به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، یبوست عارضه‌ای است که می‌تواند مبدأ اصلی مشکلات و بیماری‌های دستگاه گوارش باشد، زمانی که غذا در روده بزرگ سفت و به‌اصطلاح طب سنتی “خشک” می‌شود، دفع آن با درد و سختی همراه می‌شود، این خشکی ممکن است سبب بسته شدن روده‌ها و حتی در مواردی منجر به جراحی روده شود.
عوامل مؤثر ایجاد یبوست
از علت‌های رایج یبوست می‌توان به رژیم غذایی نامناسب، درهم‌خوری، استرس، اضطراب، بیماری‌های عصبی، عدم تحرک کافی، اثر جانبی داروهای مصرفی می‌توان اشاره کرد. بر اساس تحقیقات، بیش از یک‌هفتم جمعیت جهان دچار این بیماری هستند همچنین گزارش‌ها نشان داده‌اند که شیوع این بیماری در جوامع آسیایی نسبت به جوامع دیگر کمتر بوده است؛ یبوست عامل یک درصد از مراجعات سالانه بیماران به پزشکان بوده و به تحمیل هزینه‌های فراوانی بر نظام سلامت منتهی شده است.
شیوع یبوست در زنان نسبت به مردان دو تا سه برابر بوده است، از عواملی که در افزایش این بیماری نقش مهمی ایفا می‌کند، به رژیم غذایی کم‌فیبر، افسردگی و داروهای مختلفی مانند مخدرها می‌توان اشاره کرد. شیوع یبوست، کیفیت زندگی مبتلایان را کاهش می‌دهد، و به‌دلیل ایجاد عوارض طولانی‌مدت مانند بواسیر، شقاق و ایجاد آثار روانی در بیمار، باید سریعاً نسبت به درمان آن اقدام کرد.
توصیه‌هایی کاربردی برای پیشگیری از یبوست
عادات غذایی نامناسب را ترک کنید:
عادات غذایی نامناسب مانند خوب نجویدن غذا، صحبت کردن، تماشای تلویزیون و مطالعه به‌هنگام غذا خوردن از عادات غذایی نامناسبی است که باعث ایجاد یبوست می‌شود.
پرهیز از خوابیدن بعد از خوردن غذا
از خوابیدن بلافاصله پس از غذا و خوردن غذا در زمان سیری، درهم‌خوری و پرخوری پرهیز کنید.
مصرف فیبر نامحلول را کاهش دهید
فیبرها موادی هستند که توسط آنزیم‌های دستگاه گوارش هضم نمی‌شوند اما باعث بهبود عملکرد دستگاه گوارشی می‌شوند، اگر مواد غذایی خشک مانند نان سفید (مانند نان‌های فانتزی و بدون سبوس)، برنج و غذاهای سرخ‌شده را زیاد مصرف می‌کنید، مصرف آن‌ها را کاهش دهید، مصرف نان سبوسدار در تلیین طبع مؤثر است.
درمان یبوست با انجیر خشک
انجیر خشک میوه درخت انجیر است که به دلیل خواص بی نظیری که دارد مودر توجه طب سنتی است. انجیر خشک می‌تواند علاوه بر این که یک میان وعده خوب باشد می‌تواند بسیار برای بدن مفید به فایده باشد. یکی از این خواص بی نظیر این محصول خاصیت ملینی آن است.
این خاصیت به دلیل وجود فیبر زیادی است که در انجیر موجود است. بنابر داشتن خاصیت ملین کنندگی می‌توان به خوبی از این محصول برای درمان مشکلات مربوط به یبوست بهره برد. چرا که یبوست در اثر خشک شدن محتویات روده و عدم دفع آن به وجود می‌آید.
درمان یبوست با طب سنتی
مصرف غذاهای با طبع “سرد و خشک” می‌تواند باعث یبوست شود و باید مصرف خوراکی‌هایی مانند برنج، تخم‌مرغ نیمرو، میوه به، ذرت و سیب ترش را به حداقل برسانیم.
لازم است در برنامه روزانه خود نسبت به مصرف آب کافی و مایعات توجه بیشتری داشته باشیم، یکی از عوامل خشکی روده، کم بودن میزان آب بدن و در نتیجه کاهش دفع است.
تحرک زیاد بلافاصله بعد از صرف غذا و مصرف برخی سبزیجات به‌ویژه کدو، نوشیدن آب پس از مصرف میوه‌های آب‌دار خصوصاً انگور نیز از مواردی است که سبب یبوست می‌شود و بدن را برای ابتلاء به این بیماری آماده می‌کند.
بر اساس آموزه‌های طب سنتی به‌طور طبیعی هر فرد روزانه حداقل باید دو تا سه مرتبه اجابت مزاج به‌طور کامل داشته باشد و پس از آن احساس سبکی کند.
افراد سالخورده به‌طور طبیعی، فضولات دفعی‌شان کمتر است؛ علاوه بر دفعات اجابت مزاج، قوام مدفوع هم اهمیت دارد.
ممکن است فرد روزانه دفع داشته باشد اما اجابت مزاجش ناقص انجام شود و بعد از دفع، احساس سبکی نکند که در این صورت طبق تعریف یبوست در طب سنتی گفته می‌شود فرد دچار یبوست شده است.
در موارد دیگر حتی در بعضی افراد ممکن است به‌دنبال اسهال مزمن، دچار یبوست شده باشند؛ برای پیشگیری از ابتلاء به یبوست، پرهیز از خستگی فکری، بدنی و پرهیز از توقف، بی‌تحرکی، نشستن‌های طولانی و در یکجا ماندن توصیه می‌شود.
پ رهیز از تندخویی و عصبانیت و پرهیز از خوردن غذا در موقع سیری و پرهیز از مصرف نان‌های شیرینی، گوشت مانده، قهوه، شکلات و مشروبات، کاکائو و گوشت گاو توصیه می‌شود.
انواع چای گیاهی برای درمان یبوست
مصرف دمنوش‌ها و چای‌های زیر اثرات ملین و تسکین عضلانی داشته و به کاهش یبوست و افزایش حرکات دودیِ روده کمک می‌کند:
۱) چای سِنا: سنا یکی از مواد ملین شناخته شده‌ای است که اغلب در چای‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. چای سنا از برگ‌های درختچه سنای اسکندریه تهیه می‌شود. این گیاه حاوی ترکیباتی به نام گلیکوزیدهاست که اثرات ملین دارد. بسیاری از قرص‌های ملین حاوی غلظت بالایی از سنا بوده و می‌توانند بهتر از چای سنا در درمان یبوست اثرگذاری داشته باشند.
۲) چای نعناع: چای نعناع یکی از داروهای طبیعی رایج برای مشکلات گوارشی بوده و بسیاری از داروهای ملین حاوی نعناع هستند. اثر تسکین دهنده ” مِنتول” موجود در نعناع می‌تواند باعث تسکین ناراحتی معده به هنگام حرکت مدفوع در روده‌ها شود. نوشیدن یک فنجان چای نعناع پس از هر وعده غذایی ممکن است برای افرادی که از یبوست و ناراحتی معده رنج می‌برند، مفید باشد.
۳) چای زنجبیل: در صورتی که مشکل یبوست ناشی از هضم ضعیف باشد، ریشه زنجبیل می‌تواند مفید واقع شود. بسیاری از افراد از چای زنجبیل برای تسکین تحریک سیستم گوارشی و بهبود هضم غذا بهره می‌گیرند. چای زنجبیل پس از یک وعده غذایی سنگین می‌تواند به هضم غذا کمک کند. نوشیدن روزانه یک یا دو فنجان چای زنجبیل پس از وعده‌های غذایی می‌تواند به فرآیند گوارش غذا و تولید حرکات روده کمک کند.
۴) چای قاصدک: چای قاصدک (طرخشقون) می‌تواند به کاهش علائم خفیف گوارشی مانند نفخ یا یبوست‌های گاه به گاه کمک کند. قاصدک کبد را برای تولید صفرا تحریک کرده و به طور غیر مستقیم به یبوست کمک می‌کند. این چای همچنین می‌تواند به عنوان یک ادرارآور عمل کرده و آب بیشتری را به سیستم گوارشی و مدفوع اضافه کند که به رفع یبوست می‌انجامد. برای تسهیل فرآیند گوارشی می‌توانید پس از وعده‌های غذایی یک فنجان چای قاصدک بنوشید.
۵) چای سیاه، چای سبز یا قهوه: چای سیاه و سبز و قهوه نیز اثرات ملینی دارند. چای سیاه، چای سبز و قهوه به طور طبیعی شامل کافئین بوده که باعث تحریک روده‌ها در بسیاری از افراد می‌شود. اغلب این نوشیدنی‌ها در صبح و به منظور بیداری کامل از خواب و تحریک حرکات روده نوشیده می‌شوند. با این حال کافئین می‌تواند عوارض جانبی منفی در افرادی که نسبت به آن حساسیت دارند، ایجاد کند.
۶) چای ریشه شیرین بیان: چای ریشه شیرین بیان یک تونیک رایج برای مشکلات گوارشی است. ریشه شیرین بیان اثر ضد التهابی داشته و به هضم کمک می‌کند. بعد از هر وعده غذایی نوشیدن یک فنجان چای ریشه شیرین بیان می‌تواند به تسکین سیستم گوارش و تحریک حرکات روده منجر شود.
۷) چای ریشه مارشمالو: ریشه گیاه مارشمالو مانند شیرین بیان اثرات تسکین بخش داشته و خواص ملینی آن، این گیاه را به گیاهی رایج برای تهیه چای‌های درمانی تبدیل کرده است. بهتر است یک فنجان از چای مارشمالو را در آخر روز بنوشید.
۸) چای بابونه: بابونه گیاهی شناخته شده و معطر است که در چای‌ها برای اثرات تسکین دهنده‌اش استفاده می‌شود. نوشیدن یک فنجان چای بابونه پس از وعده‌های غذایی یا در آخر روز می‌تواند به تسکین عضلات روده‌ها و تسریع حرکت روده کمک کند.
۹) چای جعفری: جعفری گیاهی رایج برای درمان اختلالات گوارشی است. چای جعفری که حاوی برگ یا دانه‌های این گیاه است می‌تواند به کاهش یبوست کمک کند. به طور سنتی بسیاری از افراد برگ یا ساقه‌های جعفری را برای مقابله با مشکلاتی همچون بوی بد دهان و نفخ می‌جوند.
