اختلال پرخوری چه علائمی دارد؟ راه درمان آن چیست؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، اختلال پرخوری یا به‌اختصار BED یکی از اختلالات تغذیه‌ای است که ممکن است عوارض جدی به دنبال داشته باشد. اگر شما هم به دلیل این مشکل عذاب می‌کشید و نمی‌توانید از خوردن دست بکشید، باید با روان‌شناس یا روانپزشک مشورت کنید. البته همه ما گاهی پرخوری می‌کنیم. به‌عنوان‌مثال در تعطیلات یا مهمانی بیش‌ازحد غذا می‌خوریم. این وضعیت یک اختلال نیست و نیازی به درمان ندارد. اما اگر این رفتار به یک عادت تبدیل شود و خارج از کنترل باشد، باید اقدامات درمانی صورت بگیرد.

درصورتی‌که با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنید، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم این اختلال چه علائمی دارد؟ چرا برخی افراد دچار پرخوری شدید می‌شوند؟ آیا اختلالاتی مانند افسردگی باعث بروز آن می‌شود؟ پزشک چگونه آن را تشخیص می‌دهد؟ برای درمان آن از چه روش‌هایی استفاده شده و اگر درمان نشود چه عوارضی ایجاد خواهد کرد؟

اختلال پرخوری چیست؟

اختلالات تغذیه ای انواع مختلفی دارند. برخی باعث بی‌اشتهایی شده و برخی دیگر پرخوری را به دنبال دارند. اختلال پرخوری هم یکی از اختلالات خوردن است که نیاز به درمان دارد. به این اختلال در انگلیسی Binge-eating disorder گفته می‌شود. به اختصار این بیماری را BED می‌نامند. در میان اختلالات تغذیه‌ای اختلال پرخوری از بقیه شیوع بیشتری دارد.

افرادی که دچار این بیماری می‌شوند، نمی‌توانند پرخوری را متوقف کنند. ممکن است شخص از این وضعیت خجالت بکشد و با وجود تلاش زیاد نتواند کنترلی روی خوردن داشته باشد. اگر نمی‌توانید هوس خود را کنترل کنید و این وضعیت هر چند روز یک بار تکرار می‌شود، برای پیشگیری از عوارض آن باید سریعا درمان را شروع کنید.

علائم اختلال پرخوری

معمولا افرادی که دچار اختلال پرخوری هستند، اضافه‌وزن دارند و از چاقی رنج می‌برند. اما گاهی هم ممکن است شخص وزن طبیعی داشته باشد.

علائم رفتاری و عاطفی در این بیماران شامل موارد زیر است:

• در یک زمان مشخص مقدار زیادی غذا می‌خورند. مثلا در دوره دوساعته شخص مداوم در حال خوردن است.
• غذاخوردن خارج از کنترل است و نمی‌توان آن را متوقف کرد.
• حتی زمانی که سیر هستند یا گرسنه نیستند، این رفتار قابل‌کنترل نیست.
• در دوره‌های پرخوری، سرعت غذاخوردن زیاد است.
• تا مرز ناراحت‌کننده به غذاخوردن ادامه می‌دهند.
• معمولا این افراد به‌تنهایی یا مخفیانه پرخوری می‌کنند.
• دوره‌های پرخوری باعث احساس افسردگی، انزجار، شرم، گناه و ناراحتی می‌شود.
• به‌طورمکرر تصمیم به رژیم می‌گیرند، اما موفق نشده و کاهش وزنی ندارند.
• معمولا این افراد سابقه افزایش وزن و کاهش وزن داشته‌اند.
• نسبت به سایر افراد که دچار چاقی هستند، در کاهش وزن و حفظ آن مشکل دارند.

اگر حداقل سه مورد از این نشانه‌ها را دارید، حتما با روانشناس یا روانپزشک مشاوره داشته باشید.

متن انگلیسی:

 About ۱% to ۲% of the population have binge eating disorder. It’s seen more often in women than in men

ترجمه متن:
حدود ۱٪ تا ۲٪ از جمعیت دارای اختلال پرخوری هستند. این مشکل در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود

 

hopkinsmedicine

علائم عاطفی و رفتاری اختلال BED

علاوه‌بر علائم و نشانه‌های ذکرشده اختلال پرخوری ممکن است باعث بروز رفتارهای زیر شود:

• غذاخوردن کنار دیگران ناراحت‌کننده است.
• به دنبال امتحان‌کردن راه‌هایی مانند عمل لاغری یا رژیم‌های سنگین هستند.
• ترس از غذاخوردن در جمع
• دزدی یا احتکار مواد غذایی در مکان‌های عجیب
• از دوستان خود فاصله گرفته و فعالیت‌های معمول را انجام نمی‌دهد.
• مکرر رژیم می‌گیرند.
• توجه زیادی به وزن و ظاهر کلی بدن دارند.
• برای بررسی نقایص ظاهری مدام در آینه نگاه می‌کنند.
• عزت‌نفس پایین

رای بررسی علائم اختلال پرخوری به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

اگر دچار علائم ذکرشده هستید و دوره‌های پرخوری شما کوتاه‌مدت یا عودکننده هستند، حتما برای تشخیص این بیماری به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید. 

علت اختلال پرخوری

علت دقیق اختلال پرخوری هنوز مشخص نیست. اما این بیماری می‌تواند مربوط به عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی، مشکلات روانی یا رژیم غذایی طولانی‌مدت باشد. نقش عوامل ژنتیکی در این بیماری پررنگ بوده و در زنان بیشتر دیده می‌شود.

پرخوری و افسردگی

احتمالا بین این دو اختلال ارتباطی وجود دارد. بسیاری از افرادی که دچار اختلال پرخوری هستند، از علائم افسردگی و ناراحتی اعصاب نیز رنج می‌برند. این افراد معمولا به داروهای افسردگی که روی عملکرد سروتونین تاثیر دارد، واکنش نشان می‌دهند.

در میان بیماران مبتلا به اختلال پرخوری و اختلال شخصیت وسواسی جبری نیز شباهت‌های بیوشیمیایی است. معمولا افراد مبتلا به OCD رفتارهای غذایی غیرعادی دارند.

دلایل روانشناسی که موجب پرخوری میشوند.

عوامل مختلفی باعث پرخوری در فرد می‌شود. گاهی مشکلات روانشناسی، زیستی یا عادات آموخته باعث بروز این اختلال می‌شوند. ممکن است آن عاملی که شما را برای پرخوری تحریک می‌کند، در فرد دیگری متفاوت باشد. خوردن غذا باعث ترشح هورمون‌های لذت از مغز می‌شود. هورمون‌های سروتونین و دوپامین هورمون‌های لذت هستند. در نتیجه تمایلات اعتیادآور تشویق می‌شوند. گاهی هم شخص برای جبران نیازهای برآورده نشده یا فرار از احساسات ناخوشایند به پرخوری روی می‌آورد.

عوامل موثر در اختلال پرخوری

اختلال BED ممکن است در هر سنی ایجاد شود و افراد مختلفی را تحت تاثیر قرار دهد. اما معمولا عوامل زیر در ابتلا به این بیماری تاثیر دارند:

• سن: این بیماری بیشتر از اواخر نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ زندگی شروع می‌شود.
• سابقه خانوادگی: اگر در خانواده شخصی به این اختلال دچار شده باشد، احتمال ابتلای شما هم وجود دارد.
• رژیم‌گرفتن: بیشتر این بیماران سابقه رژیم‌گرفتن و کاهش وزن دارند. رژیم‌گرفتن یا کاهش کالری در طول روز ممکن است باعث میل به پرخوری شود. به‌ویژه اگر شخص علائم افسردگی داشته باشد.
• مشکلات روانی: بسیاری از این افراد احساس منفی نسبت به خودشان، مهارت‌ها و دستاوردهایشان دارند. استرس و انزجار از بدن خود، می‌تواند محرک پرخوری باشد.
• سابقه تروما یا سوءاستفاده

متن انگلیسی:

Almost ۸۰% of people with BED have at least one other psychological disorder, such as phobias, depression, post-traumatic stress disorder (PTSD), bipolar disorder, anxiety, or substance abuse

ترجمه متن:
تقریبا ۸۰ درصد از افراد مبتلا به BED حداقل یک اختلال روانی دیگر مانند فوبیا، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال دوقطبی، اضطراب یا سوءمصرف مواد دارند

 

healthline

تشخیص اختلال پرخوری

برای تشخیص اختلال پرخوری یا BED اولین سوال پزشک این است که دوره‌های پرخوری هر چند وقت یک بار تکرار می‌شوند. هرچه تعداد دوره‌ها در طول هفته بیشتر باشد، بیماری شدیدتر است. اگر حداقل یک بار در هفته به مدت ۳ ماه این دوره‌های پرخوری وجود داشته باشد، شما دچار بیماری BED بوده و باید اقدامات درمانی انجام شود.

برای تشخیص این اختلال آزمایشی وجود ندارد. اما پزشک باتوجه‌به معیارهای تشخیصی DSM-۵ سوالاتی را مطرح کرده و آنها را تجزیه‌وتحلیل می‌کند. از این تست برای تشخیص انواع بیماری های روانی از جمله BED استفاده می‌شود.

درمان اختلال پرخوری

موثرترین بخش درمان اختلال BED روان‌درمانی است. پایه و اساس درمان این بخش بوده و ممکن است پزشک از دارو یا توصیه‌های تغذیه‌ای هم استفاده کند. دارو و برنامه رژیمی در درمان اختلال پرخوری نقشی ندارند، اما می‌توانند برخی عوامل مربوطه را مدیریت کنند.

۱. روان درمانی

برای روان‌درمانی افراد مبتلا به BED روش‌های مختلفی وجود دارد. ممکن است پزشک شما یکی از گزینه‌های زیر را انتخاب کند:

• درمان شناختی رفتاری (CBT): با این روش رفتارها و افکار و احساسات پشت آنها بررسی می‌شود. روان‌شناس باید این الگوها را بشکند تا برای پاسخ به این احساسات و افکار راه‌های سازنده‌تری پیدا کند.
• درمان بین‌فردی (IPT): این درمان فردی بوده و روی تعارضات فعلی و عوامل استرس‌زا تاکید دارد.

این دو روش متداول بوده، اما ممکن است درمانگر از روش‌های زیر هم برای درمان اختلال پرخوری استفاده کند:

• رفتاردرمانی دیالکتیکی
• روان‌درمانی فردی
• گروه‌درمانی

۲. داروی پرخوری

اولین دارویی که بیشتر پزشکان برای درمان اختلال BED تجویز می‌کنند، داروی لیزدگزامفتامین است. این دارو در درمان اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی کاربرد دارد. اما تحقیقات نشان داده است در کنترل این اختلال نیز موثر است. البته این دارو اختلال را از ریشه درمان نکرده و از عود طولانی‎مدت جلوگیری می‌کند.

قرص توپیرامات یک داروی ضدتشنج است که می‌تواند دوره‌های پرخوری را کاهش دهد. البته ممکن است عوارضی مانند سرگیجه، خواب‌آلودگی یا عصبی شدن داشته باشد.

اگر پرخوری مربوط به مشکلات روان‌شناسی دیگر باشد، ممکن است پزشک داروهای ضدافسردگی یا داروهای اضطراب تجویز کند. گاهی هم داروهای سرکوب‌کننده اشتها راه‌حل خوبی برای کنترل دوره‌های پرخوری هستند.

اولین دارویی که بیشتر پزشکان برای درمان اختلال BED تجویز می‌کنند، داروی لیزدگزامفتامین است. این دارو در درمان اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی کاربرد دارد

۳. رژیم غذایی و تغذیه برای پرخوری

علاوه‌بر روان‌درمانی و درمان دارویی ممکن است پزشک برای داشتن رژیم غذایی سالم شما را به دکتر تغذیه ارجاع دهد. همچنین گاهی ممکن است علت پرخوری کمبود مواد مغذی یا افزایش درشت‌مغذی‌ها باشد. کمبود مواد مغذی در بدن باعث ایجاد هوس شده و پرخوری را تحریک می‌کند.

طرز استفاده نعنا خشک برای رفع مشکل ناشی از پرخوری

نعنا گیاهی است که در کاهش وزن تاثیر زیادی دارد. البته در اختلال پرخوری داروهای گیاهی تاثیری ندارند. اما نعنا به هضم غذا و افزایش متابولیسم کمک کرده و مشکلات بعد از دریافت زیاد کالری را تا حدی جبران می‌کند. شما می‌توانید از دم‌نوش نعنا یا عرق نعنا برای رفع این مشکل استفاده کنید.

درمان سریع پرخوری

برای درمان اختلال پرخوری هیچ راه‌حل سریعی وجود ندارد. شما باید برنامه درمانی مداوم و طولانی‌مدت داشته باشید.

درمان معده درد پرخوری

اگر بعد از پرخوری دچار مشکلاتی مانند معده درد شدید، برخی راهکارها به کاهش درد کمک می‌کنند. قدم‌زدن به تنظیم قند خون و کاهش گاز معده کمک می‌کند. سعی کنید بدن را هیدراته نگه دارید. دم‌نوش‌های گیاهی مانند نعناع، بابونه و زنجبیل نیز به کاهش درد معده کمک می‌کنند.

برای درمان این اختلال به کدام تیم پزشکی مراجعه کنیم؟

برای درمان این اختلال باید به روان‌شناس یا روانپزشک مراجعه کنید. ممکن است پزشک برای تکمیل روند درمان شما را به متخصص تغذیه هم ارجاع دهد. 

عوارض اختلال پرخوری

اختلال پرخوری در وضعیت شدید ممکن است عوارض جدی به همراه داشته باشد. عوارض ناشی از اختلال BED ممکن است شامل موارد زیر شود:

• اضافه‌وزن و چاقی
• کلسترول بالا
• فشارخون بالا
• دیابت
• بیماری کیسه صفرا
• بیماری قلبی
• مشکلات مفصلی
• رفلاکس معده به مری
• اختلالات تنفسی مرتبط با خواب
• برخی از انواع سرطان
• خطر ابتلا به مشکلات روانپزشکی مانند افسردگی و اختلال دوقطبی

همچنین در این افراد به دلیل خوردن زیاد غذاهای ناسالم احساس گناه و انزجار بیشتر می‌شود. این شرایط مشکلات زیر را ایجاد می‌کند:

• اختلالات خلقی افسردگی
• اضطراب و استرس
• پایین آمدن کیفیت زندگی
• مصرف مواد
• مشکلات در موقعیت اجتماعی و محل کار

عوارض پرخوری در شب

پرخوری در شب علاوه‌بر عوارض ذکرشده احتمال مشکلاتی مانند آپنه انسدادی خواب را بیشتر می‌کند. همچنین خواب شما مختل شده و دچار بی‌خوابی می‌شوید.

تاثیر پرخوری بر مغز

اختلالات خوردن از جمله اختلال BED روی سیستم عصبی مرکزی و هورمونی تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل عملکرد‌های زیر در این بیماران ممکن است دچار مشکل شود:

• عملکرد جنسی
• رشد و تکامل فیزیکی
• اشتها و هضم غذا
• عملکرد قلب و کلیه
• تنظیم خواب
• احساسات و تفکر
• عملکرد حافظه

پرخوری و تپش قلب

برخی افراد بعد از خوردن غذاهای سنگین سرشار از کربوهیدرات، قند و چربی دچار تپش قلب می‌شوند. گاهی هم ممکن است علت آن حساسیت غذایی باشد. اگر مدام دچار این وضعیت می‌شوید، باید به متخصص تغذیه مراجعه کنید.

پرخوری و یبوست

پرخوری ممکن است باعث یبوست شود. به‌خصوص اگر غذاهای شیرین یا نشاسته‌ای زیاد مصرف کنید، احتمال یبوست بیشتر می‌شود.

پرخوری و معده درد

افرادی که دچار اختلال پرخوری هستند، تا حد ناراحتی به خوردن ادامه می‌دهند. به همین دلیل ممکن است دچار معده درد شوند. به همین دلیل باید برای درمان این اختلال سریعا اقدام کرد.

پیشگیری از اختلال پرخوری

برای جلوگیری از اختلال پرخوری هیچ راهی وجود ندارد. اگر علائم آن را در خود یا عزیزانتان مشاهده می‌کنید، حتما به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید. اما برخی راهکارها ممکن است به پیشگیری از دوره های پرخوری کمک کند:

• آگاهانه خوردن را تمرین کنید.
• گرسنگی را با علائمی مانند درد و صدای شکم یا سبکی سر تمرین کنید. فقط زمانی که به اندازه کافی گرسنه هستید، غذا میل کنید.
• وقتی گرسنه شدید حتما غذا بخورید. زیرا گرسنگی زیاد باعث تحریک پرخوری می‌شود.
• اگر محرک‌ها و موقعیت‌های خاصی باعث پرخوری می‌شوند، از آنها دوری کنید.

تفاوت اختلال پرخوری و پرخوری عصبی

برخی افراد اختلال پرخوری را با پرخوری عصبی اشتباه می‌گیرند. در اختلال پرخوری عصبی شخص بعد از دوره پرخوری برای جبران پاک‌سازی کالری انجام می‌دهد. مواردی مانند استفراغ اجباری، ورزش بیش‌ازحد و استفاده زیاد از ملین‌ها از این دسته اقدامات هستند. اما در اختلال BED چنین رفتارهایی مشاهده نمی‌شود.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

اختلال پرخوری یکی از اختلالات شایع تغذیه‌ای است. افرادی که دچار این اختلال هستند، حداقل یک بار در هفته به مدت ۳ ماه دوره های پرخوری را تجربه می‌کنند. در این دوره‌ها شخص مدام غذا می‌خورد و متوقف کردن آن سخت است. حتی اگر شخص سیر باشد باز هم به خوردن ادامه می‌دهد. به همین دلیل بسیاری از این افراد با مشکل چاقی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. معمولا این بیماران در تنهایی و مخفیانه پرخوری کرده و بعد از آن احساس گناه و افسردگی دارند.

این بیماری در بیشتر افراد با مشکلاتی مانند افسردگی در ارتباط است؛ بنابراین گاهی تجویز داروهای ضدافسردگی به کنترل آن کمک می‌کند. اصلی‌ترین بخش درمان روان‌درمانی بوده و مدت درمان طولانی است.

اگر شما هم دچار این بیماری هستید یا یکی از عزیزانتان به آن دچار است، باید با روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید. 

تسریر مراقب سلامتی شماست!