آبله‌ مرغان چیست؟+ نشانه‌، علل، درمان و پیشگیری

نشانه‌های آبله مرغان

برخی از نشانه‌های آبله مرغان در کودکان خفیف است؛ اما در بزرگسالان بسیار شدید پدیدار می‌شود که این نشانه‌های عبارت است از:

• خارش سطحی پس از یک روز
• سردرد
• حالت تهوع
• احساس خستگی مفرط
• تب
• درد شکمی
• بثورات پوستی
• آنفولانزا در بزرگ‌سالان

بثورات پوستی بیماری آبله مرغان

یکی از نشانه‌های بیماری آبله مرغان بثورات پوستی است که عموماً در تمام نقاط بدن از جمله پوست سر، داخل دهان، بینی و گلو پدیدار می‌شود. تاول‌های این بیماری ممکن است در تمام نواحی پوست گسترده شود، اما در دست و پا کمتر ظاهر می‌شود؛ این تاول‌ها حدوداً در عرض ۲۴ ساعت از بین می‌رود و در محل آن‌ها دلمه پایه‌ریزی می‌شود. بثورات ابتدا روی تنه، سپس سر و صورت و با شیوع کمتری روی دست و پا ظاهر می‌شود؛ این بثورات در ابتدا پاپول است و به مرور به وزیکول، پوستول و پوسته تبدیل می‌شود. پاپول‌ها و وزیکول‌ها در زمینه‌ای اریتماتوز قرار دارد. از جمله خصوصیات بثورات آبله مرغان می‌توان به ظهور سریع آن‌ها و وجود هم‌زمان پاپول، وزیکول و پوسته اشاره کرد.

علل بیماری آبله مرغان

دلیل بیماری آبله مرغان عفونت با ویروس واریسلا زوستر است که به عنوان DNA یک ویروس شناخته می‌شود. بیش‌ترین شیوع این بیماری در سنین پنج تا ۱۰ سال است و از راه قطره‌های ریز در هوا یا تماس با ضایعات پوستی انتقال می‌یابد. آبله مرغان بیماری فوق‌العاده مسری است که انتقال آن بیشتر از طریق تنفس انجام می‌شود. ویروس در وزیکول‌ها نیز وجود دارد به همین دلیل بیماری حدود ۲۴ ساعت قبل از پیدایش بثورات و تا هنگامی که ضایعات دلمه می‌بندد مسری خواهد بود.

برخی از نکات بیماری آبله مرغان

• بیماری آبله مرغان بیشتر در هنگام زمستان و بهار پدیدار می‌شود.
• تا هنگامی که تمام وزیکول‌ها تبدیل به دلمه نشده است، نباید فرد از خانه بیرون برود.
• مبتلایان این بیماری که بستری می‌شوند، باید در اتاقی ایزوله قرار بگیرند تا از انتقال هوایی ویروس جلوگیری شود.
• دوره نهفتگی بیماری بین هفت تا ۲۱ روز است.
• در صورتی که مادر نوزاد قبل یا حین بارداری به این بیماری مبتلا شود، کودک وی تا چندین ماه در برابر آبله مرغان ایمنی دارد.
• استفاده از داروهای سرکوب‌کننده دستگاه ایمنی بدن باعث افزایش خطر بیماری می‌شود.
• کودکان بین هفت تا ۱۰ روز بهبود می‌یابند، اما این دوره برای بزرگسالان بیشتر است.
• پس از بهبودی، فرد در مقابل آبله مرغان ایمنی کامل دارد.
• در مواردی ممکن است، بیماری آبله مرغان به صورت ویروسی خفته در بدن باقی بماند و مدتی بعد موجب بروز بیماری زونا شود.

نحوه پیشگیری از آبله مرغان

در ابتدای سال‌های ۱۹۷۰ کشور ژاپن واکسنی به نام Varivax تولید کرد که به صورت مرتب از سال ۱۹۸۶ در ژاپن و از سال ۱۹۹۵ در آمریکا استفاده می‌شد و نمایش آن مثبت بود. پس از استفاده انبوه این واکسن در دو کشور مذکور شیوع بیماری آبله مرغان چه در افراد واکسینه و چه در افرادی که واکسن دریافت نکرده بودند، به صورت چشمگیری کاهش یافت.

عوارض احتمالی بیماری آبله مرغان

• عفونت باکتریایی ثانویه بر روی تاول‌های آبله مرغان
• عفونت ویروسی چشم
• آنسفالیت (التهاب یا عفونت مغز)
• احتمال بروز زونا سال‌ها پس از دوران بزرگسالی
• به ندرت باقی‌ماندن جای تاول و عفونی شدن آن
• میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
• آرتریت (التهاب مفصل) به‌طور گذرا
• سینه پهلو (پنومونی)
• پریکاردیت
• هپاتیت
• گلومرولونفریت
• اورکیت
• زخم معده
• عوارض نورولوژیک
• التهاب مخچه به واسطه واکنش‌های ایمونولوژیک (عوارض نادر آبله مرغان)

آبله مرغان در هنگام بارداری

آبله مرغان در هنگام بارداری می‌توان به جنین سرایت کند و سبب کم وزن بودن آن در هنگام تولد، آتروفی (زوال) کورتکس مغز، حملات تشنجی، عقب‌افتادگی ذهنی، آب مروارید و میکروسفالی شود. ابتلای مادر در ۱۶ هفته اول بارداری به آبله مرغان با توجه به احتمال انتقال به جنین و عوارض آن نیازمند به درمان با VZIg دارد.

درمان بیماری آبله مرغان

در اکثر موارد مبتلا به آبله مرغان نیازی به درمان ضد ویروسی نیست بلکه تنها درمان حمایتی مانند تجویز آنتی‌هیستامین برای کاهش خارش یا استامینوفن برای کنترل تب کافی است. بر اساس آخرین ویرایش کتاب مبانی طب کودکان نلسون، دو گروه سنی زیر یک سال و بالای ۱۳ سال، افرادی که به هر دلیل در حال استفاده از آستروئید هستند و افرادی که از آسپرین مصرف می‌کنند نیاز به درمان ضدویروس دارند. به طور کلی درمانی به غیر از استراحت و استفاده از داروهایی برای کاهش تب و خارش، برای آبله مرغان وجود ندارد.

فعالیت‌هایی برای کاهش تب

• نوشیدن آب و مایعات
• مکیدن یخ
• حمام با آب ولرم
• پوشیدن لباس نازک و نخی
• مصرف به موقع دارو

موارد احتیاط

• افراد کوچک‌تر از ۲۰ سال نباید از آسپیرین استفاده کنند زیرا ممکن است دچار سندرم ری شوند.
• مطالعات نشان داده است که مصرف هر نوع دارو از خانواده داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن در زمان ابتلاء به بیماری می‌تواند منجر به عفونت ثانویه یا آسیب به بافت شود.