اگر دچار تپش قلب هستید، احتمالا می‌خواهید بدانید علائم این بیماری چیست؟ چگونه می‌توان تپش قلب را تشخیص داد؟ چه روش‌هایی برای بهبود عملکرد قلب وجود دارد؟ چه غذاهایی برای مدیریت این بیماری مفید است؟ در این مطلب علت ایجاد تپش قلب، علائم آن و راه‌های درمان این بیماری را توضیح می‌دهیم.
تپش قلب چیست؟
تپش قلب یکی از علائم بیماری قلبی و احساس ضربان قلبی است که بسیار محکم یا بسیار سریع باشد، احساس اینکه قلب ضربانی را جا بیاندازد یا بلرزد. در واقع افراد در شرایط طبیعی متوجه ضربان قلب خود نمی شوند، زمانی که این ضربان را حس کنند، دچار تپش قلب شده‌اند. احساس ضربان قلب محکم ممکن است در قفسه سینه، گلو یا گردن احساس شود. این عارضه می تواند آزاردهنده یا ترسناک باشند. معمولا جدی یا آسیب‌‌رسان نیست، بنابراین اغلب خود به خود برطرف می‌شود. اغلب اوقات با استرس و اضطراب یا به علت مصرف زیاد کافئین، نیکوتین، یا الکل ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است وقتی فرد باردار است هم ایجاد شود. در موارد نادر، این مشکل می تواند نشانه‌ای از شرایط جدی‌تر بیماری قلبی باشد.
علائم تپش قلب
علائم همراه با تپش قلب با توجه به علت ایجاد آن می تواند متفاوت باشد:
اگر طی یک حمله پانیک (حمله اضطراب) دچار ضربان قلب شدید شوید ممکن است در حین آن تهوع و تعریق داشته باشید.
در بیماری‌های تیروئیدی و کاهش سطح قند خون نیز علائم دیگری که مختص بیماری هستند به همراه تپش دیده می شوند.
تپش ناشی از کم خونی ممکن است با خستگی، رنگ پریدگی و ضعف همراه باشد.
در موارد نادر تپش قلب نشانه‌ای از مشکلات جدی قلبی است در این مواقع ممکن است با علائمی نظیر درد قفسه سینه، گیجی، تنگی نفس شدید و بیهوشی همراه باشد که لازم است به طور جدی پیگیری شود.
هنگامی که تپش قلب ناشی از مشکلات قلبی باشد، ممکن است عوارضی به جا گذارد، از این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیهوشی
- ایست قلبی
- استروک یا سکته (انسداد عروق مغزی در اثر لخته)
- نارسایی قلبی.
شایع‌ترین دلایل تپش قلب
علل بسیار زیادی برای تپش قلب وجود دارد، که ممکن است مرتبط با قلب باشد یا علت نامعلوم داشته باشد.
علل غیر مرتبط با قلب شامل موارد زیر می شود:
- احساسات شدید مانند اضطراب، ترس یا استرس. اغلب طی حملات پانیک (حمله اضطراب) اتفاق می‌افتند.
- افسردگی
- فعالیت فیزیکی شدیدمصرف کافئین، نیکوتین (از تنباکو موجود در سیگار)، الکل یا مواد غیر‌قانونی مانند کوکائین و آمفتامین‌ها
- شرایط پزشکی خاص مانند بیماری‌های تیروئید، سطح پایین قند خون، آنمی (کم خونی)، فشار خون پایین، تب و دهیدراتاسیون (از دست دادن آب بدن)
- تغییرات هورمونی طی قاعدگی، بارداری، یا درست قبل از یائسگی. گاهی ضربان قلب شدید طی بارداری نشانه‌ای از کم خونی است.
- داروها، از جمله قرص‌های رژیمی، ضداحتقان‌ها، داروهای استنشاقی آسم و برخی داروهایی که برای جلوگیری از آریتمی‌ها(ضربان قلب نا منظم) یا درمان کم کاری تیروئید مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- برخی مکمل‌های تغذیه‌ای و گیاهی
- سطوح غیرطبیعی الکترولیت‌ها.
علل دیگر تپش قلب چیست؟
بعضی از افراد بعد از غذاهای سنگین غنی از کربوهیدرات یا چربی، این مشکل را تجربه می کنند. گاهی مصرف غذاهای حاوی مقادیر زیاد مونوسدیم گلوتامات (MSG)، نیترات‌ها یا سدیم می‌تواند باعث ایجاد آن شود.
اگر شما پس از مصرف غذاهای خاصی تپش قلب دارید، می‌تواند به علت حساسیت غذایی باشد. دقت به غذاهای مصرف‌شده طی روز برای شناخت غذایی که باید از آن اجتناب کنید، کمک کننده است.
همانطور که گفته شد، ضربان قلب شدید همچنین می تواند با بیماری قلبی مرتبط باشد، و اگر این طور باشد احتمال بیشتری دارد که باعث آریتمی شود. شرایط قلبی که ممکن است منجر به این عارضه شوند، شامل موارد زیر هستند:
- حمله قلبی پیشین
- بیماری‌های عروق کرونر یا گرفتگی رگ قلب
- نارسایی قلبی
- مشکلات دریچه قلب
- مشکلات ماهیچه‌ای قلبی
اگر هر کدام از شرایط زیر را دارید، در معرض ابتلا به تپش قلب هستید:
- استرس بسیار زیاد
- بارداری
- مصرف داروهای حاوی محرک‌ها مانند بعضی داروهای سرماخوردگی و آسم
- پرکاری تیروئید
- مشکلات قلبی دیگر مانند آریتمی، نواقص قلبی، حملات قلبی پیشین یا جراحی قلبی پیشین.
علت تپش قلب ناگهانی چیست؟
در بسیاری از موارد واکنش‌های احساسی قوی مانند استرس، اضطراب یا حملات پانیک باعث تپش قلب ناگهانی می‌شوند. اگر در شرایط مختلف به‌شدت استرس می‌گیرید یا دچار اختلال اضطرابی هستید، باید بیشتر مراقب بوده و برای مدیریت بیماری به پزشک مراجعه کنید.
علت تپش قلب در زنان چیست؟
گاهی ممکن است علت این مشکل یائسگی باشد. یکی از علائم رایج پیش از یائسگی تپش قلب است. معمولا زمانی که یک خانم حدود ۱۲ ماه پریود نشده باشد، به این زمان پیش از یائسگی می‌گویند. زمانی که هورمون استروژن کاهش پیدا می‌کند، قلب بیش از حد تحریک می‌شود. این کاهش هورمون خود را با افزایش ضربان قلب و تعداد دفعات تپش و آریتمی غیر تهدیدکننده نشان می‌دهد.
تپش قلب در بارداری عادی است؟
ضربان قلب مادر در چند هفته اول بارداری افزایش پیدا می‌کند. این حالت در اواخر سه‌ماهه دوم تا اوایل سه‌ماهه سوم به بیشترین میزان خود می‌رسد. به‌طورکلی در زمان بارداری ضربان قلب مادر حدود ۱۰ تا ۲۰ ضربه در دقیقه بیشتر می‌شود. این افزایش ضربان قلب در بارداری کاملاً طبیعی است. اما گاهی ممکن است مادر به دلیل یک بیماری قلبی دچار تپش شده باشد. به همین دلیل حتما باید با پزشک خود مشورت کرده و آزمایش‌های لازم را انجام دهید.
تپش قلب در دروان کرونا نشانه درگیری قلب است؟ تپش قلب در کرونا خطرناک است؟
با شیوع بیماری کرونا علائم این بیماری به‌مرور مشخص می‌شود. کرونا می‌تواند روی قلب نیز تاثیر منفی داشته باشد. از علائم آن تپش قلب، سرگیجه، درد قفسه سینه و تنگی نفس است. اگر با چنین علائمی روبرو شدید، باید برای تشخیص بیماری به پزشک مراجعه کنید. ممکن است پزشک تشخیص بیماری قلبی دهد یا برای تشخیص کرونا آزمایش‌هایی را تجویز کند.
تپش قلب چه ارتباطی با استرس دارد؟
گاهی اوقات علت این عارضه اضطراب و استرس است. در موقعیت‌های استرس‌زا ضربان قلب بالا می‌رود. همچنین ممکن است شخص به دلیل اختلال اضطرابی (نگرانی بیش از حد) به این عارضه دچار شود.
تپش قلب عصبی چیست؟
گاهی عصبانیت نیز مانند اضطراب می‌تواند در عملکرد قلب تاثیر گذاشته و ضربان قلب را بالا ببرد. اگر شخص دچار بیماری‌های قلبی باشد، تپش مضر بوده و باید برای کنترل آن اقدامات لازم انجام شود. شرایط محیطی باید به‌گونه‌ای باشد که شخص تا حد ممکن عصبی نشود.
تشخیص تپش قلب توسط متخصص قلب
برای تشخیص تپش قلب ابتدا پزشک با استفاده از گوشی به صدای قلب گوش می‌دهد و در مورد سوابق پزشکی سوالاتی می‌پرسد. گاهی شرایط پزشکی مانند غده تیروئید متورم باعث تپش می‌شود. به همین دلیل باید علائم این نوع بیماری‌ها نیز بررسی شود. اگر پزشک مشکوک به آریتمی قلب یا سایر بیماری‌های قلبی شود، برای تشخیص دقیق‌تر از آزمایشات زیر استفاده می‌کند.
- نوار قلب: در این آزمایش غیرتهاجمی تکنسین الکترودها را روی سینه می‌چسباند. با استفاده از این الکترودها سیگنال‌های الکتریکی که باعث ضربان قلب می‌شوند، ضبط می‌کند.
- مانیتورینگ هولتر: این دستگاه قابل‌حمل و کوچک است. برای ثبت ضربان قلب به‌صورت مداوم از آن استفاده می‌شود. معمولا در این روش ضربان قلب برای ۲۴ تا ۷۲ ساعت بررسی و تپش قلبی که در معاینه معمولی یافت نمی‌شود، در این حالت تشخیص داده می‌شود.
- اکو قلب: این آزمایش غیرتهاجمی بوده و با استفاده از امواج صوتی تصویری از قلب ایجاد می‌کند. در این تصویر متحرک جریان خون و ساختار قلب مشخص می‌شود.
درمان تپش قلب چیست؟
درمان تپش قلب به علت آن بستگی دارد. اغلب، این عارضه بی‌ضرر است و خودبه‌خود از بین می‌رود. در این مواقع هیچ درمانی لازم نیست. اگر پزشک شما علت قطعی پیدا نکرد، احتمالا پیشنهاد می‌کند که از چیزهایی که می‌تواند آغازکننده آن باشد، دوری کنید. استراتژی‌های درمانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کاهش استرس و اضطراب از طریق ورزش‌های آرامش‌بخش، یوگا، تای چی، بیوفیدبک، تصورات هدایت شده، آروماتراپی.
- قطع مصرف غذاهای خاص، مشروبات و سایر مواد از جمله الکل، نیکوتین، کافئین و مواد مخدر.
- اجتناب از داروهایی که به شکل محرک عمل می‌کنند. برای مثال ممکن است لازم باشد که از داروهای سرفه و سرماخوردگی و مکمل‌های تغذیه‌ای و گیاهی خاصی اجتناب کنید.
- اگر تغییر سبک زندگی کمک‌کننده نبود، ممکن است با صلاحدید پزشک به تجویز دارو نیاز پیدا کنید. گاهی اوقات این دارو ممکن است بتا بلاکر یا بلاک کننده کانال‌های کلسیمی باشد.
- اگر پزشک دلیلی برای این مشکل پیدا کرد، روی درمان علت آن متمرکز خواهد شد. درصورتی‌که علت مصرف داروی خاصی باشد ممکن است برای جایگزینی آن داروی دیگری پیشنهاد کند.
اگر تپش با آریتمی تظاهر کند، ممکن است به مصرف دارو یا انجام عمل خاصی نیاز پیدا کنید. همچنین ممکن است به یک الکتروفیزیولوژیست (متخصص ریتم قلبی) ارجاع شوید.
داروی تپش قلب چیست؟
پزشک ممکن است از داروهای ضدآریتمی مانند مسدودکننده بتا و مسدودکننده کانال کلسیم برای درمان استفاده کند. این داروها ایمن هستند. اما گاهی اوقات به‌صورت موثر عمل نمی‌کنند. در این شرایط داروهای ضدآریتمی قوی‌تری تجویز می‌شود.
داروی آرام‌بخش برای تپش قلب خوب است؟
در صورتی که علت این عارضه شرایطی مانند استرس و عصبانیت باشد، داروی آرام‌بخش می‌تواند در بهبود سلامت قلب موثر باشد. پزشک باتوجه‌به علت ایجاد عارضه از داروهای مختلف استفاده می‌کند.
می‌توانم بدون مراجعه به پزشک قلب و عروق داروی آرام‌بخش بخورم؟
آرام‌بخش‌ها عوارض زیادی داشته و مصرف آن‌ها همراه با داروهای دیگر به دلیل تداخل دارویی می‌تواند به بدن آسیب وارد کند. این داروها اعتیادآور بوده و در صورت مصرف زیاد باعث وابستگی شدید می‌شوند. به همین دلیل حتما باید با تجویز پزشک مصرف شود.
قرص تپش و استرس
گاهی ممکن است دلیل تپش اضطراب و استرس باشد. در این شرایط پزشک برای بهبود عملکرد قلب داروهای ضداضطراب تجویز می‌کند. این نوع داروها باعث آرامش شخص می‌شوند. داروهایی مانند لورازپام یا آلپرازولام ازاین‌دست داروها هستند. اگر باوجود مصرف آن‌ها بازهم دچار تپش شدید، حتما به پزشک اطلاع دهید.
درمان گیاهی تنگی نفس و تپش
از درمان‌های گیاهی برای کاهش علائم بیماری قلبی استفاده می‌شود. برخی از گیاهان می‌توانند در تسکین ضربان قلب شدید و بهبود عملکرد آن موثر باشند. زالزالک یکی از سودمندترین گیاهان برای قلب است. زالزالک به درمان تصلب شرایین، کاهش کلسترول و کنترل فشارخون کمک می‌کند.
عناب هم در رفع تپش ناشی از اضطراب مفید است. یک آرام‌بخش خفیف است که به افراد دارای آریتمی نیز کمک می‌کند. دو گیاه دیگر به نام گل ساعتی و بادرنجبویه هم برای درمان ضربان قلب شدید توصیه می‌شوند.
روغن اسطوخودوس
برای افرادی که دچار بیماری‌های قلبی هستند یا جراحی قلب انجام داده‌اند، رایحه‌درمانی با روغن اسطوخودوس می‌تواند مفید باشد. چکاندن چند قطره از این روغن روی دستمال برای درمان بی‌خوابی، خستگی، استرس و ترس کاربرد دارد. در یک تحقیق مشخص شد که رایحه‌درمانی با اسطوخودوس فشارخون و ضربان قلب را در بیماران قلبی کاهش داد.
تپش قلب در کودکان خطرناک است؟
این عارضه در کودکان همانند بزرگسالان می‌تواند بی‌خطر باشد. اما اگر این عارضه همراه با علائم دیگری مانند غش کردن همراه باشد، باید بیماری را جدی گرفت. اگر پزشک در معاینه فیزیکی ضربان قلب غیرطبیعی را تشخیص دهد، باید آزمایش‌های بیشتری برای تشخیص بیماری قلبی انجام شود.
تپش قلب در جوانان به چه علت است؟
در جوانان معمولا به دلیل استرس، کمبود خواب، ورزش، مصرف کافئین و نیکوتین و شرایط پزشکی مانند بیماری تیروئید، مشکلات قلبی مانند تپش قلب ایجاد می‌شود. گاهی نیز به دلیل مصرف قرص‌های لاغری یا داروهای سرماخوردگی چنین عارضه‌ای بروز می‌کند.
تپش قلب همراه با سرخ شدن صورت نشانه چیست؟
یکی از علائم این عارضه سرخ شدن صورت است. سرخ شدن صورت می‌تواند علائم شرایط پزشکی دیگری مانند استرس شدید، حمله پانیک، فیبریلاسیون دهلیزی یا اختلالات ریتم قلب باشد. اگر این علامت همراه با درد یا فشار قفسه سینه همراه است، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
تپش قلب به همراه لرزش بدن نشانه چیست؟
اغلب این دو عارضه با هم رخ نمی‌دهند. اما اگر علت تپش قلب، پرکاری تیروئید باشد، منجر به فیبریلاسیون دهلیزی شده و لرزش بدن رخ می‌دهد. معمولا در بیماران دیابتی نیز حملات پانیک این مشکل را ایجاد می‌کنند.
اگر تپش قلب و عرق کردن با هم باشد چه باید کرد؟
تپش قلب و تعریق به دلایل مختلفی می‌توانند همراه با هم ایجاد شوند. گاهی به دلیل استرس و اضطراب شخص دچار تعریق زیاد می‌شود. اما اگر این دو عارضه همراه با علائم دیگری باشند، حتما باید برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کرد.
برای تپش قلب چه بخوریم و چه نخوریم؟
رژیم غذایی نیز می‌تواند در تپش موثر باشد. برخی غذاها باعث می‌شوند، بعد از غذا خوردن شخص دچار افزایش ضربان قلب شود. به‌عنوان‌مثال سطح پایین پتاسیم و کم‌آبی یکی از دلایل آن است. اگر شخص دچار مشکلات قند خون باشد، غذاهایی با کربوهیدرات بالا و قند فرآوری شده می‌توانند باعث این مشکل شوند.
گاهی آلرژی غذایی باعث اختلال در قلب می‌شود. بهتر است مصرف غذاهای تند را به حداقل برسانید.
در هنگام تپش قلب دراز بکشیم یا نه؟
گاهی ضربان قلب شدید به دلیل تغییر موقعیت بدن ایجاد می‌شود. زمانی که دراز می‌کشید، شکم و قفسه سینه به قلب و جریان خون فشار وارد می‌کنند. در این حالت گردش خون افزایش پیدا کرده و باید موقعیت خود را تغییر دهید.
تفاوت تپش قلب با ضربان قلب نرمال چیست؟
تپش قلب در واقع آگاهی از ضربان قلب است. تقریبا همه افراد در طول زندگی خود این حالت را تجربه کرده‌اند. گاهی ممکن است این مشکل با آریتمی قلب (ریتم غیرطبیعی قلب) همراه باشد. اما ضربان قلب نرمال به‌راحتی حس نمی‌شود و شخص نمی‌تواند ضربان زدن یا تپش آن را تشخیص دهد. معمولا هنگام فعالیت بدنی، استرس یا مصرف کافئین ضربان قلب نرمال به سمت تپش قلب می‌رود.
چه مواقعی برای درمان تپش قلب باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در نظر داشته باشید تپش قلب‌هایی که تکرار نمی شوند و تنها چند ثانیه طول می‌کشند نیازی به ارزیابی پزشک ندارند. اگر سابقه بیماری قلبی دارید و ضربان قلب شدید مدام تکرار می‌شود و یا بدتر شده است، به دکتر قلب و عروق مراجعه کنید.
اگر تپش همراه با علائم زیر را تجربه کردید به اورژانس مراجعه کنید:
درد، فشار یا احساس تنگی در قفسه ی سینه، از هوش رفتن، تنگی نفس شدید، گیجی شدید، ضعف، تعریق شدید، درد در بازوها، گردن، قفسه ی سینه، فک یا قسمت بالایی پشت، ضربان قلب بیشتر از ۱۰۰ در حالت استراحت.
آیا تپش قلب خطرناک است؟
در بیشتر اوقات می‌تواند هشداردهنده باشد، اما خطرناک نیست. به‌عنوان‌مثال اگر دلیل آن اضطراب باشد، با ازبین‌رفتن علت اضطراب این مشکل نیز رفع می‌شود. اما به‌ندرت پیش می‌آید که تپش به علت آریتمی یا دیگر مشکلات قلبی ایجاد شده باشد. در این شرایط باید حتما به متخصص قلب و عروق مراجعه کرده و برای تشخیص بیماری قلبی آزمایش‌های لازم را انجام داد.
