- کناره‌گیری از جامعه
- مشکل در برقراری ارتباط با کودک خود
- تغییر در اشتها
- احساس درماندگی و ناامیدی
- ازدست‌دادن علاقه نسبت به چیزهایی که شخص قبلا از آنها لذت می‌برد.
- احساس بی‌کفایتی یا بی‌ارزشی
- اضطراب و حملات پانیک
- فکرکردن در مورد صدمه زدن به خود یا کودک
- افکار خودکشی.
۶. اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD)
بسیاری از خانم‌ها قبل از پریود علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS) را تجربه می‌کنند. این علائم شامل اضطراب، تحریک‌پذیری، خستگی، بدخلقی، نفخ، افزایش اشتها و درد و حساسیت سینه می‌شود. زمانی که شخص دچار اختلال ملال پیش از قاعدگی باشد، علائم مشابهی را تجربه می‌کند. اما در این اختلال علائم مربوط به خلق‌وخو بیشتر نمایان است.
این علائم عبارت‌اند از:
- خستگی مفرط
- احساس غمگینی و ناامیدی
- انتقاد از خود
- حس شدید استرس یا اضطراب
- نوسانات خلقی همراه با گریه
- تحریک‌پذیری
- ناتوانی در تمرکز
- هوس غذا یا پرخوری
۷. افسردگی موقعیتی
افسردگی موقعیتی علائمی مشابه افسردگی اساسی دارد. به این بیماری، اختلال سازگاری با خلق افسرده هم گفته می‌شود. تفاوت این اختلال با افسردگی اساسی در این است که یک رویداد یا موقعیت خاص باعث بروز علائم می‌شود.
از جمله:
- مرگ عزیزان
- بیماری جدی یا مسئله تهدیدکننده زندگی
- روند طلاق یا حضانت فرزند
- روابط عاطفی یا فیزیکی آزاردهنده
- بیکاری یا مشکلات مالی جدی
- مشکلات حقوقی.
در چنین شرایطی احساس اضطراب، غمگینی و حتی کناره‌گیری از دیگران کاملا طبیعی است. اما زمانی که علائم روی زندگی روزمره تاثیر زیادی داشته باشند، احتمالا شخص دچار افسردگی موقعیتی شده است.
علائم معمولا سه ماه بعد از رویداد شروع می‌شود. این علائم عبارت‌اند از:
- گریه مداوم
- حس غم و ناامیدی
- اضطراب
- تغییرات اشتها
- مشکلات خواب
- درد
- کمبود انرژی
- خستگی
- ناتوانی در تمرکز
- کناره‌گیری از جامعه
۸. افسردگی غیرمعمول (آتیپیک)
اگر دچار علائمی مانند پرخوری، مشکلات خواب یا احساس طردشدن هستید، اما یک رویداد مثبت باعث هیجان شما می‌شود، احتمال دارد دچار افسردگی غیرعادی باشید. این نوع افسردگی بسیار شایع بوده و چالش‌برانگیز است. زیرا ممکن است علائم آن برای خودتان یا دیگران نشانه‌ای از افسردگی نباشد. گاهی ممکن است در طول افسردگی اساسی یا افسردگی مداوم شخص این اختلال را تجربه کند.
علائم آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش اشتها
- افزایش وزن
- اختلال در غذا خوردن
- تصویر بد از بدن
- خوابیدن بیش از حد معمول
- بی‌خوابی
- حس سنگینی در پاها یا بازوها که بیشتر از یک ساعت طول می‌کشد.
- احساس طردشدن
- حساسیت به انتقاد
- دردهای مختلف
- خلق‌وخوی شدیدا واکنشی.
اگر دچار چنین علائمی هستید یا دیگران چنین ویژگی‌هایی را در شما دیده‌اند، حتما برای تشخیص اختلال به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید.
۹. افسردگی سایکوتیک
در اختلال افسردگی سایکوتیک شخص علاوه بر تجربه علائم افسردگی، دچار روان‌پریشی هم می‌شود. این بیماران دچار توهم و هذیان می‌شوند. گاهی ممکن است علائم فیزیکی مشکل در نشستن هم داشته باشند.
علائم و نشانه‌های این اختلال شامل موارد زیر است:
- هذیان
- توهمات
- اضطراب
- تحریک‌پذیری
- گیجی
- پارانویا
- افکار و گفتار نامنظم
علت افسردگی
عوامل مختلفی می‌توانند باعث انواع افسردگی شوند. مهم‌ترین دلایل ابتلا به این بیماری روانی شامل موارد زیر است:
- ناهنجاری در سطوح شیمیایی مغز
- ژنتیک: اگر یکی از اعضای خانواده دچار افسردگی باشد، احتمال دارد، شما هم به آن دچار شوید.
- رویدادهای زندگی: مسائلی مانند مرگ عزیزان، حوادث ناراحت‌کننده، انزوا و عدم حمایت می‌توانند باعث انواع افسردگی شوند.
- شرایط پزشکی: درد و مشکلات برخی بیماری‌ها مانند دیابت، سرطان یا بیماری پارکینسون می‌توانند باعث افسردگی شوند.
- دارو: در عوارض برخی از داروها افسردگی قید شده است. مصرف مواد مخدر یا الکل نیز می‌تواند این حالت را تشدید کند.
- شخصیت: افرادی که تحت‌فشار قرار می‌گیرند یا در کنار آمدن با آن مشکل دارند، مستعد افسردگی هستند.
به نقل از clevelandclinic در رابطه با علت و عوامل خطر ابتلا به انواع افسردگی:
افسردگی می‌تواند هر فردی را بدون توجه به سن، جنسیت یا شرایط تحت تاثیر قرار دهد. حدود ۱۶ میلیون آمریکایی هرساله افسردگی را تجربه می‌کنند. زنان ممکن است بیشتر از مردان افسردگی را تجربه کنند. ژنتیک یا سایر شرایط سلامتی احتمال ابتلا به حداقل یک دوره افسردگی را در طول زندگی افزایش می‌دهد.
درمان افسردگی
گاهی ممکن است علائم افسردگی شدید باشد؛ اما در چنین شرایطی هم بیماری قابل‌درمان است. معمولا روش‌های زیر برای درمان افسردگی کارساز هستند:
- خودیاری: انجام فعالیت‌های ورزشی، خواب کافی و معاشرت با افرادی که دوستشان دارید، می‌تواند در کاهش علائم افسردگی موثر باشد.
- مشاوره: روان‌درمانی با کمک روانشناس می‌تواند به بهبود بیماری کمک کند. روانشناس مهارت‌های مقابله را به شما توضیح می‌دهد. برخی افراد به مشاوره کوتاه‌مدت نیاز داشته و برخی دیگر درمان طولانی‌تری دارند.
- دارو: داروهای ضدافسردگی روی ترکیبات شیمیایی مغز تاثیر می‌گذارند. معمولا چند هفته بعد از شروع درمان، تاثیرات دارو مشخص می‌شود. برخی از این داروها عوارض جانبی داشته و با گذشت زمان بهتر می‌شوند.
- درمان با تحریک مغزی: در افرادی که افسردگی بسیار شدید است یا شخص دچار روان‌پریشی شده است، این روش توصیه می‌شود. روش‌هایی مانند الکتروشوک درمانی، تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال و تحریک عصب واگ از روش‌های درمان با تحریک مغزی هستند.
برای تشخیص و درمان انواع افسردگی به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
انواع افسردگی علائم خاصی داشته و ممکن است برخی نشانه‌ها در این اختلالات یکسان باشد. علائمی مانند احساس غم و اندوه، لذت نبردن از فعالیت‌های موردعلاقه گذشته، تغییرات اشتها، تغییرات خواب، خستگی، تحریک‌پذیری و فکرکردن به خودکشی از علائم اصلی افسردگی هستند. بسیاری از انواع افسردگی درمان داشته و پزشک می‌تواند با روان‌درمانی یا تجویز دارو به درمان افسردگی کمک کند.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
