به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، یکی از بیماریهایی که نام آن همهی ما را میترساند، هپاتیت است. اما آیا نام هپاتیت D را شنیدهاید؟ بدون شک میدانید که هپاتیت یک بیماری حاد یا مزمن است که کبد را هدف قرار میدهد و به این اندام آسیب میرساند.
کبد یکی از مهمترین اندامهای بدن است، زیرا کارخانهی تصفیهی بدن است. بیشتر سموم بدن در این عضو سم زدایی میشوند. اگر کبد آسیب ببیند، زندگی ما تهدید خواهد شد.
اما هپاتیت دی چیست؟ راه انتقال بیماری هپاتیت d چگونه است؟ چگونه میتوان هپاتیت دی را تشخیص داد؟ برای درمان ان چه باید کرد؟ برای تشخیص و درمان به چه دکتری مراجعه کنیم؟ برای یافتن پاسخ هر یک از این سوالها با ما همراه باشید. اگر هر یک از علائم هپاتیت d را دارید، به متخصص کبد مراجعه کنید تا اقدامات لازم را انجام دهد.
بیماری هپاتیت d چیست؟
آیا نام هپاتیت دلتا یا هپاتیت d به گوش شما رسیدهاست؟ بیماری هپاتیت دلتا یک بیمای ویروسی است که از انواع بیماری های کبد است و معمولا همراه با یک بیماری ویروسی دیگر ایجاد میشود.
در واقع هپاتیت دی میتواند زمانی در شما بروز کند که به هپاتیت b مبتلا شدهباشید. هپاتیت d توسط ویروسی ایجاد میشود که از پروتئینهای ویروس هپاتیت B استفاده میکند تا ساختار خود را کامل کند و کبد را بیمار کند. بدون وجود هپاتیت b، هپاتیت d نمیتواند خود را بسازد و کامل کند.
هپاتیت d میتواند بسیار خطرناک باشد و عوارض جبران ناپذیری به کبد وارد کند. آثار این بیماری میتوانند تا آخر عمر همراه بیمار باشند و برای او مشکل ایجاد کنند. هپاتیت دلتا خطرناکترین و شدیدترین نوع هپاتیت است و خوشبختانه چندان بیماری شایعی نیست. هنگامی که شخص به هپاتیت دلتا مبتلا میشود، ممکن است که به مرور زمان به نارسایی کبدی و سرطان کبد مبتلا شود و این اصلا خوب نیست.
از طرفی درمان هپاتیت دلتا چندان کار سادهای نیست و یکی از چالشبرانگیزترین مسائلی است که یک متخصص کبد با آن مواجه میشود. اما روشهای درمانی مختلفی برای مبارزه با این بیماری طراحی شدهاست.
علت شدت این بیماری و سختی درمان آن، این است که هپاتیت دلتا به سرعت رشد میکند و بخشهای مختلف کبد را درگیر میکند. تنها را پیشگیری از این بیماری، مقابله با هپاتیت B است. سعی کنید که از این بیمای فرار کنید تا به هپاتیت D مبتلا نشوید.
علائم هپاتیت دی چیست؟
هپاتیت D یکی از بیماریهایی است که همراه با هپاتیت B بروز میکند و به تنهایی نمیتوانید به این بیماری گرفتار شوید. علائمی که ممکن است در هپاتیت دی بروز کند، بسیار مشابه هپاتیت بی است، چرا که باید به دنبال این بیماری و همراه با آن ایجاد شود.
اما گفتیم که این بیماری از هپاتیت ب خطرناکتر است، زیرا شدت بیشتری دارد و با سرعت بیشتری رشد میکند و کبد را درگیر میکند. بنابراین شدت علائم هم میتواند بیشتر باشد.
در ادامه به برخی از علائمی که ممکن است به شما در شناسایی هپاتیت دلتا کمک کند، اشاره میکنیم:
- امکان زردشدن پوست و چشمها که به زردی یا یرقان معروف است، وجود دارد. پس پوست شما زرد میشود و تغییر رنگ را به طور محسوس میبینید.
- احتمال تجربه مشکلات گوارشی مثل حالت تهوع، تجربهی دردهای همراه با استفراغ و مشکلات معدهای در این نوع عفونت کم نیست. پس به تغییر الگوی علائم گوارشی خود دقت کنید.
- خستگی ممکن است یکی دیگر از این علائم باشد.
- کاهش اشتها از دیگر علائمی است که ممکن است به آن دچار شوید.
- ادرار سیاه رنگ هم از دیگر علائمی است که ممکن است با آن مواجه شوید. این علامت میتواند شما را بترساند.
- دردهایی در ناحیه مفاصل هم میتوانند نشاندهندهی هپاتیت دلتا باشند.
علت هپاتیت d چیست؟
همانطور که پیشتر هم به آن اشاره شد، اصلیترین عامل خطر ابتلا به هپاتیت دلتا ابتلا به هپاتیت بی است. ویروس هپاتیت دلتا تنها در صورت وجود ویروس هپاتیت بی میتواند خود را تکثیر کند.
پس تنها در صورتی شما در مواجهه به ویروس هپاتیت دلتا میتوانید به این بیماری مبتلا شوید که از قبل هپاتیت بی داشته باشید یا همزمان به هر دو ویروس آوده شوید. شما ممکن است از طریق خون آلوده، قرار گرفتن در معرض مایعات آلودهی فرد بیمار و سکس پرخطر به این ویروس آلوده شوید.
راه انتقال هپاتیت دلتا چیست؟
با توجه به اینکه ویروس Hepatitis D فقط پس از ابتلا به هپاتیت ب ممکن است عفونت ایجاد کند، پرداختن به راههای ابتلا به هپاتیت ب ضروری است. اگر به یاد داشتهباشید، در مطالب بالاتر به شما گفتیم که تنها زمانی به هپاتیت دلتا مبتلا میشوید که به هپاتیت ب مبتلا شدهباشید. پس باید راههای انتقال هپاتیت ب را به خوبی بشناسید.
در هر صورت از سه راه زیر ممکن است که به هپاتیت d مبتلا شوید:
- از مادر به جنین
- اگر شغل پرخطر و یا رفتار پرخطر داشتهباشید.
- اگر سکس پرخطر داشتهباشید.
بیایید یکبار دیگر به این مسئله بپردازیم. باتوجهبه موارد کلی بالا، در صورت هر یک از شرایط زیر ممکن است که به هپاتیت ب و به دنبال آن به هپاتیت دلتا مبتلا شوید؛
- در صورتی که مادر به هپاتیت دلتا مبتلا باشد، به فرزند خود این بیماری ویروسی را انتقال میدهد. انتقال ویروس در هنگام تولد بسیار شایع است.
- تتو غیر بهداشتی با سوزن یا دستگاه آلوده
- انجام پیرسینگ در مراکز آلوده
- انتقال خون آلوده
- رابطه جنسی محافظت نشده، سکس پرخطر و داشتن شرکای جنسی متعدد
- تزریق مواد مخدر با سرنگ مشترک
- زندگی به فرد آلوده به ویروس
- انتقال در محیطهای درمانی و آلوده از طریق با زخم باز یا سوزن و تیغ آلوده
- برخورد با ترشحات آلودهی بیمار.
برای آگاهی از راههای انتقال این بیماری و همچنین درمان آن میتوانید به دکتر کبد مراجه کنید.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به هپاتیت دلتا هستند؟
احتمالا از خود میپرسید که چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به هپاتیت دی قرار دارند. بیایید یکبار دیگر به علت اصلی ابتلا به هپاتیت d بپردازیم. کسانی به این هپاتیت مبتلا میشوند که به هپاتیت ب مبتلا شدهباشند. اگر شما به این بیماری مبتلا نباشید، نمیتوانید به هپاتیت دلتا دچار شوید. راههای انتقال هپاتیت ب و د را دانستیم. حال میخواهیم بدانیم که چه کسانی در خطر ابتلا به بیماری هپاتیت دلتا قرار دارند.
کسانی که شرایط زیر را دارند، در خطر ابتلا به بیماری هپاتیت d قرار دارند:
- افراد مبتلا به هپاتیت ب
- افراد معتاد که تزریق انجام میدهند.
- بیماران هموفیلی چون این افراد به تزریق خون نیاز دارند.
- نوزادان و کودکانی که از کشورها و شهرهایی مهاجرت میکنند که در خطر بالای ابتلا به این بیماری هستند.
- زندگی با افراد مبتلا در یک محیط
- کسانی که شریک جنسی متعدد دارند.
- مردان همجنسگرا
- داشتن رابطه جنسی با فرد مبتلا
- نوزادانی که از مادران مبتلا متولد میشوند.
- معمولا افرادی که در مراکز درمانی و بیمارستانها کار میکنند در معرض ابتلا به این عفونتها هستند.
- افرادی که مشکلات کلیوی دارند و باید دیالیز کنند هم در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
هپاتیت d چگونه تشخیص داده می شود؟
قبل از هر چیزی به یاد داشتهباشید که زمانی میتوان برای تشخیص یک بیماری اقدام کرد که بیمار شخصا متوجه برخی از تغییرات و علائم در بدن خود شدهباشد. اما به طور کلی برای تشخیص هپاتیت د روشهای مختلفی انجام میشوند.
در ادامه به معرفی این موارد میپردازیم:
۱. آزمایش هپاتیت
آزمایش هپاتیت میتواند وجود آنتیبادی بر علیه این ویروس را تشخیص دهد، انتیبادیهایی که توسط سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس ساخته شدهاند.
۲. آزمایش عملکرد کبد
آزمایش عملکرد کبد یا LFT که همان liver function test است. با انجام این آزمایش میتوان از عملکرد کبد و اختلالی که ممکن است در آن ایجاد شدهباشد، آگاه شد. برای انجام آزمایش خون با یک سرنگ از رگ شما خون گرفته میشود و این خون برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده میشود.
۳. آزمایش های تکمیلی
گاهی ممکن است که شما به هپاتیت د و هپاتیت ب مزمن مبتلا شدهباشد و برای بررسی میزان آسیبی که به کبد وارد شدهاست، دکتر شما درخواست آزمایشهای تکمیلی را بدهد.
برخی از این آزمایشهای تکمیلی شامل موارد زیر هستند:
- آزمایش خون
- الاستوگرافی: این آزمایش نوعی سونوگرافی است که میزان سفتی کبد شما را تشخیص میدهد.
- بیوپسی کبد: در این آزمایش، دکتر بخشی از کبد شما را با سوزن برداشت میکند و به آزمایشگاه پاتولوژی میفرستد تا میزان آسیب کبد شما بررسی شود. برای انجام این کار باید نسخهی متخصص را داشتهباشید.
درمان هپاتیت d چگونه انجام می شود؟
برخی از بیماریها درمان دارند و برای برخی دیگر درمانی در نظر گرفتهنمیشود. به همین دلیل باید راهی برای مدیریت و کنترل بیماریهایی که درمان ندارند در نظر گرفت. بیماری هپاتیت ب یا هپاتیت د هم همین طور است. این بیماری درمان ندارد اما باید از پیشرفت آن جلوگیری کرد. زیرا اگر برای درمان آن اقدامی صورت نگیرد، ممکن است که کبد را بیشتر درگیر کند و آن را از بین ببرد.
یکی از راههای پیش روی دکتر کبد برای درمان هپاتیت دلتا، اینترفرون است. اینترفرونی که برای درمان هپاتیت D در نظر گرفتهمیشود، پگی اینترفرون یا اینترفرون آلفا-۲آ (پگاسیس) است.
هر چند که محققان در حال بررسی برای یافتن راههای درمانی و داروهای جدیدی برای هپاتیت دی هستند. از طرفی برای درمان هپاتیت دلتا نیاز است که داروهای هپاتیت ب هم مصرف شوند. زیرا این دو بیماری با هم ایجاد میشوند. معمولا این دارو خوراکی است و روزانه مصرف میشود.
عوارض هپاتیت دلتا
هپاتیت دلتا سختتر از دیگر انواع هپاتیت به کبد حمله میکند و علائم و عوارض شدیدتری هم ایجاد میکند.
برخی از مهمترین عوارض این بیماری عبارتاند از:
۱. سیروز کبدی
هپاتیت دی میتواند سیروز کبدی ایجاد کند. سیروز کبدی زمانی ایجاد میشود که کبد دیگر نتواند زخمهای خود را ترمیم کند. در نتیجه بافت کبد با شدت بالا تخریب شده و عملکرد کبد مختل میشود. برای درمان سیروز کبد راههای زیادی در نظر گرفته میشود که شامل درمان دارویی، جراحی و روشهای درمانی دیگر است.
۲. نارسایی کبد
یکی از نتایج سیروز کبدی، نارسایی کبد است. نارسایی به حالتی گفته میشود که کبد دیگر نمیتواند عملکردهای خود را داشته باشد. این حالت میتواند منجر به مرگ بیمار شود. این بیماران نیاز فوری به پیوند کبد خواهند داشت.
۳. سرطان کبد
اگر به سیروز کبد مبتلا شوید، احتمال اینکه این بیماری به سرطان کبد تبدیل شود، زیاد است. بنابراین بهتر است که درمان عوارض هپاتیت را جدی بگیرید. برای اینکه تشخیص داده شود که به سرطان کبد مبتلا شدهاید یا نه، دکتر کبد ممکن است که درخواست سونوگرافی کبد و یا سایر آزمایشهای تصویربرداری را بدهد تا فعالیت کبد شما را بررسی کند. اگر مشکل اختلال عملکرد کبدی پیشرفت کند، ممکن است که نیاز به پیوند کبد و یا جراحی کبد داشتهباشید.
پیشگیری از هپاتیت D چگونه انجام می شود؟
برای پیشگیری از هپاتیت دی میتوان راههایی را در نظر گرفت.
برخی از روشهای پیشگیری از هپاتیت دی شامل موارد زیر است:
- اول از همه باید بدانید که برای پیشگیری از هپاتیت دی باید راههای پیشگیری از هپاتیت ب را بشناسید. زیرا این بیماری زمانی ایجاد میشود که شما به هپاتیت ب مبتلا شوید.
- از مهمترین روشهای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت دلتا، واکسن هپاتیت ب است. هنگامی که شما از این واکسن استفاده میکنید، احتمال ابتلا به این بیماری را در خود کاهش میدهید. بنابراین احتمال ابتلا به هپاتیت d نیز کاهش پیدا میکند.
- از سوزن مشترک برای مصرف مواد استفاده نکنید.
- برای تتو و پیرسینگ بدن به مراکزی مراجعه کنید که قابل اطمینان باشند و نکات بهداشتی را رعایت کنند.
- اگر شغل شما در ارتباط با بیماران آلوده است، سعی کنید نکات بهداشتی را در برخورد با نمونهی خون آلوده و یا ارتباط با بیمار آلوده رعایت کنید. یکی از مهمترین این نکات استفاده از دستکش است.
- وسایل شخصی خود را در دسترس فرد آلوده قرار ندهید و از وسایل شخصی فرد آلوده مانند مسواک و حوله استفاده نکنید.
- از سکس با افراد پرخطر بپرهیزید.
اگر هپاتیت D داریم، چگونه از انتقال آن به دیگران پیشگیری کنیم؟
گاهی موقعیت برعکس میشود و شما ممکن است به هپاتیت دلتا مبتلا شوید و بخواهید که از انتقال آن به عزیزان خود و سایر افراد پیشگیری کنید.
برای اینکار لازم است که برخی از اقدامات امنیتی زیر را در نظر داشته باشید:
- تمامی افرادی که با شما در ارتباط نزدیک هستند باید واکسن هپاتیت ب بزنند. اینکار یکی از مهمترین راههای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت برای افرادی است که در ارتباط با اشخاص بیمار و مبتلا هستند.
- اگر به آزمایشگاه، دندانپزشکی و یا هر مرکزی که با شما ارتباط نزدیک دارند، مواجه میشوید، در رابطه با بیماری خود به آنها اطلاع دهید. هرچند تمامی مراکز بهداشتی درمان نکات ایمنی را رعایت میکنند، اما باید اطلاع داشتهباشند تا در صورت لزوم بیشتر مراقب باشند.
- به هیچ عنوان به فکر اهدای خون، عضو و یا اسپرم نباشید. این موارد میتوانند باعث انتقال بیماری به دیگران شوند.
راهنمای دکترتو در مواجهه با هپاتیت d
هپاتیت دلتا خطرناکترین نوع هپاتیت است که چندان شایع نیست، اما میتواند عوارض شدیدی برای کبد بیماری داشته باشد. این بیماری تنها در صورت ابتلا به هپاتیت b یا آلودگی همزمان با آن ایجاد بیماری میکند. از این رو تزریق واکسن هپاتیت ب برای افراد پرخطر ضروری است. این ویروس هم مانند خواهر و برادرهایش از طریق خون، مایعات بدنی، رابطه جنسی، و زایمان منتقل میشود.
انتهای پیام