آیا مصرف زیاد ویتامین دی خطرناک است؟

ویتامین دی بسیار مهم است و برای بدن ما ضروری است. اگر ویتامین دی بدن ما کاهش پیدا کند ممکن است با مشکلات بسیاری مواجه شویم. مثلا بدن ما ضعف پیدا کند، دچار افسردگی شویم و یا استخوان‌های بدن ما تضعیف شوند. اما آیا ممکن است که ویتامین دی در بدن ما زیاد شود؟ اگر ویتامین ‌D در بدن ما افزایش پیدا کند، خطرناک است؟ چه خطراتی ممکن است ما را تهدید کند؟ مصرف زیاد ویتامین دی خطرناک است؟ عوارض مصرف ویتامین دی چیست؟

در صورتیکه شما هم درباره جواب این سوالات کنجکاو هستید، می‌توانید این مطلب را تا انتها بخوانید. در این مطلب درباره عارضه مصرف بیش از حد ویتامین دی صحبت کرده‌ایم.

مقدار ویتامین دی مورد نیاز در هر سن چقدر است؟

برای اینکه بدانیم ویتامین دی دریافتی بدن ما بیشتر از حد کافی است، باید در درجه‌ی اول با میزان طبیعی ویتامین دی در بدن افراد مختلف در سنین مختلف آشنا باشیم. بدون شک میزان ویتامین دی بستگی به گروه‌های سنی دارد و میزان دریافت آن برای هر گروه با گروه دیگر متفاوت است. مقدار مصرف ویتامین در در سنین مختلف باید متناسب با نیاز آنها به دریافت ویتامین دی باشد. به طور کلی دوز نگهدارنده ویتامین D بر مبنای سن در گروه‌های سنی زیر، شامل موارد زیر است؛

• نوزادان زیر ۱ سال؛ ۱۰ میکروگرم
• تا ۱۸ سال؛ ۱۵ میکروگرم
• تا ۷۰ سال؛ ۱۵ میکروگرم
• بالای ۷۰ سال؛ ۲۰ میکروگرم
• باردار و شیرده؛ ۱۵ میگروگرم

بالا بودن ویتامین دی در آزمایش

مقدار ویتامین D بالاتر از ۱۵۰ نانو گرم بر میلی لیتر، بیشتر از حد طبیعی است و به عبارتی فرد دچار اوردوز شده‌است. تشخیص کمبود ویتامین دی بر اساس آزمایش خون انجام می‌شود. البته وجود علایم هم به تشخیص آن کمک می‌کند.

میزان طبیعی ویتامین دی در بدن

میزان طبیعی ویتامین دی در بدن انسان بالغ بالاتر از ۳۰ نانوگرم بر میلی لیتر است.

مصرف ویتامین دی چه عوارضی دارد؟

جالب است بدانید که هر چیزی که برای بدن مفید است را نباید بیش از اندازه مصرف کرد، زیرا می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به بدن وارد کند. مولتی ویتامین ها را باید با حساب و کتاب مصرف کنید. مثلا اگر ویتامین دی برای بدن ضروری است، نباید بیش از اندازه مصرف شود. چون می‌تواند عوارضی برای بدن ما به جای بگذارد. در ادامه بیشتر به مضرات مصرف ویتامین دی می پردازیم.

ویتامین‌های محلول در چربی نمی‌توانند به سادگی از بدن دفع شوند. ویتامین D هم یکی از این ویتامین‌هاست. سمیت ویتامین دی معمولا بر اثر خوردن بیش از حد مکمل‌ها ایجاد می‌شود و با قرار گرفتن در معرض آفتاب یا خوردن مواد غذایی حاوی ویتامین D این اتفاق نمی‌افتد. بر اساس اطلاعاتی که در mayoclinic قرار داده‌شده‌است، اگر مقدار این ویتامین در بدن بیشتر از حد طبیعی شود، می‌تواند عوارضی مختلفی را در بدن به جای بگذارد.

خطرات مصرف زیاد ویتامین دی چیست؟

اگر ویتامین دی را به اندازه‌ی زیاد مصرف کنید، ممکن است عوارض جبران ناپذیری را به جای بگذارد. از خطرات مصرف بیش از اندازه ویتامین دی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛

• کلسیفیکاسیون بافت‌های نرم
• نفروکلسینوزیس
• عوارض عصبی
• در مواردی حتی مرگ

علائم مصرف بیش از اندازه ویتامین دی شامل موارد زیر هستند؛

• از مهم‌ترین عوارضی که ویتامین دی زیادتر از حد طبیعی می‌تواند در بدن ایجاد کند، هایپرکلسیمی است. این به معنی افزایش پیدا کردن کلسیم خون است. کلسیم زیاد در خون باعث ایجاد حالت تهوع و حتی استفراغ، ضعف و تکرر ادرار می‌شود.
• درد استخوان یکی دیگر از عوارضی است که ممکن است در اثر بالا رفتن مقدار ویتامین دی بدن ایجاد شود.
• آسیب رسیدن به کلیه‌ها از دیگر عوارض احتمالی بالا بودن میزان ویتامین دی در بدن است.
• ایجاد سنگ کلیه، به خصوص سنگ‌های کلسیمی از عوارض بالا بودن میزان ویتامین دی بدن است.

مسمومیت با ویتامین دی

مسمومیت با ویتامین دی شامل مصرف بیش از اندازه ویتامین دی است که بدن نتواند میزان اضافی آن را دفع کند و تجمع آن باعث ایجاد مشکلاتی شود. یکی از مواردی که می‌تواند ایجاد مسموست کند، مصرف قرص ویتامین دی ۵۰۰۰۰ یا ۶۰۰۰۰ به طور روزانه برای مدتی است. این حجم از ویتامین دی را نمی‌توان در بدن جای داد و مقدار اضافی آن ایجاد مسمومیت می‌کند. می توانید مطلب بهترین زمان مصرف ویتامین دی را بخوانید و درباره آن آگاهی بیشتری داشته باشید.

آیا مسمومیت ویتامین دی باعث نارسایی کلیه می شود؟

یکی از مهم‌ترین عارضه‌های ویتامین دی بالا رفته در بدن، نارسایی کلیه‌ها و از کارافتادن آنهاست. چرا این اتفاق می‌افتد؟ هنگامی که ویتامین دی در بدن بالا می‌رود، میزان کلسیم خون نیز افزایش پیدا می‌کند. وقتی کلسیم زیاد شود، احتمال رسوب آن در کلیه بالا می‌رود و می‌تواند سنگ کلیه ایجاد شود. از طرفی میزان کار کلیه‌ها چند برابر می‌شود و همین بر کلیه فشار وارد می‌کند. احتمال نارسایی کلیه در سمیت ویتامین دی وجود دارد.

عوارض مصرف بیش از اندازه ویتامین دی در کودکان

در صورتیکه که کودکان بیش از اندازه ویتامین دی مصرف کنند، ممکن است که سمیت(سمی شدن) در بدنشان ایجاد کند. علائم ناشی از مصرف بیش از اندازه‌ی ویتامین دی در بدن کودکان شبیه به بزرگسالان است و شامل موارد زیر است؛

• تهوع
• استفراغ
• از دست رفتن اشتها
• تشنگی بیش از حد
• تکرر ادرار
• یبوست
• درد شکمی
• ضعف عضلات
• درد عضله و مفصل
• گیجی
• خستگی
• آسیب جدی به کلیه‌ها

عوارض مصرف بیش از اندازه ویتامین دی در بارداری

ویتامین دی بر روی رشد جنین تاثیرات مهمی دارد و در صورتیکه میزان این ویتامین در بدن مادر باردار کم یا زیادتر از حد کافی شود، می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. عوارض مصرف بیش از اندازه ویتامین دی در بارداری بر جنین بر روی رشد عصبی او بسیار است. با وجود اینکه جفت هم مقداری ویتامین دی می‌سازد اما منبع اصلی دریافت ویتامین دی جنین مادر است. بنابراین مادران باردار باید مراقب مکمل‌هایی که مصرف می‌کنند باشند.

چگونه ویتامین دی را کاهش دهیم؟

از آنجایی که مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین دی و قرار گرفتن در معرض آفتاب باعث ایجاد سمیت در بدن نمی‌شود، موردی که ویتامین دی را به طور نامعمول افزایش می‌دهد، دریافت آن از راه مکمل است. بنابراین اولین خط درمان این است که دریافت ویتامین دی از راه مکمل را متوقف کنیم. پس تمامی مکمل‌های ویتامین دی را کنار بگذارید.

از طرف دیگر میزان کلسیم دریافتی از رژیم‌های غذایی مختلف هم باید کاهش پیدا کند. همچنین ممکن است که پزشک مایعاتی چون بیس فسفانات و یا کورتیکواستروئیدها را به صورت وریدی تجویز کند.

سوالات متداول

در ادامه به برخی از سوالات پرتکرار درباره ویتامین دی و مصرف زیاد از حد آن پاسخ داده‌شده‌است. با ما همراه باشید.

آیا مصرف زیاد ویتامین دی از بیماری جلوگیری می کند؟

خیر. ویتامین دی را باید به اندازه‌ی کافی مصرف کنید. در غیر این صورت خود این ویتامین ایجاد سمیت در بدن می‌کند و باعث بروز مشکل می‌شود.

آیا مسمومیت با ویتامین دی یا اوردوز ویتامین دی باعث مرگ می شود؟

در موارد شدید اوردوز با ویتامین دی می‌تواند سبب مرگ هم شود. زیرا مسمومیت شدید عوارضی چون کلسیفیکاسیون بافت‌های نرم، نفروکلسینوزیس، عوارض عصبی به همراه دارد.

مسمومیت با ویتامین D چیست و چه زمانی باید مصرف مکمل‌های ویتامین D را متوقف کنیم؟

در صورتیکه ویتامین دی ۶۰۰۰۰ واحدی را برای مدتی به صورت روزانه مصرف کنید، سمیت ایجاد خواهد شد و باید مصرف آن را متوقف کنید.

عوارض شایع زیاده روی در مصرف ویتامین دی کدامند؟

در صورتیکه ویتامین دی را بیش از اندازه مصرف کنید ممکن است دچار عوارضی چون تهوع، استفراغ، بالا رفتن کلسیم خون، درد عضلات، درد مفاصل، گرفتگی عضلات و مفاصل، بی حالی،‌ تشنگی شدید و از دست رفتن اشتها، تکرر ادرار و نارسایی کلیه دچار شوید.

آیا ویتامین دی می‌تواند مضر باشد؟

بله. اگر بیشتر از حد کافی وارد بدن شود می‌تواند به اعضای بدن مانند کلیه‌ها آسیب برساند.